Pomoc publiczna w celu ratowania lub restrukturyzacji przedsiębiorstw

Beneficjenci pomocy publicznej

Pomoc publiczna przewidziana przepisami tej ustawy jest skierowana do przedsiębiorców znajdujących się w trudnej sytuacji ekonomicznej, tj. przedsiębiorcy o którym mowa w art. 141 ust. 1 PrRest, który jednocześnie jest zagrożony niewypłacalnością oraz spełnia przesłanki wskazane w art. 141 ust. 2 PrRest, albo jest niewypłacalny w rozumieniu art. 11 PrUpad.

Wskazać należy, że pomoc może być udzielona, jeżeli zapobiega i prowadzi do ograniczenia trudności społecznych lub przezwyciężenia niedoskonałości rynku, w przypadku gdy bez jej udzielenia cel ten nie zostałby osiągnięty lub zostałby osiągnięty w mniejszym zakresie. Istotą pomocy jest umożliwienie realnej możliwości kontynuowania działalności przez przedsiębiorcę w sposób konkurencyjny bez konieczności ponownego wsparcia ze strony państwa (za wyjątkiem przypadku okresu niezbędnego do likwidacji działalności gospodarczej oraz przeprowadzenia koniecznych w tym zakresie analiz). Za wyjątkami przewidzianymi w ustawie, co do zasady pomoc może być udzielona raz na 10 lat.

Co istotne właśnie możliwość udzielenia pomocy na restrukturyzację w dobie pandemii COVID-19 może stanowić ewidentną pomoc dla firm w restrukturyzacji. Żadne dotacje przewidziane w rządowych programach zwalczania skutków COVID-19 nie przewidywały możliwości skorzystania z nich przez przedsiębiorstwa w restrukturyzacji. Dopiero ten instrument prawny udziela takiej możliwości. Zwłaszcza iż w art. 51 PomPublPrzedU przewidziano, że przez trudności społeczne lub niedoskonałości rynku rozumie się również ryzyko upuszczenia rynku przez przedsiębiorcę znajdującego się w trudnej sytuacji ekonomicznej w wyniku trudności związanych z zaistnieniem epidemii COVID-19.

Formy pomocy

Ustawa przewiduje trzy rodzaje wsparcia określone jako:

Pomoc na ratowanie

Głównym celem tej formy pomocy jest wsparcie przedsiębiorcy przez okres, w którym prowadzi działania nad opracowaniem planu restrukturyzacji lub likwidacji działalności gospodarczej oraz przeprowadzenia koniecznych w tym zakresie analiz.

Jest udzielana zarówno mikro-, małym, średnim jak i dużym przedsiębiorcom. Udzielana jest w formie pożyczki. Natomiast jej wysokość jest ograniczona do kwoty niezbędnej do utrzymania działalności operacyjnej przedsiębiorcy. Pomoc na ratowanie może zostać udzielona na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy.

Tymczasowe wsparcie

Głównym celem tej formy jest umożliwienie wykonywania działalności gospodarczej przez czas niezbędny do wdrożenia działań restrukturyzacyjnych mających na celu przywrócenie długookresowej zdolności do konkurowania na rynku.

Jest udzielana tylko mikro-, małym, średnim przedsiębiorcom [w rozumieniu art. 2 załącznika I do rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z 17.6.2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz.Urz. UE L z 2014 r. Nr 187, s. 1 ze zm.), a w sytuacji, o której mowa w art. 11 ust. 2, z wyłączeniem art. 3 ust. 4 tego załącznika].

Udzielana jest w formie pożyczki. Wysokość jest ograniczona do kwoty niezbędnej do kontynuowania działalności przez przedsiębiorcę, w okresie, na który ta pomoc została udzielona, jednak nie dłuższym niż 18 miesięcy. Jednakże jeżeli tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne jest poprzedzone bezpośrednio pomocą na ratowanie, okres pomocy na ratowanie wlicza się do ww. okresu 18 miesięcy. Przy czym dodatkowo można ubiegać się o przedłużenie tymczasowego wsparcia restrukturyzacyjnego do dnia udzielenia pomocy na restrukturyzację.

Pomoc na restrukturyzację

Głównym celem tej formy jest wsparcie w celu realizacji planu restrukturyzacji mającego na celu przywrócenie długofalowej zdolności do konkurowania na rynku.

Niniejsza pomoc jest zdecydowanie szersza od powyższych. Jednakże pomoc może zostać udzielona w zakresie minimum niezbędnego do przywrócenia przedsiębiorcy długookresowej zdolności do konkurowania na rynku. Ponadto, pomoc ta może stanowić jedynie uzupełnienie wkładu własnego przedsiębiorcy w koszty procesu restrukturyzacji, a wkład własny powinien być realnie wniesiony i obejmować środki własne przedsiębiorcy, udziałowców lub grupy kapitałowej, nowych inwestorów, wierzycieli lub inne środki uzyskane na warunkach rynkowych. Nie mogą go zatem stanowić przyszłe zyski przedsiębiorcy czy środki uzyskane z wcześniej udzielonej pomocy.

Pomoc na restrukturyzację może być udzielona w następujących formach:

Przy czym ulga w wykonaniu administracyjnej kary pieniężnej może zostać udzielona przez:

Organ rozpoznający wnioski

Same wnioski zgodnie z ustawą można składać bezpośrednio do urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw gospodarki (obecnie Minister Rozwoju) albo do Agencji Rozwoju Przemysłu Spółki Akcyjnej. Jednakże Minister Rozwoju może powierzyć rozpoznawanie wniosków o pomoc przez ARP. Tak też z informacji publicznej na stronie internetowej ARP wynika, iż od dnia 24 września 2020 r. wnioski o pomoc można kierować bezpośrednio do ARP.

Możliwość skorzystania z różnych form pomocy

Przedsiębiorca może ubiegać się o pomoc na ratowanie, a następnie, jeżeli to wsparcie okazało się niewystarczające, także o pomoc na restrukturyzację. Jeżeli natomiast jest mikro-, małym lub średnim przedsiębiorcą, może ubiegać się również o pomoc na tymczasowe wsparcie restrukturyzacyjne.

Na pomoc przewidzianą tą ustawą przewidziany jest budżet państwa i wynosi maksymalnie 120 milionów złotych rocznie przez 10 lat, tj. łącznie 1,2 miliarda złotych.