Rozszerzona definicje drogi i uczestnika ruchu
- Nowe przepisy obejmą nie tylko hulajnogi elektryczne, ale też takie urządzenia jak deskorolka elektryczna czy elektryczne urządzenie samopoziomujące zaliczane do urządzeń transportu osobistego UTO, jak również urządzenia wspomagające ruch, takie jak rolki, wrotki, deskorolka, hulajnoga, napędzane siłą mięśni.
- Ustawodawca przewiduje wprowadzenie do ustawy z 20.6.1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 110 ze zm., dalej: PrDrog) przepisów regulujących użytkowanie hulajnóg elektrycznych i innych, zyskujących na popularności, urządzeń transportu osobistego, tak aby zapewnić bezpieczeństwo innym uczestnikom ruchu drogowego.
- Nowe przepisy mają ograniczyć możliwość poruszania się na hulajnogach elektrycznych i UTO po chodnikach.
Aktualnie przepisy o ruchu drogowym nie precyzują zasad ruchu drogowego, do których powinni stosować się użytkownicy hulajnóg elektrycznych lub urządzeń transportu osobistego poruszający się po drogach publicznych w strefach zamieszkania czy też w strefach ruchu. Budzi to nie tylko wątpliwości, co tego, jak użytkownicy tych urządzeń powinni się poruszać, ale czy w ogóle mogą korzystać z urządzeń publicznej infrastruktury drogowej. Ponadto, w razie kontroli, powstają wątpliwości, jak należy traktować takie osoby, gdyż na gruncie PrDrog nie mogą być one traktowane ani jako piesi, ani jako kierujący pojazdem.
Przede wszystkim nowelizacja PrDrog rozszerzy definicję drogi oraz definicję uczestnika ruchu drogowego. Po zmianach w PrDrog droga przeznaczona też będzie do ruchu osób poruszających się przy użyciu urządzeń wspomagających ruch. Za uczestnika ruchu drogowego natomiast będzie się także uważało osobę poruszającą się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch. Oznacza to, że osoba poruszająca się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch nie będzie pieszym ani kierującym pojazdem. Ponadto, rozszerzona ma zostać również definicja pieszego, o osobę prowadzącą, ciągnącą lub pchającą hulajnogę elektryczną lub urządzenie transportu osobistego. Ponadto do PrDrog wprowadzona zostanie definicja urządzenia wspomagającego ruch, zgodnie z którą za takie urządzenie będzie uznawane urządzenie lub sprzęt sportowo-rekreacyjny przeznaczony do poruszania się osoby w pozycji stojącej. Co ważne, urządzenie to może być napędzane wyłącznie siłą mięśni osoby poruszającej się tym urządzeniem. Chodzi tutaj m.in. o takie sprzęty jak: rolki, wrotki, deskorolka czy hulajnoga. Ustawodawca zamierza też rozszerzyć definicję pojazdu, wskazując, że urządzenie wspomagające ruch nie jest pojazdem w myśl przepisów PrDrog. Zmianie ulec ma też definicja pojazdu silnikowego – wyłączony z niej zostanie rower, wózek rowerowy, hulajnoga elektryczna, urządzenie transportu osobistego oraz wózek inwalidzki.
Planowana nowelizacja PrDrog zakłada wprowadzenie definicji hulajnogi elektrycznej, co ma ułatwić właściwą identyfikację pojazdów tego rodzaju. Za hulajnogę elektryczną ma być uznawany pojazd napędzany elektrycznie, dwuosiowy z kierownicą, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe. Co ważne, nie dopuszczalne będzie użytkowanie hulajnogi przez więcej niż jedną osobę. W PrDrog znajdzie się też definicja urządzenia transportu osobistego. Będzie to pojazd napędzany elektrycznie, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe, z wyłączeniem hulajnogi elektrycznej. Także i w tym wypadku pojazd przeznaczony będzie wyłącznie dla jednej osoby.
Obowiązki kierującego hulajnogą
Omawiana nowelizacja PrDrog zakłada, że kierujący hulajnogą elektryczną będzie zobowiązany do korzystania z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeśli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić – z prędkością dopuszczalną 20 km/h. Ponadto przewiduje się, że kierujący hulajnogą będzie miał obowiązek korzystania z jezdni, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością nie większą niż 30 km/h, w przypadku gdy brakuje wydzielonej drogi dla rowerów oraz pasa ruchu dla rowerów – z prędkością dopuszczalną 20 km/h. Jedynie wyjątkowo będzie można poruszać się hulajnogą po chodniku lub drodze pieszej, tylko w sytuacji, gdy będą one usytuowane wzdłuż jezdni, po której ruch pojazdów jest dozwolony z prędkością większą niż 30 km/h i brakuje wydzielonej drogi dla rowerów. Wówczas kierujący hulajnogą musi pamiętać o tym, aby zachować prędkość jazdy zbliżoną do prędkości pieszego, któremu będzie miał obowiązek ustąpić pierwszeństwo. Nowelizacja przepisów PrDrog przewiduje, że do kierowania hulajnogą elektryczną przez osoby w wieku od 10 lat do 18 lat wymagane będzie posiadanie tych samych uprawnień, co w przypadku kierowania rowerem. Chodzi o kartę rowerową lub prawo jazdy kategorii AM, A1, B1 lub T. Dla osób, które ukończyły 18 lat, dokument taki nie będzie wymagany.
Ustawodawca planuje zabronić poruszania się hulajnogą elektryczną po drodze publicznej przez dziecko do 10 lat, nawet pod opieką osoby dorosłej. Dzieci w wieku do 10 lat będą mogły poruszać się hulajnogą elektryczną jedynie w strefie zamieszkania, pod opieką osoby dorosłej. Podobne zasady poruszania się ustawodawca chce wprowadzić dla osób używających urządzeń transportu osobistego. Natomiast w przypadku poruszania się urządzeniem wspomagającym ruch napędzanym siłą mięśni ustawodawca nie przewiduje wprowadzenia wymogu posiadania jakichkolwiek uprawnień ani ograniczeń wiekowych. Nowelizacja PrDrog ograniczy ponadto parkowanie hulajnóg na chodnikach, do wyznaczonych przez zarządcę drogi miejsc. W innym wypadku możliwe będzie pozostawienie hulajnogi na chodniku tylko wówczas, gdy hulajnoga elektryczna będzie ustawiona jak najbliżej zewnętrznej krawędzi chodnika, najbardziej oddalonej od jezdni, równolegle do krawędzi chodnika i to jedynie, gdy szerokość chodnika pozostawionego dla ruchu pieszych nie będzie mniejsza niż 1,5 m. W przypadku niewłaściwego zaparkowania hulajnogi, pojazd będzie można usunąć na koszt właściciela.
Kary dla kierującego hulajnogą
Projekt zmian w PrDrog przewiduje oczywiście kary za poruszanie się przez kierującego hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego albo przez osobę poruszającą się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch chodnikiem lub drogą dla pieszych z prędkością większą niż prędkość zbliżona do prędkości pieszego lub za nieustępowanie pierwszeństwa pieszemu. W tym celu planowane są stosowne zmiany w ustawie z 20.5.1971 Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 281).
Ustawodawca planuje wprowadzić w osobnym rozporządzeniu szczegółowe parametry techniczne hulajnóg elektrycznych oraz UTO. Mają one być stosowane do pojazdów wprowadzonych do obrotu po 31.12.2021 r.