Przedmiot zaskarżenia
A. S.A. (dalej: Skarżąca Spółka) złożyła skargę kasacyjną od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 22.9.2020 r., VI SA/Wa 218/20, Legalis), którym oddalona została jej skarga na decyzję Głównego Inspektora Farmaceutycznego z grudnia 2019 r. w przedmiocie nakazu zaprzestania prowadzenia reklamy apteki i nałożenia kary pieniężnej.
Z uzasadnienia WSA w Warszawie
WSA w Warszawie, badając reprezentację Skarżącej Spółki, ustalił, że załączone pełnomocnictwo zostało udzielone wbrew zasadom reprezentacji wynikającym z KRS. Podpisała je bowiem jedynie prezes zarządu Skarżącej Spółki, zaś zgodnie z dołączoną do akt sprawy informacją KRS wynika, że do reprezentacji Skarżącej Spółki uprawnionych jest dwóch członków zarządu działających łącznie lub współdziałający członek zarządu z prokurentem. Wobec tego zarządzeniem z marca 2021 r. wezwano pełnomocnika Skarżącej Spółki do uzupełnienia braków formalnych skargi kasacyjnej poprzez przedstawienie prawidłowo podpisanego pełnomocnictwa (według wpisów wynikających z KRS) do reprezentowania Skarżącej Spółki, w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia skargi kasacyjnej. W odpowiedzi na wezwanie pełnomocnik Skarżącej Spółki przedłożył poświadczony za zgodność odpis pełnomocnictwa oraz odpis pełny z KRS. Wskazał, że zarząd Skarżącej Spółki jest jednoosobowy, w związku z czym E.C. (prezes zarządu) była uprawniona do samodzielnego udzielenia pełnomocnictwa do reprezentowania Skarżącej Spółki, zgodnie z przepisami dotyczącymi reprezentacji.
Postanowieniem z 8.6.2021 r., VI SA/Wa 218/20, Legalis, WSA w Warszawie odrzucił ww. skargę kasacyjną i zwrócił wpis od niej. WSA w Warszawie stwierdził, że z danych zawartych w KRS wynika, że organem uprawnionym do reprezentacji Skarżącej Spółki jest zarząd, zaś dla skuteczności oświadczeń woli składanych w jej imieniu konieczne jest współdziałanie dwóch członków zarządu lub członka zarządu i prokurenta łącznie. Z dokumentu rejestrowego wynika również, że w dniu udzielenia pełnomocnictwa, które pełnomocnik Skarżącej Spółki dołączył w odpowiedzi na wezwanie do braków formalnych skargi kasacyjnej powołani byli: E.C. – prezes zarządu (od 6.12.2017 r.) oraz B.P. – prokurent samoistny (od 7.5.2018 r.). WSA w Warszawie przywołał art. 304 KSH, art. 371 § 1 KSH i art. 368 § 1 KSH oraz art. 17 ust. 1 ustawy z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 112). Wskazał, że według wpisów w KRS organem reprezentującym Skarżącą Spółkę jest zarząd; do jej reprezentacji uprawnionych jest dwóch członków zarządu działających łącznie lub współdziałający członek zarządu z prokurentem. Wpisy te zostały dokonane 27.3.2001 r., a Skarżąca Spółka nie przedstawiła zmiany statutu, która odmiennie regulowałaby tę kwestię. WSA zauważył, że do chwili wpisu E.C. jako prezesa zarządu, tj. 6.12.2017 r., jako zarząd Skarżącej Spółki były ujawnione równocześnie więcej niż dwie osoby, mimo że uchwały w tym zakresie podjęto 23.6.2017 r. Podobnie było z prokurentami. W świetle tych wpisów, widniejący w KRS wymóg złożenia oświadczenia woli w imieniu Skarżącej Spółki przez dwóch członków zarządu lub współdziałającego członka zarządu z prokurentem wydawał się logiczny. Jednakże za zmianą w składzie zarządu spółki (faktycznie stał się jednoosobowy) nie poszły zmiany w statucie. Dlatego, w ocenie WSA w Warszawie, nadal obowiązujący jest wymóg współdziałania dwóch członków zarządu spółki albo jednego członka zarządu i prokurenta wobec jednoznacznych zapisów w KRS.
Zażalenie na postanowienie WSA w Warszawie
Zażalenie na powyższe postanowienie złożyła Skarżąca Spółka, wnosząc o jego uchylenie oraz o zasądzenie kosztów postępowania. Zarzuciła naruszenie art. 373 § 1 KSH poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji gdy zarząd spółki jest jednoosobowy, a niniejszy przepis stosuje się w przypadku zarządu wieloosobowego, co w konsekwencji doprowadziło do naruszenia przepisów postępowania, a to art. 58 § 1 pkt 3 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325; dalej: PostAdmU) przez bezpodstawne odrzucenia skargi, pomimo prawidłowego uzupełnienia jej braków formalnych w wyznaczonym terminie. W uzasadnieniu Skarżąca Spółka podkreśliła, że sposób reprezentacji wpisany do KRS obowiązuje jedynie w przypadku gdy zarząd jest wieloosobowy. W przypadku gdy zarząd spółki jest jednoosobowy, to ujawniony w KRS sposób reprezentacji nie obowiązuje. W takim wypadku spółkę zawsze reprezentuje jedyny członek zarządu, niezależnie od sposób reprezentacji, co wprost wynika z art. 373 § 1 KSH.
Sposób reprezentacji spółki akcyjnej
W ocenie NSA, w rozpoznawanej sprawie nie zachodziła okoliczność uzasadniająca odrzucenie zażalenia na podstawie art. 178 w zw. z art. 197 § 2 PostAdmU, bowiem nie było ono obarczone brakiem formalnym. NSA wskazał, że skarga kasacyjna od wyroku z 22.9.2020 r. została podpisana w imieniu Skarżącej Spółki przez adwokata T.K. Wbrew stanowisku WSA w Warszawie, ze znajdujących się w aktach sprawy dokumentów wynika, że pełnomocnik ten był upoważniony do występowania w imieniu Skarżącej Spółki przed sądami administracyjnymi w niniejszej sprawie. Otóż 2.11.2017 r. E.C., działająca jako prezes zarządu Skarżącej Spółki, ustanowiła adwokata D.R. pełnomocnikiem Skarżącej Spółki do wszelkich czynności faktycznych i prawnych przed wszystkimi sądami we wszystkich instancjach, w tym również przed sądami administracyjnymi, który udzielił pełnomocnictwa substytucyjnego adwokatowi T.K. Odpis pełnomocnictwa został nadesłany do WSA w Warszawie przy skardze. Takie samo pełnomocnictwo pełnomocnik Skarżącej Spółki wysłał w wykonaniu wezwania. Jak z kolei wynika z nadesłanych dokumentów, w dniu udzielenia pełnomocnictwa (tj. zarówno 2.11.2017 r., jak również 2.3.2020 r.) zarząd Skarżącej Spółki był jednoosobowy, a jedynym członkiem zarządu była E.C. Okoliczność ta nie jest kwestionowana przez WSA w Warszawie, który jednak upatruje wadliwości udzielenia pełnomocnictwa w niezgodności z reprezentacją Skarżącej Spółki, wynikającą z załączonego do skargi odpisu KRS. To stanowisko nie znajduje potwierdzenia w przepisach normujących zasady reprezentacji spółki akcyjnej.
Jak wynika z art. 368 § 1 KSH, zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. Przepis ten wyznacza zatem zarząd spółki jako organ upoważniony do jej reprezentowania, a więc również do składania oświadczeń woli, w tym udzielania pełnomocnictw w imieniu spółki. Z kolei art. 368 § 2 KSH stanowi, że zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków. Ustawodawca przewidział więc możliwość ustanowienia w spółce akcyjnej zarządu jednoosobowego. Powoływany przez Skarżącą Spółkę w zażaleniu art. 373 § 1 KSH reguluje sposób reprezentacji spółki w przypadku powołania zarządu wieloosobowego, stanowiąc, że sposób reprezentowania spółki określa jej statut. Jeżeli statut nie zawiera żadnych postanowień w tym przedmiocie, do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem. W doktrynie wskazuje się, że w przypadku, gdy w spółce pozostał jeden członek zarządu, oświadczenia woli może złożyć samodzielnie. Z oczywistych względów powoływany przepis będzie miał zastosowanie wyłącznie do zarządu wieloosobowego. Gdy bowiem w skład zarządu spółki akcyjnej wchodzi tylko jedna osoba, wówczas na mocy art. 368 § 1 KSH, będzie ona upoważniona, działając jako zarząd spółki, do składania oświadczeń woli w imieniu spółki, w tym również do podpisywania pełnomocnictw. Jak słusznie zauważyła Skarżąca Spółka, w takiej sytuacji bez znaczenia pozostają wpisy w KRS dotyczące sposobu reprezentacji spółki, nie mogą one bowiem ograniczać podstawowej reguły reprezentacji spółki akcyjnej przez zarząd (postanowienie NSA z 22.10.2020 r. II GZ 302/20, Legalis).
Rozstrzygnięcie NSA
Reasumując, NSA stwierdził, że złożona przez Skarżącą Spółkę skarga kasacyjna nie była obarczona brakiem formalnym, a wezwanie Skarżącej Spółki do jej uzupełnienia należy ocenić jako nieprawidłowe. W konsekwencji odrzucenie skargi kasacyjnej na podstawie art. 178 w zw. z art. 197 § 2 PostAdmU było niezasadne. Mając powyższe na względzie, NSA – na podstawie art. 185 § 1 w związku z art. 197 § 2 PostAdmU – orzekł jak w sentencji, tj. uchylił zaskarżone postanowienie.
Przedmiotem zainteresowania NSA na gruncie stanu faktycznego ustalonego w analizowanej sprawie było zagadnienie zasad i sposobu prawidłowej reprezentacji spółki akcyjnej w przypadku gdy posiada ona zarząd jednoosobowy i jej relacja z informacjami wynikającymi z KRS. Odnosząc się do tej specyficznej kwestii NSA w składzie orzekającym w niniejszej sprawie podzielił pogląd dotychczas już przedstawiany przez NSA, zgodnie z którym sposób reprezentacji spółki akcyjnej, który został wpisany do KRS, obowiązuje jedynie w przypadku gdy jej zarząd jest wieloosobowy. W przeciwnej sytuacji, tj. gdy zarząd wskazanej spółki kapitałowej prawa handlowego jest jednoosobowy, nawet jeśli w sposobie reprezentacji tej spółki w KRS wskazane jest, że członek zarządu reprezentuje ją łącznie z prokurentem, to spółkę może reprezentował jedyny członek zarządu, samodzielnie, bez udziału prokurenta (postanowienie NSA z 22.10.2020 r. II GZ 302/20, Legalis). Z taką sytuacja mamy do czynienia w rozpatrywanej przez NSA sprawie, czego nie zauważył i nie ocenił prawidłowo, w ocenie NSA, WSA w Warszawie.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
