• W środę 9.3.2022 r. Sejm uchwalił ustawę, zapewniającą specjalne regulacje prawne uchodźcom wojennym z Ukrainy;
  • Za ustawą głosowało 439 posłów, 12 było przeciw, 3 wstrzymało się od głosu.
  • Ustawa (druk nr 2069) reguluje zasady powierzania pracy obywatelom Ukrainy, przebywającym legalnie na terenie RP;
  • Rządowy projekt przewiduje formy finansowego wsparcia dla uchodźców oraz rozwiązania związane z ich kształceniem i wychowaniem;
  • Specustawa ma wejść w życie z dniem ogłoszenia, ale z mocą od 24.2.2022 r.
  • W czwartek 10.3.2022 r. ustawą zajmie się Senat.

Legalny pobyt uchodźców na terenie RP

Warunkiem uznania legalności pobytu na terenie RP jest zarejestrowanie uchodźcy przez Straż Graniczną. Po wypełnieniu tej formalności zyska on prawo do pobytu w Polsce na czas 18 miesięcy z możliwością przedłużenia. Do określenia okresu pobytu uznawanego za legalny stosuje się art. 57 § 3 ustawy z 14.6.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 735 ze zm.).

„Aby uporządkować sytuację i ułatwić życie naszym sąsiadom, którzy w wyniku tej tragicznej sytuacji w Ukrainie znaleźli się w Polsce, każdy z nich otrzyma numer PESEL, by móc korzystać z szeregu usług publicznych w naszym kraju” – poinformował szef MSWiA. Obywatele Ukrainy mogą składać wnioski o nadanie nru PESEL w urzędach gminy. Dodatkowo w rejestrze pojawi się oznaczenie UKR, dotyczące specjalnego trybu jego nadania.

Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie. Kup online System Legalis – korzystaj od razu. Sprawdź

Otwarcie dostępu do rynku pracy

Uchodźcy, których pobyt na terenie RP został uznany za legalny, uzyskają swobodny dostęp do rynku pracy. Pracodawca będzie jedynie zobowiązany do zgłoszenia pracownika w terminie 7 dni od dnia podjęcia pracy do właściwego urzędu pracy. Może to zrobić za pomocą systemu teleinformatycznego, informując o powierzeniu obowiązków zawodowych na czas 24 miesięcy. Niewypełnienie powyższego obowiązku uniemożliwi obywatelom Ukrainy wykonywanie pracy bez zezwolenia na nią.

Należy podkreślić, że większość uchodźców stanowią kobiety i osoby starsze. Projekt ustawy przewiduje także specjalne formy ich aktywizacji, przeznaczając środki na prace interwencyjne i roboty publiczne. Uchodźcy wojenni otrzymają możliwość zarejestrowania się jako osoby bezrobotne lub poszukujące pracy. Gminy otrzymają dotacje celowe, dzięki którym sfinansują jednorazowe świadczenia pieniężne w wysokości 500 zł dla osób samotnych lub 300 zł na osobę w rodzinie. Środki te uchodźcy będą mogli przeznaczyć na codzienne wydatki.

Uciekinierzy skorzystają z bezpłatnej pomocy psychologicznej. Będą mogli kontynuować studia na polskich uczelniach i korzystać ze stypendiów socjalnych. Nauczyciele podejmą pracę bez niektórych wymaganych kwalifikacji, a wykładowcy szkół wyższych – poza procedurą konkursową.

Ustawa przewiduje także wsparcie z zakresu:

  • Rodzinnego kapitału opiekuńczego;
  • Dofinansowania opłaty za pobyt w żłobku, u dziennego opiekuna lub w żłobku;
  • Świadczenia wychowawczego;
  • Świadczeń rodzinnych;
  • Świadczenia dobry start.

Zwolnienia podatkowe

Jednym z ważnych założeń ustawy są zwolnienia podatkowe dla obywateli Ukrainy. Dotyczą one podatku od darowizn oraz spadków. Zwolnienia obowiązują od 24.2.2022 r. do 30.6.2022 r.; nie są ograniczone kwotowo, nie wymagają także wypełniania przez Ukraińców żadnych formalności w urzędach skarbowych.

Obywatele Ukrainy będą zwolnieni z podatku dochodowego. Nie zapłacą PIT od wsparcia związanego z udostępnieniem mieszkania, opłacenia leczenia lub zakupu wyżywienia. Powyższe rozwiązanie obowiązuje od 24.2.2022 r. aż do 31.12.2022 r. Korzystne rozwiązania podatkowe dotyczą także osób i firm, które udzielają pomocy uchodźcom. Zwolnienie z CIT i PIT obejmie te podmioty, które zapewniając obywatelom Ukrainy schronienie, otrzymają środki pieniężne na każdą osobę. Takie wsparcie będzie wolne od podatku.

Z preferencyjnych rozwiązań skorzystają firmy, które niosą pomoc we współpracy z organizacjami pozarządowymi lub samorządami. Wydatki na wsparcie będą mogły rozliczyć jako koszt podatku PIT lub CIT, w przedziale czasowym od 24.2.2022 r. do 31.12.2022 r. Polacy, którzy przyjęli pod swoje dachy uchodźców, także będą mogli liczyć na pomoc finansową państwa. Będzie ona wypłacana przez dwa miesiące w wysokości 40 zł na dzień, czyli około 1200 zł na miesiąc.

Specustawa reguluje najpilniejsze kwestie, związane z napływem uchodźców wojennych do Polski. Ich weryfikacja pozwoli na wypracowanie kolejnych, już sektorowych. Należy jednak powtórzyć, że wojna w Ukrainie wiąże się z przyjmowaniem głównie kobiet, dzieci i osób starszych. Jednocześnie wielu mężczyzn opuszcza tereny RP, by zasilić szereg ukraińskiej armii. Taka migracja wymaga przyjęcia nowych rozwiązań i zapewnienia zatrudnienia pracowników z innych krajów, szczególnie w sektorach budowlanym i transportowym.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →