Stan faktyczny

WSA w Poznaniu rozpoznał skargę na decyzję Prezesa Sądu Okręgowego w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej i omawianym wyrokiem uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezesa Sądu Rejonowego.

Zaskarżoną decyzją Prezes Sądu Okręgowego po rozpoznaniu odwołania utrzymał w mocy decyzję Prezesa Sądu Rejonowego odmawiającą udzielenia informacji.

W sprawie wnioskodawca, działając w imieniu Zarządu Głównego NSZZ, jako organizacji ogólnokrajowej o charakterze międzyzakładowej organizacji związku zawodowego, organizacji reprezentatywnej w rozumieniu art. 24125a Kodeksu pracy oraz w imieniu MOZ NSZZ działającej przy Sądzie Rejonowym – z powołaniem się na art. 2 ust. 1 ustawy 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2176 ze zm.; dalej: DostInfPubU) zwrócił się do Prezesa Sądu Rejonowego o informację, ile razy w 2020 r. i w 2021 r. (poza okresem od (…) listopada 2020 r. do (…) stycznia 2021 r.) w SR wokandy odbywały się także po godzinie 15:30, czy w takim przypadku protokolantów i kierownika sekretariatu przed godziną zakończenia ich pracy informowano o przedłużeniu wokandy, aby mogli zabezpieczyć swoje sprawy rodzinne oraz czy respektowane są wobec protokolantów w dni wokandowe przerwy śniadaniowe.

W odpowiedzi Prezes SR w pkt 1. poinformował, że nie jest w posiadaniu danych dotyczących informowania protokolantów i kierowników sekretariatów przed godziną zakończenia ich pracy o przedłużeniu wokandy, aby mogli zabezpieczyć swoje sprawy rodzinne oraz czy respektowane są wobec protokolantów w dni wokandowe przerwy śniadaniowe. Natomiast w pkt 2. pisma wskazał, że informacja dotycząca ilości wokand, jakie odbywały się po godzinie 15:30 w latach 2020-2021 jest informacją przetworzoną, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 DostInfPubU, tj. wymagającą przeglądu i zgromadzenia materiałów źródłowych, w których informacje są lub mogą być zawarte (m.in. kart ewidencji pracy, wokand z poszczególnych dni) i przygotowania na potrzeby wnioskodawcy oraz angażującą środki i zasoby kadrowe konieczne dla prawidłowego funkcjonowania Sądu. Wezwał zatem wnioskodawcę do wykazania w terminie 7 dni szczególnej istotności dla interesu publicznego, by dokonać przetworzenia żądanych informacji publicznych, pod rygorem wydania decyzji odmownej w trybie art. 16 DostInfPubU.

Odpowiadając na powyższe wezwanie, NSZZ wytknął, że jedynie ogólnie oceniono, iż informacje wskazane w pkt 2. są przetworzonymi, natomiast nie wskazano, jakie środki i zasoby kadrowe byłyby wymagane do wytworzenia odpowiedzi na wniosek. Zdaniem wnioskodawcy informacje te nie stanowią informacji przetworzonej, gdyż nie domagał się on szczegółowych informacji czy ich skomplikowanego opracowania, nawet udostępnienia treści wokand – jedynie informacji o ilości wokand w konkretnym przedziale czasowym.

Prezes SR odmówił wnioskodawcy udzielenia informacji. W uzasadnieniu wyjaśnił pojęcie „szczególnego interesu publicznego” i stwierdził, że wnioskodawca nie wykazał owej szczególnej istotności z punktu widzenia interesu publicznego w uzyskaniu informacji publicznej przetworzonej.

Jak wskazano już wcześniej, wnioskodawca złożył odwołanie od tej decyzji, a Prezes SO decyzję utrzymał w mocy.

Następnie wnioskodawca złożył skargę.

Ochrona danych osobowych od A do Z w 16 krokach. Skonfiguruj Twój System Legalis! Sprawdź

Stanowisko WSA

Przedmiotem odmowy orzeczonej kontrolowaną decyzją Prezesa SR było tylko 1 z 3 zagadnień (pytań), których dotyczył wniosek NSZZ o udostępnienie informacji publicznej, a mianowicie prośba o informację: „ile razy w 2020 roku i w 2021 roku (poza okresem od (…).11.2020 r. do (…).1.2021 r.) w Sądzie Rejonowym P. G. i J. w P. wokandy odbywały się także po godzinie 15.30”. W konsekwencji tylko informacja w tym przedmiocie mogła zostać poddana badaniu przez Sąd w niniejszej sprawie, w szczególności co do jej charakteru – jako informacji publicznej, w dodatku, jak przyjęły organy, informacji publicznej przetworzonej.

W ocenie WSA ww. informacja mieści się w pojęciu informacji o zasadach funkcjonowania podmiotów, o których mowa w art. 4 ust. 1 DostInfPubU, w tym o trybie działania władz publicznych i ich jednostek organizacyjnych w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 3 lit. a DostInfPubU, i jako taka stanowi informację publiczną.

WSA odniósł się w pierwszej kolejności do żądania udostępnienia informacji publicznej przez związek zawodowy.

W okolicznościach kontrolowanej sprawy, analizując art. 1 ust. 1 DostInfPubU nie można pominąć także art. 1 ust. 2 DostInfPubU, który stanowi, że: „Przepisy ustawy nie naruszają przepisów innych ustaw określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami publicznymi”. Jest to regulacja wymagająca rozważenia w kontekście przywoływanego w skardze przepisu art. 28 ustawy z 23.5.1991 r. o związkach zawodowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 263 ze zm.; dalej: ZwZawU).

Określając wzajemne relacje pomiędzy ww. przepisami ZwZawU i DostInfPubU, WSA uznał, że należy przywołać pogląd powszechnie przyjmowany w orzecznictwie, zgodnie z którym inne są przesłanki oraz zakres podmiotowy i przedmiotowy udostępniania informacji na podstawie art. 28 ZwZawU, a inne na podstawie DostInfPubU. Powyższe tryby i wynikające z nich uprawnienia są odrębne i niezależne od uprawnień przysługujących związkowi zawodowemu na gruncie przepisów ZwZawU. Podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji na podstawie ZwZawU jest wyłącznie pracodawca, a udostępniana przez niego informacja nie jest kwalifikowana jako informacja publiczna i nie musi dotyczyć spraw publicznych. Koniecznym warunkiem jej udostępnienia jest też jej niezbędność do prowadzenia działalności związkowej.

Organizacja pracownicza jest więc uprawniona na gruncie przepisów DostInfPubU do żądania od podmiotu zobowiązanego udostępnienia informacji, która ma charakter informacji publicznej. Oznacza to, że organizacja związkowa ma wybór, w jakim trybie wystąpi o udostępnienie informacji. Posiadanie przez skarżącą statusu związku zawodowego nie przesądza o wyłączeniu zastosowania przepisów DostInfPubU.

Ochrona danych osobowych – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Informacja publiczna przetworzona

WSA zauważył, że zasadniczy spór dotyczył natomiast kwestii czy:

  • informacje, których udostępnienia domaga się NSZZ, stanowią informację publiczną przetworzoną;
  • skarżący wykazał szczególną istotność dla interesu publicznego w uzyskaniu takiej informacji.

Kryterium „przetworzenia” sprowadza się w praktyce do dwóch grup stanów faktycznych. Jedno rozumienie przetworzenia uwzględnia aspekt jakościowy zmian wprowadzanych w odniesieniu do informacji prostych, drugie zaś zwraca uwagę na aspekt techniczny i ilościowy, traktując przetworzenie informacji prostych w kategoriach czynności, jakim muszą zostać poddane, aby uzyskać dane podlegające udostępnieniu. Oba te rozumienia „przetwarzania” informacji prostych nie stoją w sprzeczności z potocznymi intuicjami językowymi, nie wprowadzają zatem jakiegoś sztucznego rozumienia informacji przetworzonej.

Niekiedy nawet suma żądanych informacji prostych, w zależności od wiążącej się z ich pozyskaniem wysokości nakładów, jakie ma ponieść organ, w tym czaso- lub pracochłonności (liczby zaangażowanych pracowników), może być traktowana jako informacja przetworzona. W pewnych wypadkach szeroki zakres wniosku, wymagający np. zgromadzenia, przekształcenia (zanonimizowania) i sporządzenia wielu kopii określonych dokumentów, może wymagać takich działań organizacyjnych i zaangażowania środków osobowych, które zakłócają normalny tok działania podmiotu zobowiązanego i utrudniają wykonywanie przypisanych mu zadań. Informacja wytworzona w ten sposób, pomimo że składa się z wielu informacji prostych będących w posiadaniu organu, powinna być uznana za informację przetworzoną, bowiem powstały w wyniku wskazanych wyżej działań zbiór nie istniał w chwili wystąpienia z żądaniem udostępnienia informacji publicznej. Jest to zatem informacja przygotowana niejako „specjalnie dla wnioskodawcy”, wedle wskazanych przez niego kryteriów, na podstawie pierwotnego zasobu danych.

Co szczególnie istotne w niniejszej sprawie, ocena, czy informacja publiczna ma postać „przetworzoną” w powyższym rozumieniu, musi być dokonana w sposób zindywidualizowany, w tym sensie, iż powinna uwzględniać uwarunkowania konkretnej sprawy zainicjowanej wnioskiem o udzielenie tej informacji.

Sąd wskazał, że to po stronie organu uznającego żądaną informację publiczną za informację przetworzoną leży wykazanie okoliczności wskazujących rzeczywiście na potrzebę „przetworzenia” informacji celem pozytywnego załatwienia wniosku.

W niniejszej sprawie, zdaniem Sądu, powyższe nie zostało w sposób przekonujący przez organy obu instancji wykazane.

Wniosek o udostępnienie przedmiotowych informacji złożył związek zawodowy zrzeszający pracowników wymiaru sprawiedliwości, w tym sądów, którzy dobrze orientują się w specyfice funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, w tym co do możliwości (funkcjonalności) wykorzystywanych w działalności sądów systemów elektronicznych. Tymczasem stanowiska organów obu instancji są dość ogólnikowe i nieprzekonujące.

Komentowane orzeczenie nie jest prawomocne, ale z pewnością będzie już teraz stanowić ważny pogląd w zakresie rozumienia informacji publicznej przetworzonej.

Z wyroku wynika, że:

  1. Przetworzeniem może być w niektórych wypadkach zsumowanie informacji prostych, jeżeli wiąże się to z dużym nakładem pracy przygotowującego informację.
  2. Każda taka sprawa wymaga zindywidualizowanej oceny.
  3. O istnieniu interesu koniecznego dla uzyskania informacji publicznej przetworzonej rozstrzyga organ z urzędu, a nie jedynie w oparciu o twierdzenia wnioskodawcy.
Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →