Stan faktyczny
Komentowany wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym: Spółka akcyjna (dalej: Spółka) wystąpiła do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: Dyrektor KIS) z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, wskazując, że głównym profilem jej działalności jest produkcja alkoholu spożywczego oraz przetwarzanie i sprzedaż produktów ubocznych technologii produkcji alkoholu etylowego. Spółka poza prowadzeniem gorzelni prowadziła również działania o charakterze badawczo-rozwojowym. W związku z tymi działaniami doszło do zmodernizowania istniejącej instalacji Spółki oraz zbudowania nowej na bazie technologii, która stanowiła innowację procesową w Spółce. W efekcie utworzona innowacja procesowa wpłynęła zarówno na możliwość obniżenia kosztów produkcji (w tym na zmniejszenie kosztów utylizacji odpadów poprodukcyjnych i odzysku wody), jak i wytwarzanie energii elektrycznej, a w konsekwencji – uzyskiwanie przez Spółkę dochodów z tytułu sprzedaży tej energii. Spółka zdecydowała się opatentować stworzone rozwiązanie w Urzędzie Patentowym RP oraz w Europejskim Urzędzie Patentowym.
Rozstrzygnięcie WSA
Na tle powyższego stanu faktycznego Spółka zwróciła się z pytaniami do Dyrektora KIS, czy w związku z opatentowaną technologią produkcji dochody ze sprzedaży wyrobów gotowych, sprzedaży energii wytworzonej w biogazowni, zbycia gwarancji pochodzenia oraz dopłat do ceny rynkowej sprzedawanej energii będą dochodem z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, zgodnie z art. 24d ust. 7 ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1800; dalej: PDOPrU). Zdaniem Spółki powyższe dochody będą stanowić dochód z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.
Dyrektor KIS uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe, argumentując, że w świetle postanowień art. 24d ust 7 PDOPrU do dochodów z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej można zaliczyć jedynie te, których opatentowana technologia wpływa na zmianę właściwości zbywanych produktów. Jako że wytworzona innowacja procesowa nie jest bezpośrednio dostępna dla klienta, to odbiorca nie korzysta z właściwości, które mogłyby zostać uwzględnione w jej cenie. Przekłada się to również na pozostałe dochody Spółki, dotyczące sprzedaży energii w biogazowni, zbycia gwarancji pochodzenia oraz dopłat do ceny rynkowej wytwarzanej energii. Zdaniem Dyrektora KIS powyższe stanowią uzupełnienie względem dochodu podstawowego Spółki, jakim jest sprzedaż energii elektrycznej.
Spółka zaskarżyła interpretację do WSA w Poznaniu. Sąd wskazał, że bez znaczenia jest fakt, że rozwiązanie wynikające z patentu nie przekłada się bezpośrednio na właściwości zbywanych produktów. Podkreślone zostało, że wpływ innowacji technologicznej może przejawiać się również poprzez kalkulację kosztów wpływających na cenę danego wyrobu, a zastosowana przez Dyrektora KIS wykładnia nie uwzględniła wytycznych zawartych w objaśnieniach podatkowych Ministra Finansów z 15.07.2019 r. Zgodnie z nimi w procesie wykładni należy stosować wykładnię celowościową, by w efekcie stymulować procesy innowacyjne. Dodatkowo w swojej interpretacji Dyrektor KIS nie odniósł się do informacji przedstawionej przez Spółkę, zgodnie z którą przychód ze zbycia gwarancji może być zawarty w cenie sprzedaży energii lub uzyskiwany odrębnie w systemie wsparcia FIP (Feed in premium). W efekcie Sąd uchylił w całości zaskarżoną interpretacją z tytułu naruszenia przepisów prawa materialnego.
Należy się zgodzić z WSA, który w komentowanym wyroku wskazał, że wytworzona przez Spółkę innowacja procesowa nie musi się bezpośrednio przekładać na właściwości zbywanych produktów alkoholowych, a co za tym idzie – być odczuwalna dla klienta dokonującego zakupu wyrobu, energii, tak, by korzystać z preferencyjnej stawki opodatkowania. Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, zmiany spowodowane opatentowanym rozwiązaniem Spółki przekładają się bowiem bezpośrednio na zmniejszenie kosztów utylizacji odpadów poprodukcyjnych i odzysku wody, co w efekcie ma wpływ na wysokość dochodu osiąganego przez Spółkę. Przy ustalaniu dochodu kwalifikowanego z prawa własności intelektualnej należy jednak ustalić jego wartość w cenie produktu lub usługi wg cen rynkowych. Tak ustalony dochód, w zależności od wybranej metody ustalającej wycenę (nie zostało to doprecyzowane w stanie faktycznym Spółki), w związku z uzyskiwanymi dochodami może zatem zostać rozpoznany jako dochód kwalifikowany na podstawie art. 24d ust. 7 PDOPrU.
Zatem finalnie wysokość dochodu uzyskiwanego przez Spółkę jest zależna od opatentowanej technologii produkcji, mimo że nabywca nie zyskuje bezpośrednio produktu zawierającego kwalifikowane prawo. Zgodnie z art. 24d ust 7 PDOPrU warunkiem uznania dochodu za kwalifikowane prawo własności intelektualnej jest m.in uwzględnienie go w cenie sprzedaży produktu lub usługi. W związku z powyższym podnoszenie przez Dyrektora KIS kwestii kwalifikacji kosztów w sytuacji zmiany właściwości zbywanych produktów przez Spółkę wydaje się być bezzasadne.
Ponadto objaśnienia podatkowe Ministra Finansów wskazują, że prawidłowym podejściem w zakresie interpretacji przepisów jest zastosowanie wykładni językowej, systemowej i celowościowej. Wykładnia językowa powinna stanowić punkt wyjścia w zakresie treści przepisów IP Box, natomiast możliwe jest także zastosowanie wykładni celowościowej. W efekcie zasadnym wydaje się być objęcie przez IP Box komercjalizacji rozwiązań o charakterze innowacyjnym, które są efektem działań o charakterze badawczo-rozwojowym. W założeniu ustawodawcy ulga IP BOX ma bowiem za zadanie wspierać działalność badawczo-rozwojową oraz stymulować rozwój innowacyjnych podmiotów poprzez zwiększenie liczby zgłaszanych kwalifikowanych praw. Ograniczenie w tym przypadku stosowania IP Box tylko do wybranych praw, w tym przypadku patentów dotyczących bezpośrednio części jakiegoś produktu, mogłoby stanąć temu celowi na przeszkodzie.
Komentowany wyrok został zaskarżony do NSA. W związku z nieprawomocnością orzeczenia podatnicy w dalszym ciągu niestety nie mogą mieć pewności, czy dochody uzyskiwane z produkcji opatentowanych technologii produkcyjnych mogą zostać objęte ulgą IP Box. W tej kwestii należy zatem czekać na rozstrzygnięcie sprawy przez NSA.
Opracowanie i komentarz:
Maciej Klimczyk, menedżer w dziale prawno-podatkowym PwC
Julia Balińska, konsultant w dziale prawno-podatkowym PwC
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
