Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; dalej: VATU) podmioty prowadzące działalność gospodarczą są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu VAT złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne. Zgodnie zaś z art. 98 ust. 1 VATU Minister Finansów określa wzór zgłoszenia rejestracyjnego. W chwili obecnej obowiązuje w tym zakresie rozporządzenie Ministra Finansów z 9.3.2020 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2020 r. poz. 430).
Formularz VAT-R to w praktyce pierwsza forma styczności przedsiębiorcy z podatkiem VAT. Oczywiście nie jest tak, że bez złożenia formularza nie można stać się podatnikiem, przeciwnie – status ten uzyskuje się wraz z dokonaniem czynności opodatkowanej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Niemniej z czysto formalnego punktu widzenia bez złożenia zgłoszenia rejestracyjnego podatnik VAT nie może spełniać swoich obowiązków (np. względem fiskusa, nie złoży bowiem ewidencji i deklaracji JPK_V7), ale też realizować uprawnień (np. odnośnie odliczenia podatku naliczonego). Już niebawem formularz rejestracyjny ulegnie jednak pewnym modyfikacjom.
Po pierwsze: grupa VAT
Od 1.7.2022 r. wchodzą w życie przepisy ustanawiające tzw. grupę VAT. Przypomnijmy, że chodzi o grupę podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, zarejestrowaną jako jeden podatnik podatku VAT (art. 2 pkt 47 VATU). Najważniejszą cechą grupy VAT jest unifikacja wszelakich czynności wykonywanych przez każdego jej członka „na zewnątrz” (zarówno sprzedaż, jak i zakupy) jako czynności całej grupy oraz praktyczne „wyrzucenie” poza zakres czynności opodatkowanych VAT czynności dokonywanych między członkami (wewnątrz grupy). Zgodnie z art. 8c ust. 1-3 VATU dostawa towarów i świadczenie usług, dokonane przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT, nie podlegają opodatkowaniu. Dostawę towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz podmiotu spoza grupy VAT uważa się za dokonane przez tę grupę VAT. Dostawę towarów i świadczenie usług dokonane na rzecz członka grupy VAT przez podmiot spoza grupy VAT uważa się za dokonane na rzecz tej grupy VAT.
Celem instytucji grupy VAT jest umożliwienie podmiotom powiązanym finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie wspólnego rozliczania dla potrzeb podatku VAT. Grupa VAT musi się jednak najpierw zarejestrować. Zgodnie z art. 96 ust. 3b VATU, w przypadku grupy VAT jej przedstawiciel składa zgłoszenie rejestracyjne wraz z umową o utworzeniu grupy VAT. Co ważne z chwilą rejestracji grupy VAT jako podatnika naczelnik urzędu skarbowego wykreśla z rejestru jako podatnika VAT członka grupy VAT (art. 96 ust. 7ba VATU). Nowy wzór formularza VAT-R uwzględnia więc możliwość zarejestrowania się jako podatnik VAT grupy VAT.
Po drugie: opodatkowanie VAT usług finansowych
Zgodnie z art. art. 43 ust. 22-24 VATU podatnicy świadczący usługi finansowe mogą od 1.1.2022 r. zadecydować o ich opodatkowaniu podatkiem VAT w miejsce standardowego i niemającego alternatywy zwolnienia od podatku. Warunkiem stosowania opodatkowania usług finansowych jest pisemne zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego o wyborze opodatkowania tych usług, brak jednak delegacji ustawowej do wydania rozporządzenia zawierającego wzór takiego zawiadomienia. Minister Finansów postanowił ułatwić podatnikom skorzystanie z powyższej opcji. Wprowadził bowiem możliwość jej wyboru poprzez aktualizację zgłoszenia rejestracyjnego.
Po trzecie: English is easy with Ministry of Finance
Niezależnie od powyższego w celu ułatwienia realizacji obowiązków rejestracyjnych przez osoby nieposługujące się językiem polskim zmianą objęty zostanie również język wzoru zgłoszenia VAT-R. Formularz będzie zawierał tłumaczenie wszystkich pól na język angielski. Przyjęty został sposób prezentacji angielskiego tłumaczenia tuż obok polskich opisów poszczególnych pozycji.
Dostosowanie formularza do instytucji grupy VAT to konieczność. Skoro grupa VAT stanowi odrębnego podatnika VAT, to musi mieć możliwość właściwego zarejestrowania. Inną kwestią jest to, że modyfikacja formularza nie jest w tej materii szczególnie daleko idąca. Podatnik będzie musiał określić jedynie, czy jest grupą VAT, czy też nie. Oczywiście organ rejestrujący nie będzie ograniczał się w przypadku wniosku złożonego przez grupę VAT do tej jednej pozycji. Pamiętajmy, że organ nie dokona rejestracji grupy VAT jako podatnika VAT, jeżeli nie będą spełnione warunki uznania grupy VAT za podatnika. Dodatkowo zawiadomi o braku rejestracji przedstawiciela grupy VAT (art. 96 ust. 4d VATU).
Możliwość zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o wyborze tzw. opcji opodatkowania VAT usług finansowych w treści zgłoszenia rejestracyjnego (aktualizacyjnego) trochę zaskakuje. Nie wydaje się bowiem, by takie zawiadomienie samo w sobie wymagało aktualizacji zgłoszenia rejestracyjnego. Jest ono niezbędne tylko w odniesieniu do podatników wykonujących czynności zwolnione od podatku (art. 96 ust. 5 VATU). Jeśli jednak podatnik wykonuje zarówno czynności opodatkowane, jak i zwolnione z podatku, to wydaje się, że dopuszczalna będzie każda inna forma zawiadomienia.
Tłumaczenie formularza VAT-R na język angielski to zaś spełnienie wieloletniego marzenia doradców podatkowych obsługujących zagranicznych klientów, którym musieli tłumaczyć krok po kroku, jak wypełnić zgłoszenie rejestracyjne. Teraz wszystko będzie jasne. To dobrze, bo w innych krajach standard tego typu obowiązuje od dawna.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
