Wyodrębnienie wniosku o przyjęcie skargi od podstaw kasacyjnych

Opis stanu faktycznego

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa J.P. przeciwko I. sp. z o.o. w R. o stwierdzenie nieważności i uchylenie uchwał, na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 14.5.2020 r., na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (…) z 24.1.2019 r., sygn. akt I AGa (…), odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.

Z uzasadnienia Sądu

Zgodnie z art. 398⁹ § KPC Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. Cel wymagania przewidzianego w art. 398⁴ § 2 KPC może być osiągnięty jedynie przez powołanie i uzasadnienie istnienia przesłanek umożliwiających realizację publicznoprawnych funkcji skargi kasacyjnej. Tylko na tych przesłankach Sąd Najwyższy może oprzeć rozstrzygnięcie o przyjęciu lub odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania. Dopuszczenie i rozpoznanie skargi kasacyjnej ustrojowo i procesowo jest uzasadnione jedynie w tych sprawach, w których mogą być zrealizowane jej funkcje publicznoprawne. Nie w każdej zatem sprawie, nawet w takiej, w której rozstrzygnięcie oparte jest na błędnej subsumpcji czy wadliwej wykładni prawa, skarga kasacyjna może być przyjęta do rozpoznania. Podkreślenia wymaga, że Sąd Najwyższy nie jest trzecią instancją sądową i nie jest jego rolą korygowanie ewentualnych błędów w zakresie stosowania czy wykładni prawa w każdej indywidualnej sprawie.

Wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania skarżąca oparła na przesłance uregulowanej w art. 398⁹ § 1 pkt 4 KPC. Przesłanka ta nie została spełniona.

Oparcie wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania na przesłance oczywistej zasadności wymaga wykazania niewątpliwej, widocznej na pierwszy rzut oka, bez konieczności głębszej analizy, sprzeczności wyroku z przepisami prawa niepodlegającymi różnej wykładni.

Skarżąca w uzasadnieniu wniosku poświęciła wiele uwagi istocie skargi kasacyjnej, ogólnie ujętym zasadom przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania, przedstawiając także jej spostrzeżenia na temat tego, czym jest oczywista zasadność skargi kasacyjnej. Stwierdziła jednak, że została znacznie ograniczona w korzystaniu z prawa do sądu i rzetelnego procesu, a ponadto nawiązała do argumentacji przytoczonej w uzasadnieniu podstaw kasacyjnych, która miałaby dać podstawę do tego, aby uznać skargę kasacyjną jako oczywiście uzasadnioną.

Uzasadnienie wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania nie przekonuje, że doszło w niniejszej sprawie do rażącego naruszenia prawa, które skutkowałoby oczywistym uzasadnieniem skargi w ustalonym stanie faktycznym przez Sąd drugiej instancji. Tok postępowania nie daje podstaw do tego, aby uznać, że w niniejszej sprawie doszło do naruszenia prawa do sądu i rzetelnego procesu, abstrahując już od tego, iż skarżąca nie rozwinęła jej twierdzenia w tym zakresie. Wobec nawiązania przez skarżącą do uzasadnienia podstaw kasacyjnych, należy przy tym przypomnieć, że wniosek o przyjęcie skargi do rozpoznania wraz z uzasadnieniem jest odrębną konstrukcyjnie i funkcjonalnie częścią skargi kasacyjnej i nie jest rzeczą Sądu Najwyższego poszukiwanie w innych częściach skargi argumentów na uzasadnienie podniesionych w nim twierdzeń (postanowienie SN z 22.4.2015 r., IV CSK 613/14). Rolą Sądu Najwyższego nie jest domyślanie się lub poszukiwanie okoliczności, które uzasadniałyby przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania (por. postanowienia SN z 9.6.2008 r., II UK 38/08 i z 14.12.2004 r., II CZ 142/04). Wniosek o przyjęcie skargi do rozpoznania i jego uzasadnienie podlegają analizie na etapie przedsądu, natomiast przytoczone podstawy kasacyjne i ich uzasadnienie oceniane są dopiero po przyjęciu skargi do rozpoznania, w trakcie jej merytorycznego rozpoznawania; oba te elementy muszą być przez skarżącą wyodrębnione, oddzielnie przedstawione i uzasadnione, a dla spełnienia wymogu z art. 398⁴ § 2 KPC nie wystarczy odwołanie się do podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia, ponieważ mimo że argumenty mogą być podobne, to Sąd Najwyższy w ramach przedsądu bada tylko wskazane w skardze okoliczności uzasadniające przyjęcie jej do rozpoznania, nie analizuje zaś podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia (postanowienie SN z 8.7.2014 r., I UK 65/14).