Zgodnie z art. 2 pkt. 32a ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; dalej: VATU) faktura ustrukturyzowana to faktura wystawiona przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur (dalej: KSeF) wraz z przydzielonym numerem identyfikującym ją w tym systemie. Zgodnie z kolei z art. 106nd ust. 2 VATU, KSeF to system teleinformatyczny służący m.in. do wystawiania, otrzymywania, przechowywania oraz umożliwiania dostępu do faktur ustrukturyzowanych oraz powiadamiania o wystawieniu takiej faktury, a także m.in. do nadawania, zmiany lub odbierania uprawnień do korzystania z systemu, powiadamiania podmiotów o nadanych lub odebranych uprawnieniach czy też analizy i kontroli prawidłowości danych z faktur ustrukturyzowanych. Ww. przepisy weszły w życie wraz z ustawą z 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2076; dalej: ZmVATU21(3)). Tworzą one fakultatywny system KSeF.
Zgodnie z art. 106na ust. 1 VATU fakturę ustrukturyzowaną uznaje się za wystawioną w dniu jej przesłania do Krajowego Systemu e-Faktur. Z kolei zgodnie z art. 106na ust. 3 VATU faktura ustrukturyzowana jest uznana za otrzymaną przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur w dniu przydzielenia w tym systemie numeru identyfikującego tę fakturę. Przepisy te nawet w kontekście fakultatywności systemu KSeF budzą już dziś pewne wątpliwości, a mają duże znaczenie praktyczne. Przecież wystawienie faktury VAT często oddziałuje np. na obowiązek podatkowy po stronie sprzedawcy, nie wspominając o ustawowych terminach na wystawienie faktury. Z kolei otrzymanie faktury VAT to jeden z warunków skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego. Wątpliwości aż tak bardzo więc nie dziwią.
Czego dotyczyła sprawa
Podatnik prowadzi działalność w zakresie świadczenia usług wynajmu obudów do wykopów ziemnych. W związku z nadchodzącym wielkimi krokami obowiązkiem wystawiania faktur ustrukturyzowanych w systemie KSeF podatnik już od 1.1.2023 r. zamierza podjąć próbę wcześniejszego wystawiania faktur w tym systemie, w celu przetestowania funkcjonalności nowej struktury. W przypadku usług wynajmu obudów do wykopów ziemnych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury VAT, zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt. 3 lit. b VATU. Usługi są często świadczone w okresach miesięcznych. Podatnik wystawia więc faktury VAT z datą ostatniego dnia miesiąca, którego dotyczy najem, i przesyła je najemcom wraz z dodatkowymi dokumentami takimi jak raporty, umowy wynajmu urządzenia, protokoły, itp.
Podatnik nabrał wątpliwości co do sposobu, w jaki powinien określać datę wystawienia faktury ustrukturyzowanej. Data ta wcale nie musi równać się dacie wysłania faktury do systemu KSeF. Podatnik obawia się sytuacji, w których może w praktyce wysyłać do KSeF faktury później (np. gdy system KSeF jest niedostępny). Data wystawienia faktury, obowiązkowo wskazywana w polu P_1 faktury ustrukturyzowanej, może więc okazać się zupełnie nieadekwatna do daty, w której faktura ta będzie uznana za wystawioną. Podatnik postanowił więc potwierdzić, w jakim momencie będzie powstawał w takich wypadkach obowiązek podatkowy z tytułu świadczonych przez niego usług najmu. Podatnik wyszedł przy tym z założenia, że powinien on brać pod uwagę dzień wystawienia faktury w systemie księgowym, równoznaczny z ostatnim dniem okresu rozliczeniowego, który jest zgodny z jego umowami podpisanymi z kontrahentem. Zdaniem podatnika przepisy o wystawieniu faktury KSeF nie znają zastosowania w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt. 4 lit. b VATU.
Stanowisko organu
Dyrektor KIS rozstrzygnął sprawę, wydając interpretację indywidualną z 14.6.2022 r., 0112-KDIL1-2.4012.169.2022.1.PM, Legalis. Przede wszystkim Organ przypomniał, że obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia usługi najmu powstaje z chwilą wystawienia faktury. Natomiast w sytuacji, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje nie później niż z chwilą upływu terminu płatności. Przepisy ZmVATU21(3) wprowadzają możliwość wystawiania faktur ustrukturyzowanych jako jednej z dopuszczanych form dokumentowania transakcji obok faktur papierowych i obecnie występujących w obrocie gospodarczym faktur elektronicznych. Natomiast wprowadzone od 1.1.2022 r. rozwiązanie ma charakter fakultatywny. Planowane jest jednak wprowadzenie systemu obligatoryjnego. Organ przedstawił jeszcze kilka ogólnie znanych prawd podatkowych, o których szersze wspominanie nie wnosi nic odkrywczego.
Przechodząc do konkretów: Zdaniem fiskusa art. 106na ust. 1 VATU bardzo jednoznacznie określa moment wystawienia faktury ustrukturyzowanej, którym w każdym przypadku jest dzień jej przesłania do KSeF. W konsekwencji za dzień powstania obowiązku podatkowego z tytułu świadczonych usług wynajmu obudów do wykopów ziemnych należy uznać dzień wystawienia faktury ustrukturyzowanej, tj. dzień jej przesłania do Krajowego Systemu e-Faktur.
Omawiana interpretacja nie jest zaskakująca. Przepisy o wystawianiu faktur ustrukturyzowanych nie przewidują żadnych odstępstw od wynikających z nich reguł, a już zwłaszcza nie różnicują sytuacji podatnika w zależności od tego, w jaki sposób obowiązek podatkowy powstaje w odniesieniu do danej czynności. Znów trudno się dziwić. Powstanie obowiązku podatkowego na danych zasadach to element konstrukcyjny opodatkowania VAT. Ma więc znaczenie nadrzędne względem końcowej czynności fakturowania w tym sensie, że forma wystawienia faktury nie ma znaczenia dla powstania samego obowiązku. Oczywiście, w przypadku takich usług jak najem, między powstaniem obowiązku podatkowego a wystawieniem faktury powiązanie jest bezpośrednie. Ważny jest sam fakt wystawienia faktury, a nie jej forma. Jeśli podatnik wybierze formę ustrukturyzowaną (dopóki jest fakultatywna, ma wybór), musi pogodzić się z płynącymi z tego skutkami w postaci zdefiniowania momentu wystawienia faktury. Gdy KSeF stanie się obligatoryjny, podatnik nie będzie miał już żadnego wyboru. Musi być więc gotowy na skutki wynikające z ustrukturyzowanego systemu.
W opisywanej sytuacji obawy podatnika są zrozumiałe. Opóźnienie w wysłaniu faktury do KSeF może wywołać istotne skutki. W jaskrawym przypadku będzie to przesunięcie w czasie powstania obowiązku podatkowego. Przy usługach najmu podatkowa niedogodność dla podatnika nie jest wielka, o ile termin płatności uzależniony jest od wystawienia faktury. Większy problem dotyczyć może np. usług budowlanych. Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt. 3 lit. a VATU obowiązek powstaje tu również w momencie wystawienia faktury. Ale czas na to jest ograniczony do 30 dni od momentu wykonania usługi.
Jeszcze jedna ciekawostka: Podatnik zapytał Dyrektora KIS także o wspomniany w strukturze KSeF globalny numer jednostki handlowej GTIN. A konkretnie o konieczność… naklejania stosownego oznaczenia na elementy konstrukcyjne wynajmowanych przez podatnika konstrukcji. W tym zakresie Dyrektor KIS postanowił jednak odmówić wszczęcia postępowania, słusznie uznając, że nie jest omnipotentny, a interpretacje indywidualne prawa podatkowego nie służą do rozwiązywania wszelkich bolączek życia gospodarczego.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
