Nowy akt prawny – nie nowelizacja
W związku z koniecznością zmian w instytucjach rynku pracy oraz w celu udoskonalenia działania publicznych służb zatrudnienia Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przedstawiło 29.9.2022 r. projekt ustawy o aktywności zawodowej. Jak w wskazano w uzasadnieniu do projektu, założeniem nowego aktu prawnego jest zwiększenie zatrudnienia w kraju oraz dostosowanie potencjału kadrowego Polski do potrzeb gospodarki przechodzącej zmiany strukturalne, wynikające z postępu technologicznego i cyfrowego, transformacji energetycznej i procesów demograficznych. Ustawa o aktywności zawodowej ma wejść w życie 1.1.2023 r.
Obecnie działania publicznych służb zatrudnienia oraz instytucje rynku pracy reguluje ustawa z 20.4.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 690; dalej: PromZatrU). Przez prawie 20 lat obowiązywania była ona wielokrotnie nowelizowana. Moment jej opracowywania wiąże się z innymi niż obecnie realiami społeczno-gospodarczymi, stąd konieczność uchwalenia nowej ustawy, tak aby uwzględnić obecną sytuację i nowe wyzwania rynku pracy. Model funkcjonowania urzędów pracy i aktywizacji bezrobotnych nie odpowiada bowiem na aktualne potrzeby rynku zatrudnienia w Polsce.
Rozwiązania przyjęte w ustawie o aktywizacji zawodowej
Projekt ustawy o aktywności zawodowej określa zadania państwa w zakresie aktywności zawodowej, wspierania zatrudnienia oraz rynku pracy. Zadania państwa w zakresie aktywności zawodowej, wspierania zatrudnienia oraz rynku pracy będą realizowane w celu: pełnego i produktywnego zatrudnienia, zrównoważonego rozwoju zasobów ludzkich, wzmacniania integracji i solidarności społecznej oraz zwiększania mobilności na rynku pracy. Za ich realizację będą odpowiadać publiczne służby zatrudnienia, agencje zatrudnienia, Ochotnicze Hufce Pracy, a także inne instytucje określone w ustawie, lub którym minister właściwy do spraw pracy powierzy to zadanie.
Nowy akt prawny będzie miał zastosowanie do obywateli polskich poszukujących i podejmujących zatrudnienie lub inną pracę zarobkową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oraz pracę za granicą u pracodawców zagranicznych, a także do cudzoziemców poszukujących i podejmujących zatrudnienie lub inną pracę zarobkową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Zgodnie z uzasadnieniem projektu do najważniejszych rozwiązań przyjętych w ustawie o aktywności zawodowej będą należeć:
- Oddzielenie statusu bezrobotnego od ubezpieczenia zdrowotnego;
- Udoskonalenie mechanizmów obsługi i wsparcia osób bezrobotnych i poszukujących pracy;
- Uproszczenie i ujednolicenie procedur w urzędach pracy oraz większa standaryzacja ich funkcjonowania;
- Zniesienie właściwości urzędu pracy ze względu na miejsce stałego lub czasowego zameldowania;
- Cyfryzacja procesów obsługi klientów powiatowych urzędów pracy;
- Zmniejszenie obciążeń dla bezrobotnych i pracodawców;
- Zwiększenie potencjału i zasięgu Centralnej Bazy Ofert Pracy.
Poniżej przedstawiono sposób realizacji założeń ustawy o aktywności zawodowej, wskazany w projekcie ustawy oraz w uzasadnieniu do projektu.
| Założenie – cel | Sposób realizacji |
| Oddzielenie statusu bezrobotnego od ubezpieczenia zdrowotnego. | Wprowadzenie rozwiązania polegającego na dokonywaniu zgłoszenia do ubezpieczenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wniosek o ubezpieczenie będzie składany do ZUS wyłącznie elektronicznie za pośrednictwem profilu informatycznego. Przyznanie ubezpieczenia zdrowotnego nie będzie wymagało wydania decyzji. ZUS przekaże jedynie informacje o objęciu osoby ubezpieczeniem na profilu informacyjnym. |
| Udoskonalenie mechanizmów obsługi i wsparcia osób bezrobotnych i poszukujących pracy | Wprowadzenie instrumentów dla rodzin i dla kobiet powracających na rynek pracy.
Zwiększenie dostępu do kształcenia ustawicznego dla osób poszukujących pracy, w tym wprowadzenie nowej formy wsparcia (bon na kształcenie ustawiczne), zarówno dla osób pracujących, jak i bezrobotnych. Zwiększenie skuteczności urzędów pracy w zakresie wspierania osób długotrwale bezrobotnych oraz rolników. Poprawienie skuteczności pomocy przez stosowanie najbardziej efektywnych instrumentów, dostosowanych do indywidualnych potrzeb osoby bezrobotnej lub poszukującej pracy. |
| Uproszczenie i ujednolicenie procedur w urzędach pracy i większa standaryzacja ich funkcjonowania | Ustanowienie trzyletnich Planów Rozwoju Publicznych Służb Zatrudnienia, będących zarządczymi ramami wykonania dla systemu publicznych służb zatrudnienia w Polsce. |
| Zniesienie właściwości urzędu pracy ze względu na miejsce zameldowania stałego lub czasowego | Nastąpi powiązanie bezrobotnego z urzędem pracy właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Osoba chcąca dokonać rejestracji w powiatowym urzędzie pracy będzie mogła zgłosić się do dowolnie wybranego przez siebie urzędu. Bezrobotny będzie mógł uzyskać pomoc także w innym urzędzie pracy niż miejsce rejestracji. |
| Cyfryzacja procesów obsługi klientów powiatowych urzędów pracy | Zwiększenie cyfryzacji procesów obsługi klientów powiatowych urzędów pracy z zachowaniem praw osób wykluczonych cyfrowo. |
| Zmniejszenie obciążeń dla bezrobotnych i pracodawców |
Uproszczenie przepisów i zmniejszenie biurokracji, np. poprzez zmniejszanie barier administracyjnych przy zatrudnianiu, w tym przy zatrudnianiu cudzoziemców, czy upraszczanie procesu zawierania umów. |
| Zwiększenie potencjału i zasięgu Centralnej Bazy Ofert Pracy | Pośrednictwo pracy będzie realizowane m.in. przez udzielanie bezrobotnym, poszukującym pracy lub osobom niezarejestrowanym informacji o ofertach pracy, upowszechnianych w Centralne Bazie Ofert Pracy (dalej: CBOP), prowadzonej przez ministra właściwego do spraw pracy. Oferty pracy do CBOP będą mogli przekazywać pracodawcy. Ponadto wprowadzony zostanie obowiązek zgłaszania przez pracodawców z sektora publicznego i prywatnego (dla przedsiębiorców korzystających ze środków publicznych) ofert pracy do CBOP, który automatycznie skojarzy oferty pracy z profilami zawodowymi. Proponowane zmiany umożliwią osobom szukającym pracy przeszukiwanie wielu ofert pracy w jednym miejscu. |
Dzięki projektowanym zmianom w większym stopniu wykorzystany zostanie potencjał publicznych służb zatrudnienia, które będą mogły w bardziej efektywny sposób zapewnić obsługę osób, które chcą pracować, i w celu uzyskania realnej pomocy rejestrują się w urzędach pracy. Podjęte działania mają zmierzać do usprawnienia obsługi klientów urzędów pracy.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
