Biegli sądowi od kilkunastu lat czekają na zmiany. Marzy im się nowa ustawa o biegłych sadowych a tej, mimo wieloletnich obietnic, nie widać.
Od blisko dziesięciu lat stawki za opinię są te same. Teraz będą podwyżki. Tak wynika z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości 17.4.2024 r. w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu karnym. Od 24.4.2024 r. podwyżka dla biegłych w sprawach karnych ma wynieść 30–49 proc. Rzecz dotyczy ekspertów w sprawach karnych, których w sumie jest ok. 16 tys. Wydatki na ich opinie to ok. 55 mln zł rocznie. W budżecie na 2023 r. kwota bazowa na ich utrzymanie wyniosła 1789,42 zł, a jej wysokość została utrzymana w ustawie budżetowej w 2024 r. Podstawowe stawki godzinowe dla biegłego sądowego w 2023 r. wyniosły od 1,28 proc. do 1,81 proc. kwoty bazowej i oznacza to kwotę w przedziale od 22,90 zł do 32,39 zł.
Zadaniem biegłych jest dzielenie się swoją wiedzą specjalistyczną i ułatwienie w ten sposób sądowi lub innemu organowi postępowania dokonania oceny dowodów i dokonywania ustaleń faktycznych.
– Problem zbyt niskich wynagrodzeń biegłych został dawno zdiagnozowany, przyczyniając się do znacznego deficytu biegłych, zwłaszcza z obszaru medycyny – zauważa Ministerstwo Sprawiedliwości w uzasadnieniu do rozporządzenia. Nowe stawki dla biegłych mają na celu zapewnić im lepsze warunki wynagradzania. A to z kolei może spowodować zwiększenie ich dostępności, przyspieszenie opiniowania oraz zainteresowanie najlepszych specjalistów.
W przypadku biegłych posiadających tytuł naukowy profesora lub profesora w zakresie sztuki stawka ma wynosić 5,13 proc. kwoty bazowej. Biegłych z zakresu daktylologii, wezwanych przez sąd lub organ postępowania przygotowawczego w razie potrzeby przesłuchania osób, które trwale lub okresowo doświadczają trudności w komunikowaniu się i posługują się np. językiem migowym, może liczyć 2,21 proc. kwoty bazowej za tłumaczenie z języka migowego. Wzrośnie też wynagrodzenie za wykonaną pracę biegłych z dziedziny medycyny oraz za pracę biegłych z dziedziny geodezji i kartografii.
– Niskie stawki biegłych sądowych to znana powszechnie i od lat bolączka, która negatywnie rzutuje przede wszystkim na jakość opiniowania i w efekcie podnosi koszty funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości – uważa Paweł Rybicki z programu Forensic Watch, programu badawczego nad instytucją biegłych w Polsce. I dodaje, że dobrze, że dostrzeżono ten problem w sposób, który się w końcu zmaterializował.
– Niestety, trzeba jednak podkreślić, że nowe stawki nie zmienią nic, albo niewiele, bo nie są one znacząco wyższe i w żaden sposób nie będą atrakcyjne dla specjalistów o uznanej renomie i pozycji rynkowej, którzy podejmując się pełnienia funkcji biegłego, będą na tym finansowo tracić – uważa Paweł Rybicki. I dodaje, że najprostszym rozwiązaniem tego zagadnienia mogłoby być powiązanie stawki za godzinę pracy biegłego ze stawką godzinową wyliczoną na podstawie aktualnej deklaracji podatkowej danego biegłego.
Podstawa prawna: rozporządzenie z 17.4.2024 r. (Dz.U. z 2024 r. poz. 615)
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
