- Po raz kolejny resort zdrowia wydłuża terminy na dostosowanie wymogów kadrowych i organizacyjnych wynikających ze standardu organizacyjnego opieki zdrowotnej w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii.
- Zamiast wdrożyć działania dyscyplinujące lub naprawcze względem podmiotów leczniczych uchylających się od spełnienia wymagań, resort po raz kolejny stwierdza, że skoro podmioty nie spełniają wymagań, to należy wydłużyć termin na ich spełnienie.
Zmieniane przepisy
Omawiane zmiany dotyczą rozporządzenia Ministra Zdrowia z 16.12.2016 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki zdrowotnej w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 332; dalej: AnestIntTerR), a dokładniej § 16 i § 17 AnestIntTerR.
W ostatnim brzmieniu z § 16 AnestIntTerR (tj. obowiązującym do 31.12.2024 r.), wynikało z niego, że:
- pielęgniarki wykonujące przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia czynności przewidziane w rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 27.02.1998 r. w sprawie standardów postępowania oraz procedur medycznych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu anestezjologii i intensywnej terapii w zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. z 1998 r. Nr 37, poz. 215) dla przeszkolonych pielęgniarek, niespełniające wymagań dotyczących pielęgniarki anestezjologicznej, tj. pielęgniarki z ukończoną specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki lub w trakcie specjalizacji oraz pielęgniarki, która ukończyła kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki, czyli innymi słowy – nieposiadające specjalizacji lub niebędące w trakcie specjalizacji oraz nieposiadające kursu), mogą wykonywać czynności przewidziane dla pielęgniarki anestezjologicznej nie dłużej niż do dnia 31.12.2024 r.,
- podmioty lecznicze niespełniające w dniu wejścia w życie niniejszego rozporządzenia wymagań dotyczących odrębności oddziałów anestezjologii i intensywnej terapii dla dzieci i oddziałów anestezjologii i intensywnej terapii lub, w przypadku udzielania świadczeń zdrowotnych wyłącznie z zakresu anestezji, odrębności oddziałów anestezjologii dla dzieci i oddziałów anestezjologii dostosują się do wymagań określonych w § 4 ust. 1 i 2 AnestIntTerR (tj. oddzielne oddziały dla pacjentów dorosłych oraz dla dzieci) w terminie nie dłuższym niż do dnia 31.12.2024 r.,
- lekarz będący przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia kierującym oddziałem anestezjologii i intensywnej terapii lub oddziałem anestezjologii i intensywnej terapii dla dzieci albo oddziałem anestezjologii lub oddziałem anestezjologii dla dzieci w szpitalu, niespełniający wymagań określonych w § 4 ust. 10 AnestIntTerR (tj. lekarz specjalista anestezjologii i intensywnej terapii), może pełnić tę funkcję nie dłużej niż do dnia 31.12.2024 r.,
- pielęgniarka będąca przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia pielęgniarką oddziałową oddziału anestezjologii i intensywnej terapii lub oddziału anestezjologii i intensywnej terapii dla dzieci albo oddziału anestezjologii lub oddziału anestezjologii dla dzieci w szpitalu, niespełniająca wymagań określonych w § 4 ust. 11 AnestIntTerR (tj. pielęgniarka, która ukończyła specjalizację w dziedzinie pielęgniarstwa anestezjologicznego i intensywnej opieki), może pełnić tę funkcję nie dłużej niż do dnia 31.12.2024 r.
Innymi słowy, do 31.12.2024 r. podmioty lecznicze miały czas na zapewnienie odrębności oddziałów anestezjologicznych dla dorosłych i dzieci, a personel medyczny na dostosowanie kwalifikacji do aktualnych wymagań (np. w przypadku pielęgniarek chociażby rozpoczęcie specjalizacji, lub ukończenie kursu). Co istotne, termin na spełnienie powyższych wymagań został pierwotnie określony na 31.12.2021 r. i corocznie od tego czasu ulega przedłużeniu o kolejny rok.
Jeśli chodzi natomiast o §17 AnestIntTerR, to odnosi się do terminu spełnienia wymagań określonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia, określającego warunki dla oddziałów anestezjologii i intensywnej terapii oraz oddziałów anestezjologii w szpitalach. Zgodnie z tym przepisem w dotychczasowym brzmieniu (tj. do 31.12.2024 r.):
- do 31.12.2024 r. podmioty lecznicze prowadzące szpitale, miały czas na dostosowanie się do wymagań wynikających ze wskazanego załącznika, określającego warunki dla oddziałów anestezjologii i intensywnej terapii oraz oddziałów anestezjologii w szpitalach,
- do 31.12.2024 r., podmioty wykonujące działalność leczniczą w rodzaju ambulatoryjne świadczenia zdrowotne lub stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne inne niż szpitalne miały czas na spełnienie wymagań dotyczących „Wyposażenia stanowiska znieczulenia” z części I załącznika nr 1.
Termin dostosowania warunków i wymagań był również corocznie przedłużany.
Przyczyny zmian
W listopadzie 2024 r. resort zdrowia rozpoczął prace nad zmianą przepisów jedynie w zakresie kolejnego wydłużenia terminu na dostosowanie się do wymagań kadrowych oraz organizacyjnych o kolejny rok (w początkowej wersji jedynie 6 miesięcy, jednak na etapie prac legislacyjnych zdecydowano o wydłużeniu terminu do 31.12.2025 r.).
Jako powody zmian wskazano:
- niedostosowanie części podmiotów leczniczych do wymagań określonych w rozporządzeniu,
- obawa pogorszenia się poziomu dostępności świadczeń anestezjologicznych, a w konsekwencji – spadek bezpieczeństwa zdrowotnego pacjentów,
- zróżnicowany poziomu standardu wyposażenia bazy oddziałów anestezjologii i intensywnej terapii, jak również zabezpieczenia personelu medycznego,
- zagrożenie braku spełnienia przez podmioty lecznicze wymagań określonych w rozporządzeniu.
Uwagi zgłaszane w trakcie prac legislacyjnych
W trakcie konsultacji publicznych zasadniczo aprobowano wydłużenie terminu.
Wskazano m.in., że na wielu oddziałach pracują pielęgniarki niespełniające wymagań co do kwalifikacji. Dodatkowo, na wielu oddziałach anestezjologii i intensywnej terapii brak wynikającej z rozporządzenia organizacji świadczeń i wymaganego wyposażenia. Niewydłużenie terminu spowodowałoby istotne braki kadrowe oraz konieczność wyłączenia z użytkowania sal operacyjnych i sal nadzoru poznieczuleniowego.
Krytyczne stanowisko co do kolejnego wydłużenia terminu przedstawiła konsultantka krajowa w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii. Wskazała, że odraczanie w czasie wymogów kwalifikacji pielęgniarek oraz lekarzy doprowadza do sytuacji, w której lekarz kierujący oddziałami anestezjologii i intensywnej terapii dla dorosłych i dla dzieci nie musi być lekarzem specjalistą anestezjologii i intensywnej terapii, a pielęgniarka oddziałowa nie musi posiadać specjalizacji z tej dziedziny. To z kolei nie leży zarówno w interesie ani pacjentów, jak i kadry medycznej. Krytycznie odniosła się do odsuwania w czasie konieczności spełnienia wymogów kadrowych i sprzętowych. Wydłużanie terminu powoduje obniżenie jakości opieki, braki wyposażenia, dowolność w jego kompletowaniu. Stwierdziła także, że na przestrzeni ostatnich lat było wystarczająco czasu, żeby dostosować się do wymagań kadrowych, organizacyjnych i sprzętowych. Kolejne wydłużenie tak naprawdę nie sprzyja pacjentom, ponieważ naraża ich na naruszanie ich praw, zagrożenie bezpieczeństwa, a także szkodzi systemowo.
Rezultat zmian
Ostatecznie termin wynikający z § 16 i § 17 AnestIntTerR został wydłużony do 31.12.2025 r.
Oznacza to, że podmioty lecznicze mają kolejny rok na spełnienie wymagań kadrowych i organizacyjnych. Czy faktycznie ten termin zostanie dochowany i będzie ostateczny – nie wiadomo. Dotychczasowe zmiany i postawa resortu zdrowia wskazują jednak na to, że może utrzymać się tendencja do jego dalszego przesuwania w nieskończoną przyszłość.
Etap legislacyjny
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 17.12.2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie standardu organizacyjnego opieki zdrowotnej w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii (Dz.U. z 2024 r. poz. 1886) wchodzi w życie z dniem 31.12.2024 r.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
