Crowdfunding czyli nowa ustawa o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych

Definicja usług finansowania społecznościowego

Projekt ustawy definiuje usługi finansowania społecznościowego, poprzez odwołanie się wprost do definicji zawartej w art. 2 ust. 1 lit. a rozporządzenia 2020/1503/UE. Zgodnie z tym przepisem usługa finansowania społecznościowego oznacza kojarzenie inwestorów zainteresowanych finansowaniem przed­sięwzięć gospodarczych z właścicielami projektów z wykorzystaniem platformy finansowania społecznościowego, obejmujące ułatwianie udzielania pożyczek lub subemisję bez gwarancji przejęcia emisji, o której mowa w sekcji A pkt 7 załącznika I do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z 15.5.2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniająca dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE (Dz.U. UE L z 2014 r., Nr 173, s. 349-496), w odniesieniu do zbywalnych papierów wartościowych i instrumentów dopuszczonych na potrzeby finansowania społecznościowego, wystawionych przez właścicieli projektów lub spółkę celową, oraz przyjmowanie i przeka­zywanie zleceń klientów, o którym mowa w pkt 1 tej sekcji, w odniesieniu do tych zbywalnych papierów warto­ściowych i instrumentów dopuszczonych na potrzeby finansowania społecznościowego.

Przepisy unijne

Najważniejszym unijnym dokumentem regulującym zagadnienie crowdfundingu jest rozporządzenie 2020/1053/UE, które omawiany projekt ustawy ma zadanie implementować do polskiego prawa. Dotyczy ono platform crowdfundingowych działających w tzw. modelu udziałowym, w którym inwestor, w zamian za wpłatę, obejmuje papiery wartościowe (najczęściej akcje) wyemitowane przez właściciela projektu, oraz ułatwiających udzielanie pożyczek społecznościowych. Dzięki rozporządzeniu dostawcy usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych objęci są swobodą świadczenia usług w Unii Europejskiej. Muszą przy tym spełniać określone przez rozporządzenie 2020/1053 wymogi, w tym te przewidziane dla tradycyjnych instytucji rynku kapitałowego, takich jak domy maklerskie czy towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Dotyczą one między innymi utrzymywania odpowiedniego poziomu kapitałów własnych, posiadania polityki, procedur i mechanizmów wewnętrznych pozwalających na ostrożne zarządzanie, identyfikacji i ciągłego monitorowania ryzyk operacyjnych czy zapewnienia odpowiedniego standardu ochrony inwestorów. Nad przestrzeganiem tych wymogów czuwa Komisja Nadzoru Finansowego.

Najważniejsze założenia projektu ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych

Rozporządzenie 2020/1503/UE zobowiązuje Polskę do wprowadzenia w krajowym porządku prawnym rozwiązań zapewniających jego stosowanie, co czyni omawiany projekt ustawy.

Projekt ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych przewiduje, że nadzór nad dostawcami usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych sprawować będzie Komisja Nadzoru Bankowego. Komisja otrzyma specjalne uprawnienia nadzorcze, pozwalające jej między innymi na zawieszenie konkretnych ofert finansowania społecznościowego lub zawieszenie prowadzenia działalności przez dostawców. Projekt ustawy przewiduje również odpowiedzialność cywilnoprawną i karną za poprawność i prawdziwość informacji podawanych w dokumentach informacyjnych sporządzanych w związku z ofertą finansowania społecznościowego. Wiele miejsca w projekcie zajmują także szczegółowe przepisy dotyczące tajemnicy zawodowej i zasad przechowywania dokumentacji związanej ze świadczeniem usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych. Zgodnie z projektowanym art. 3 tajemnica zawodowa obejmuje w szczególności informacje dotyczące chronionych prawem interesów podmiotów, na rzecz których są świadczone usługi finansowania społecznościowego, uzyskane w związku z czynnościami służbowymi podejmowanymi przez określone osoby w ramach w stosunku pracy, zlecenia lub w innym stosunku prawnym o podobnym charakterze lub uzyskane w związku z innymi czynnościami  podejmowanymi w ramach działalności prowadzonej na podstawie projektowanej ustawy lub rozporządzenia 2020/1503/UE, objętej nadzorem Komisji Nadzoru finansowego lub zagranicznego organu nadzoru, jak również informacje dotyczące czynności podejmowanych w ramach wykonywania tego nadzoru.

W projekcie znalazły się także pewne uproszczenia dotyczące wymogów informacyjnych, spoczywających na emitencie papierów wartościowych. Projekt przewiduje, że w przypadku ofert publicznych prowadzonych poza platformami finansowania społecznościowego, ale za pośrednictwem firmy inwestycyjnej, emitent będzie miał możliwość sporządzenia jedynie arkusza kluczowych informacji inwestycyjnych zamiast memorandum informacyjnego. Projekt ustawy zakłada, że od 10.11.2023 podwyższeniu ulegnie próg kwotowy wpływów z tytułu emisji papierów wartościowych, który zwalnia z obowiązku sporządzenia prospektu, z 2,5 mln euro do 5 mln euro. Oznacza to, że właściciele projektów finansowanych na platformach finansowania społecznościowego będą mogli pozyskać środki do 5 mln euro bez konieczności sporządzania prospektu.

Wyłączenie stosowania przepisów ustawy o obrocie instrumentami finansowymi

Projekt ustawy przewiduje wyłączenie stosowania przepisów ustawy z 29.7.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 328 ze zm.) w odniesieniu do dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych.