Odrzucenie skargi bez podpisu
H.N. wniosła do sądu administracyjnego skargę na bezczynność Wójta Gminy K. Skargę przesłano drogą elektroniczną przy piśmie przewodnim, które zostało prawidłowo podpisane, natomiast pismo zawierające merytoryczną treść skargi nie zostało opatrzone podpisem. Po bezskutecznym wezwaniu H.N. do podpisania skargi Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku odrzucił ją. Zgodnie z art. 57 § 1 ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325; dalej: PostAdmU), skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, przy czym jednym z nich jest podpisanie pisma przez stronę albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika. Wymóg ten uważa się za spełniony, jeśli dokument elektroniczny został podpisany w sposób, o którym mowa w art. 46 § 2a PostAdmU, czyli przez stronę albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Stosownie do art. 46 § 2b PostAdmU zasady podpisywania przewidziane w § 2a dotyczą także załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego.
W orzecznictwie prezentowany jest pogląd, że podpisanie wymaganym podpisem dokumentu elektronicznego wnoszonego przez platformę ePUAP, wewnątrz którego przekazywane są inne dokumenty, np. załączniki, skutkuje podpisaniem całego dokumentu elektronicznego, czyli treści formularza wraz z załączonymi do niego plikami. Wskazuje się, że formalistyczna wykładnia art. 46 § 2b PostAdmU co do wymogu podpisania podpisem elektronicznym odrębnie każdego dokumentu (pliku) w przesyłanym jednym dokumencie elektronicznym przeczy celowi wprowadzenia informatyzacji postępowania sądowoadministracyjnego oraz oficjalnym zasadom funkcjonowania i podpisywania pism w platformie ePUAP (zob. postanowienie NSA z 29.10.2020 r., I OZ 815/20, Legalis; postanowienie NSA z 11.8.2020 r., I FZ 76/20, Legalis).
Podpisać trzeba również załączniki
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie H.N. wyjaśniając, że pismem w sprawie jest zarówno pismo przewodnie, jak i skarga. Ustawodawca w art. 46 PostAdmU rozróżnił podpisywanie dwóch elementów korespondencji elektronicznej, czyli podpisywanie pisma wnoszonego w formie dokumentu elektronicznego oraz podpisywanie załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego, których dotyczą zasady podpisywania przewidziane w art. 46 § 2a PostAdmU. Ze względu na kategoryczne brzmienie art. 46 § 2a i 2b PostAdmU nie można przyjmować, że samo opatrzenie pisma przewodniego zaufanym podpisem elektronicznym skutkuje podpisaniem całego dokumentu elektronicznego, czyli skargi będącej załącznikiem dokumentu. W uzasadnieniu wskazano, że przeciwne stanowisko odwołuje się do argumentacji dotyczącej zasad korzystania ze środków komunikacji elektronicznej, w szczególności informacji zawartych w „dokumencie pomocy” zamieszczonym na stronie internetowej www.epuap.gov.pl. Jednak, Elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej (ePUAP) służąca do komunikacji obywateli z jednostkami administracji publicznej w ujednolicony, standardowy sposób nie jest systemem sądowym, ale systemem państwowym, na którego funkcjonowanie Sąd nie ma wpływu. Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że brak technicznej możliwości podpisania załącznika z poziomu ePUAP nie wyklucza natomiast możliwości podpisania takiego dokumentu w innym miejscu, a następnie dołączenia do korespondencji. Nie ma bowiem przeszkód technicznych, aby strona podpisała skargę w formie podpisu zaufanego lub podpisu kwalifikowanego. Dodatkowo wskazano, że strona nie musi załączać żadnych dodatkowych plików, bowiem treść jej żądania może być zawarta w piśmie ogólnym, które można podpisać w wymagany sposób.
