Stan faktyczny
Radca prawny, który sporządził w imieniu „P.” sp. z o.o. skargę kasacyjną został wezwany do uzupełnienia jej braków formalnych i braku fiskalnego, w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia środka zaskarżenia. Braki formalne obejmowały złożenie jednego odpisu skargi kasacyjnej oraz pełnomocnictwa procesowego do reprezentowania strony skarżącej. W wyznaczonym terminie wpis od skargi kasacyjnej został uiszczony, nadesłano również podpisany egzemplarz skargi kasacyjnej oraz potwierdzoną za zgodność z oryginałem kopię pełnomocnictwa udzielonego do reprezentowania „P.” sp. z o.o. we wszystkich sprawach przed wszystkimi osobami, instytucjami i organami, w szczególności przed sądami powszechnymi, organami egzekucji i organami administracji państwowej i samorządowej. Zaznaczono, że pełnomocnictwo upoważnia w szczególności do składania w odnośnych sprawach oświadczeń woli i dokonywania czynności faktycznych, prawnych i procesowych w imieniu i na rzecz mocodawcy.
WSA w Gdańsku odrzucił skargę kasacyjną uznając, że braki formalne skargi kasacyjnej nie zostały prawidłowo uzupełnione. Ze złożonego przez radcę prawnego dokumentu pełnomocnictwa nie wynika bowiem, że umocowanie obejmuje sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej od wyroku wydanego w tej sprawie. Pełnomocnictwo to upoważnia wskazanego w nim radcę prawnego do reprezentowania skarżącej we wszystkich sprawach przed wszystkimi osobami, instytucjami i organami, nie wynika z niego natomiast upoważnienie do reprezentowania przed sądami administracyjnymi. W uzasadnieniu postanowienia wyjaśniono, że w orzecznictwie przyjęto, iż pełnomocnictwo do reprezentowania strony przed sądami powszechnymi nie daje podstawy do reprezentowania strony przed wojewódzkim sądem administracyjnym lub NSA, które są sądami szczególnymi. WSA w Gdańsku zaznaczył, że w postępowaniu sądowoadministracyjnym nie występuje instytucja pełnomocnictwa domniemanego, dlatego udzielenie pełnomocnictwa bez względu na okoliczności powinno mieć charakter wyraźny.
Zarzuty zażalenia
„P.” sp. z o.o. zaskarżyła postanowienie WSA w Gdańsku zarzucając, że wezwanie do usunięcia braków było nieprecyzyjne i w rezultacie odrzucenie skargi kasacyjnej należy uznać za przedwczesne. Skarżąca stwierdziła, że gdyby otrzymała wezwanie sformułowane w sposób prawidłowy to uzupełniłby brak w terminie. Do zażalenia załączono też pełnomocnictwo upoważniające radę prawnego do występowania w sprawie. W ocenie „P.” sp. z o.o. stanowisko Sądu I instancji stanowi wyraz nadmiernego formalizmu i rygoryzmu w ocenie zakresu nadesłanego na wezwanie pełnomocnictwa. Skarżąca dowodziła, że użyte w treści tego dokumentu upoważnienie do działania przed „wszystkimi organami i instytucjami” zawiera pełnomocnictwo również do działania przed sądami administracyjnymi. Intencją skarżącej było udzielenie pełnomocnikowi pełnomocnictwa w szerokim zakresie, zatem do interpretacji jego treści sąd powinien zastosować reguły określone w art. 40 ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935; dalej: PostAdmU), a ewentualne wątpliwości powinny zostać wyjaśnione w drodze wezwania do uzupełnienia braków skargi kasacyjnej.
Obowiązek złożenia pełnomocnictwa
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie. W uzasadnieniu postanowienia wyjaśniono, że poza wyjątkami wskazanymi w art. 175 § 2, 2a i 3 PostAdmU, skarga kasacyjna musi być sporządzona przez radcę prawnego lub adwokata. Ten środek zaskarżenia musi spełniać nie tylko szczególne wymogi określone w art. 176 § 1 PostAdmU, ale również wymogi przewidziane dla pisma strony. Pełnomocnik obowiązany jest też przy pierwszej czynności procesowej dołączyć do akt sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis pełnomocnictwa. Należy przy tym zaznaczyć, że okoliczność, iż pełnomocnictwo znajduje się w aktach administracyjnych przedstawionych sądowi wraz ze skargą nie wyczerpuje dyspozycji art. 37 § 1 w zw. z art. 46 § 3 PostAdmU i nie zwalnia pełnomocnika z obowiązku dołączenia stosownego pełnomocnictwa na etapie postępowania sądowoadministracyjnego (zob. wyrok NSA z 19.6.2019 r., I OSK 2203/17, Legalis) Przepisy PostAdmU nie nakładają bowiem na sąd administracyjny obowiązku badania w trakcie postępowania sądowoadministracyjnego, czy dokument pełnomocnictwa został złożony do akt administracyjnych, ani też skuteczności złożonego do akt administracyjnych pełnomocnictwa (zob. postanowienie NSA z 11.10.2017 r., II OZ 1039/17, Legalis).
Rodzaje pełnomocnictw
W postępowaniu przed sądami administracyjnymi ustawodawca w art. 36 PostAdmU przewidział trzy rodzaje pełnomocnictw: ogólne, czyli do prowadzenia spraw przed sądami administracyjnymi, do prowadzenia poszczególnych spraw oraz tylko do niektórych czynności w postępowaniu. NSA zaznaczył, że kluczowy w sprawie jest fakt, iż przepisy PostAdmU nie przewidują instytucji pełnomocnictwa domniemanego. W każdym przypadku, bez względu na okoliczności, wymagane jest, aby udzielenie pełnomocnictwa miało charakter wyraźny a zakresu pełnomocnictwa nie można wykładać rozszerzająco. W konsekwencji NSA podzielił stanowisko Sądu I instancji, że z treści złożonego na wezwanie pełnomocnictwa nie wynika, aby jego zakres obejmował upoważnienie do reprezentowania „P.” sp. z o.o. w postępowaniu przed sądami administracyjnymi, czy nawet do samego sporządzenia i wniesienia w jej imieniu skargi kasacyjnej. Pełnomocnictwo upoważnia do reprezentowania skarżącej we wszystkich sprawach przed wszystkimi osobami, instytucjami i organami, w szczególności przed sądami powszechnymi, organami egzekucji i organami administracji państwowej i samorządowej. NSA stwierdził, że udzielenie pełnomocnictwa ogólnego do występowania we wszystkich sprawach przed sądami powszechnymi nie oznacza umocowania pełnomocnika do działania w postępowaniu przed sądami administracyjnymi, ponieważ sądy te nie są zaliczane do sądów powszechnych. Za wystarczające w postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie można uznać także udzielenie pełnomocnictwa do reprezentacji w postępowaniu administracyjnym. Sąd administracyjny nie jest też urzędem rozumianym jako organ władzy publicznej o określonym zakresie działania czy jako zespół osób wykonujący określone zadania, ani instytucją rozumianą jako zakład o charakterze publicznym zajmujący się określonym zakresem spraw, działający w jakiejś dziedzinie (zob. postanowienie NSA z 29.9.2010 r., II OSK 1828/10, Legalis).
NSA uznał, że wystosowanego przez Przewodniczącego Wydziału wezwania do złożenia pełnomocnictwa lub jego uwierzytelnionego odpisu nie można uznać za niejasne. Jak podkreślono, wezwanie to zostało skierowane do profesjonalnego pełnomocnika, który powinien być świadomy treści art. 36 PostAdmU.
Postanowienie NSA z 24.9.2024 r., II OZ 490/24
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
