Polscy przedsiębiorcy bardzo mocno zaangażowali się w pomoc Ukraińcom. Rząd przygotował dla nich podatkowe preferencje.

Niestety, rozliczenie darowizn wcale nie będzie łatwe.

– Sposób rozliczenia zależy głównie od tego, komu przekazujemy wsparcie – mówi Wojciech Jasiński, doradca podatkowy w ATA Finance.

Najważniejszym aktem prawnym dla filantropów jest rozporządzenie ministra finansów, które na okres od 24 lutego do 30 czerwca 2022 r. wprowadza stawkę 0 proc. VAT dla nieodpłatnych dostaw towarów lub świadczenia usług na cele związane z pomocą ofiarom działań wojennych w Ukrainie. Wynika z niego, że preferencja dotyczy darowizn na rzecz:

  • Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych;
  • podmiotów leczniczych w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z 15.4.2011 r. o działalności leczniczej;
  • jednostek samorządu terytorialnego.

– Z preferencyjnej stawki nie skorzystają więc przedsiębiorcy przekazujący darowizny fundacjom i stowarzyszeniom, nawet tym, które są zarejestrowane jako organizacje pożytku publicznego. A przecież właśnie one bardzo angażują się w pomoc Ukraińcom – podkreśla Grzegorz Grochowina, szef zespołu zarządzania wiedzą w departamencie podatkowym w KPMG w Polsce. – Wyjątek dotyczy darowizn dla fundacji i stowarzyszeń, które są podmiotami leczniczymi, czyli zajmują się ochroną zdrowia.

Specustawa o pomocy dla obywateli Ukrainy – Bezpłatne szkolenie online Sprawdź

Zależy, komu dajesz

Biznes przekazujący wsparcie musi też pamiętać, że w ustawie o VAT mamy zwolnienie na darowizny produktów spożywczych dla organizacji pożytku publicznego. A tarcza antyinflacyjna wprowadziła na wiele artykułów spożywczych zerową stawkę VAT.

Zobaczmy na przykładzie, jak wygląda rozliczenie podatku. Załóżmy, że firma dała dla Ukraińców kawę i herbatę. Pierwszą darowiznę przekazano fundacji, która ma status organizacji pożytku publicznego. Druga jest dla fundacji prowadzącej działalność pożytku publicznego, która nie ma statusu organizacji pożytku publicznego. Obie nie są podmiotami leczniczymi. Trzecią darowiznę przekazano gminie.

– Pierwsza darowizna jest zwolniona z VAT. Druga opodatkowana, i to najwyższą 23-proc. stawką, bo kawa i herbata nie są objęte tarczą antyinflacyjną. Trzecia też opodatkowana, ale można zastosować stawkę zerową – tłumaczy Wojciech Jasiński. Dodaje, że różnie będą też rozliczane, w zależności od tego, kto jest obdarowanym, inne rzeczy, np. ręczniki, pościel czy środki czystości. – Przedsiębiorcom generalnie jednak powinno przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego przy zakupie przekazywanych produktów – podkreśla Wojciech Jasiński.

Podatki. Ważne zmiany od stycznia 2022 r. Skonfiguruj Twój System Legalis! Sprawdź

W specustawie szerzej

Preferencje dla firm wprowadziła też ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy (tzw. specustawa). Pozwala rozliczyć w kosztach PIT/CIT wydatki na przekazywane nieodpłatnie rzeczy bądź usługi.

– Rozwiązania przyjęte w specustawie i rozporządzeniu ministra finansów nie pokrywają się ze sobą. Preferencje w PIT/CIT są szersze niż w VAT – podkreśla Grzegorz Grochowina.

Specustawa stanowi, że darowizny, które można rozliczyć w kosztach, powinny być przekazane:

  • organizacjom prowadzącym działalność pożytku publicznego, także ukraińskim,
  • jednostkom samorządu terytorialnego,
  • Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych,
  • podmiotom wykonującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub Ukrainy działalność leczniczą lub ratownictwa medycznego.

Preferencją w PIT/CIT są więc objęte darowizny dla fundacji i stowarzyszeń.

– Załóżmy, że przekażemy środki higieniczne fundacji, która nie jest podmiotem leczniczym. Rozliczymy je w kosztach PIT lub CIT, ale będziemy musieli opodatkować, np. podpaski 5-proc. VAT, bez możliwości zastosowania zerowej stawki – tłumaczy Wojciech Jasiński.

Szkolenia online z zakresu podatków – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Pomoc dla organizacji musi być z ulgą

Objęcie zerową stawką VAT towarów i usług przekazywanych w celu wsparcia ofiar wojny w Ukrainie to dobre rozwiązanie, oczekiwane przez przedsiębiorców. Katalog instytucji, do których ma trafiać pomoc objęta preferencją, powinien być jednak poszerzony ze względu na skalę wsparcia oraz ogromne potrzeby – twierdzi Konfederacja Lewiatan. Jej zdaniem w tym katalogu powinny znaleźć się także organizacje prowadzące działalność pożytku publicznego (również ukraińskie) oraz organizacje kościelnych osób prawnych. O rozszerzenie preferencji apeluje też Ogólnopolska Fundacja Doradców Podatkowych. Podkreśla, że organizacje społeczne działają od początku wojny i są filarem niesionej pomocy. Co na to Ministerstwo Finansów? W komunikacie w sprawie rozporządzenia wprowadzającego zerową stawkę VAT pisze, że jest nią objęte wsparcie oferowane na rzecz podmiotów, które są istotnym ogniwem w organizowaniu pomocy i dystrybucji świadczeń niezbędnych dla ludzi w sytuacji powstania zagrożeń.

Więcej treści z Rzeczpospolitej po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →