Kontrola drogowa
W grudniu 2019 r. funkcjonariusze Policji podczas kontroli drogowej stwierdzili, że K.S. w obszarze zabudowanym przekroczyła dopuszczalną prędkość o 21 km/h. Funkcjonariusze ustalili, że pojazd miał niesprawne lewe światło mijania, więc zatrzymali dowód rejestracyjny z zakazem dalszej jazdy z uwagi na złe warunki pogodowe. Kierująca odmówiła przyjęcia mandatu, nie zastosowała się do polecenia zakazu dalszej jazdy i odjechała z miejsca kontroli.
Następnie K.S. wniosła skargę na czynność Komendanta Miejskiego Policji w K. w przedmiocie zatrzymania dowodu rejestracyjnego pojazdu oraz odrębną skargę na działania kontrolujących ją funkcjonariuszy. Twierdziła, że do zatrzymania doszło rano, było widno i oprócz niesprawnego światła mijania nie było żadnych innych zastrzeżeń co do stanu technicznego pojazdu. Zdaniem skarżącej zatrzymanie dowodu rejestracyjnego wynikało z niechęci funkcjonariuszy wobec niej a nie dążenia do zapewnienia bezpieczeństwa na drodze. W odpowiedzi na skargę organ wskazał, że zakazanie przez policjanta K.S. dalszej jazdy autem wynikało z charakteru stwierdzonej usterki oraz warunków na drodze – zatrzymania dokonano na górskiej drodze podczas rozpoczynających się opadów śniegu. Z relacji funkcjonariuszy wynika, że kierującej wydano polecenie usunięcia usterki na miejscu, jednak odmówiła jego wykonania z uwagi na brak zapasowej żarówki i nieumiejętność przeprowadzenia naprawy. Organ stwierdził, że skoro skarżąca poruszała się po drodze publicznej pojazdem niespełniającym wymogów w zakresie obowiązkowego wyposażenia czy utrzymania świateł, to funkcjonariusze byli zobligowani do zatrzymania dowodu rejestracyjnego samochodu zgodnie z art. 132 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z 20.6.1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 450 ze zm.; dalej: PrDrog).
WSA – organ musi wykazać, że zatrzymanie dowodu rejestracyjnego było konieczne
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie stwierdził bezskuteczność zaskarżonej czynności. Jak wyjaśniono, zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 1 PrDrog, pojazd uczestniczący w ruchu ma być tak zbudowany, wyposażony i utrzymany, aby korzystanie z niego nie zagrażało bezpieczeństwu osób nim jadących lub innych uczestników ruchu, nie naruszało porządku ruchu na drodze i nie narażało kogokolwiek na szkodę. Na mocy art. 132 ust. 1 pkt 1a PrDrog, policjant zatrzyma dowód rejestracyjny w razie stwierdzenia lub uzasadnionego przypuszczenia, że pojazd zagraża bezpieczeństwu w szczególności po wypadku drogowym, w którym zostały uszkodzone zasadnicze elementy nośne konstrukcji nadwozia, podwozia lub ramy. Sąd stwierdził, że Komendant Miejski Policji w K. nie uzasadnił, dlaczego w stosunku do skarżącej koniecznym było bezterminowe zatrzymanie dowodu rejestracyjnego. Organ nie wykazał bowiem, że warunki pogodowe oraz charakter drogi miały bezpośredni wpływ na ocenę bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Skarżąca twierdzi, że był to słoneczny dzień i panowały dobre warunki drogowe a ona jechała dobrze widocznym samochodem. Sąd wskazał, że z informacji meteorologicznych dostępnych w Internecie wynika, iż w czasie i miejscu kontroli temperatura wynosiła 4 stopnie ciepła i nie było opadów śniegu. Dodatkowo stwierdził, że obecnie kierowca, nawet gdy ma zapasową żarówkę, najczęściej nie jest w stanie sam wymienić oświetlenie w samochodzie bez zaangażowania profesjonalnego serwisu.
NSA – komunikat ze strony internetowej jako dowód
Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok i oddalił skargę. Jak pokreślono, podstawą orzekania przez sąd administracyjny jest materiał dowodowy zgromadzony przez organ administracji publicznej w toku postępowania. Ustawodawca w art. 106 § 3 i § 5 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej: PostAdmU) dopuszcza możliwość przeprowadzenia przez sąd dowodu uzupełniającego z dokumentu. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że Sąd I instancji orzekł posługując się informacją meteorologiczną dostępną w internecie, jednak nie włączył do akt żadnego dokumentu, który mógłby stanowić przedmiot dowodu. Informacja o stanie pogody nie została w żadnej formie utrwalona w sposób umożliwiający uznanie jej za spełniający wymóg dokumentu (zob. wyrok NSA z 13.11.2020 r., I OSK 1298/20, Legalis). Brak wydruku i umieszczenia w aktach sprawy komunikatu ze strony internetowej, która jest źródłem informacji, ale podlega zmianom w czasie oznacza, że Sąd orzekał na podstawie niedopuszczalnego dowodu.
Niesprawne światła auta obligują Policję do zatrzymania dowodu rejestracyjnego
NSA wyjaśnił, że zatrzymanie dowodu rejestracyjnego ma na celu przede wszystkim ochronę bezpieczeństwa ruchu drogowego przez czasowe wycofanie z ruchu tych pojazdów, które ze względu na niesprawność techniczną mogą zagrażać innym uczestnikom ruchu. Z art. 132 ust. 1 pkt 1-7 PrDrog wprost wynika, że w razie ujawnienia okoliczności wymienionych w tej regulacji, zatrzymanie dowodu rejestracyjnego jest obowiązkowe. Nie każda wada techniczna pojazdu zagraża bezpieczeństwu ruchu, jednak za wady techniczne, których wystąpienie stwarza realne niebezpieczeństwo doprowadzenia do wypadku drogowego uznaje się wady w układzie świateł. NSA wskazał, że w art. 66 ust. 1 i 2 PrDrog ustawodawca wprowadza obowiązek wyposażenia pojazdu w odpowiednie oświetlenie oraz utrzymanie tego oświetlenie w należytym stanie, zaś w art. 51 ust. 1 PrDrog nakłada na kierującego pojazdem obowiązek używania świateł mijania przez całą dobę, niezależnie od panujących warunków atmosferycznych.
W uzasadnieniu wyroku podkreślono, że art. 132 ust. 1 pkt 1 lit. a PrDrog nie wprowadza żadnego elementu uznaniowości. Skoro więc funkcjonariusze Policji stwierdzili, że K.S. poruszała się po drodze publicznej pojazdem z niesprawnymi światłami mijania, to zatrzymanie dowodu rejestracyjnego było zgodne z prawem. Użyte art. 132 ust. 1 pkt 1 lit. a PrDrog pojęcie stwarzania lub uzasadnionego przypuszczenia stwarzania przez pojazd zagrożenia bezpieczeństwa odnoszone być musi do nałożonych przez prawodawcę wymogów w zakresie wyposażenia i utrzymania pojazdu. W rezultacie Sąd w zaskarżonym orzeczeniu dokonał błędnej wykładni tej regulacji przypisując istotne znaczenie warunkom atmosferycznym panującym na drodze w dniu zatrzymania K.S.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
