Stan faktyczny

Spór rumuński między samodzielnym przedsiębiorstwem zarządzającym międzynarodowym portem lotniczym w Klużu (dalej: Regia) a rumuńskim Organem Ochrony Konkurencji dotyczył żądania stwierdzenia nieważności decyzji, w której ten organ nałożył na Regię grzywnę w wysokości ponad 300 tys. euro za nadużycie pozycji dominującej.

Organ stwierdził, że Regia naruszyła art. 6 ust. 1 rumuńskiej ustawy o konkurencji oraz art. 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE C z 2016 r. Nr 202, s. 47; dalej: TFUE) poprzez odmowę przyznania spółce R. dostępu do infrastruktury portu lotniczego, niezbędnej do świadczenia usług obsługi naziemnej w porcie lotniczym w Klużu.

Sąd odsyłający powziął wątpliwości, czy przepisy dyrektywy Rady 96/67/WE z 15.10.1996 r. w sprawie dostępu do rynku usług obsługi naziemnej w portach lotniczych Wspólnoty (Dz.Urz. UE L z 1996 r. Nr 272, s. 36) wykluczają stosowanie art. 102 TFUE oraz wszelkich innych przepisów o tej samej treści w sytuacjach, które dotyczą odmowy dostępu do infrastruktury portu lotniczego, niezbędnej do wykonywania działalności w zakresie obsługi naziemnej w portach lotniczych Unii Europejskiej, które nie osiągnęły progu 2 mln pasażerów?

Stanowisko TS

Z motywów 1, 2 i 10 dyrektywy 96/67/WE wynika, że celem tej dyrektywy jest wyeliminowanie ograniczeń w swobodzie świadczenia usług na rynku wewnętrznym poprzez stopniową liberalizację rynku usług obsługi naziemnej w portach lotniczych Unii.

Art. 6 dyrektywy 96/67/WE dotyczy obsługi naziemnej na rzecz osób trzecich i że stanowi on w ust. 1, iż państwa członkowskie podejmą niezbędne działania, zgodnie z przepisami zawartymi w art. 1 tej dyrektywy, w celu zapewnienia podmiotom świadczącym usługi obsługi naziemnej swobodnego dostępu do rynku obsługi naziemnej na rzecz osób trzecich. Trybunał wskazał, że art. 6 dyrektywy 96/67/WE ma zastosowanie od 1.1.2001 r. jedynie do portów lotniczych Unii, w których wielkość ruchu była nie mniejsza niż 2 mln pasażerów. Tymczasem w dniu odmowy przyznania R. dostępu do infrastruktury niezbędnej do świadczenia usług obsługi naziemnej w porcie lotniczym w Klużu, ów port lotniczy nie osiągnął określonego w art. 1 ust. 2 dyrektywy 96/67/WE progu 2 mln pasażerów. Zatem TS uznał, że powyższa odmowa dostępu nie jest objęta zakresem stosowania art. 6 tej dyrektywy, a Regia nie była zobowiązana na jej podstawie do przyznania podmiotowi świadczącemu usługi, takiemu jak R., dostępu do infrastruktury portu lotniczego, niezbędnej do świadczenia usług obsługi naziemnej.

Z orzecznictwa TS wynika, że bezprawność zachowania stanowiącego nadużycie w świetle art. 102 TFUE pozostaje bez związku ze zgodnością z innymi przepisami prawnymi lub z jej brakiem, a nadużycia pozycji dominującej polegają w większości przypadków na zachowaniach zgodnych z prawem w świetle innych gałęzi prawa niż prawo konkurencji (wyrok TS z 6.12.2012 r., AstraZeneca/Komisja, C-457/10 P, Legalis). Innymi słowy, okoliczność, że zachowanie danego przedsiębiorstwa mieści się w danych ramach regulacyjnych, nie musi wiązać się z tym, iż jest ono zgodne z art. 102 TFUE (wyrok TS z 10.7.2014 r., Telefónica i Telefónica de España/Komisja, C-295/12 P, Legalis). Taką zasadę wyraźnie przypomniano ponadto w motywie 28 dyrektywy 96/67/WE, w którym wskazano, że owa dyrektywa nie ma wpływu na stosowanie postanowień prawa pierwotnego i w którym powołano się w szczególności na uprawnienia Komisji na podstawie art. 106 TFUE.

W ocenie TS z powyższego wynika, że o ile spełnione są przesłanki stosowania art. 102 TFUE, konkretne zachowanie, takie jak odmowa dostępu do infrastruktury portu lotniczego – jak w niniejszej sprawie – może, niezależnie od tego, czy jest ono objęte zakresem stosowania przepisów sektorowych, podlegać ustanowionemu w tym postanowieniu zakazowi nadużywania pozycji dominującej.

Trybunał uściślił, że chociaż okoliczność, iż dane zachowanie jest zgodne z prawem w świetle przepisów sektorowych, nie może mieć wpływu na stosowanie art. 102 TFUE, jeżeli spełnione są przesłanki stosowania tego postanowienia, to z orzecznictwa wynika, że obowiązek regulacyjny może jednak mieć znaczenie dla oceny stanowiącego nadużycie, w rozumieniu tego postanowienia, zachowania przedsiębiorstwa zajmującego pozycję dominującą podlegającego uregulowaniom sektorowym (wyrok TS z 27.10.2022 r., DB Station & Service, C-721/20, Legalis).

Reasumując TS orzekł, że art. 1 i 6 dyrektywy 96/67/WE należy interpretować w ten sposób, iż nie stoją one na przeszkodzie stosowaniu art. 102 TFUE w okolicznościach, w których podmiotowi świadczącemu usługi obsługi naziemnej odmówiono dostępu do świadczenia tych usług infrastruktury portu lotniczego, będącego portem lotniczym Unii, w którym w dniu tej odmowy roczna wielkość ruchu była mniejsza niż 2 mln pasażerów.

Beck Akademia - praktyczne szkolenia online - sprawdź aktualny harmonogram Sprawdź

Komentarz

W prezentowanym wyroku TS wyjaśnił reguły odmowy dostępu do rynku usług obsługi naziemnej w portach lotniczych Unii Europejskiej. Wynika z niego, że na podstawie dyrektywy 96/67/WE przedsiębiorstwo zarządzające infrastrukturą portu lotniczego może, do czasu osiągnięcia progu 2 mln pasażerów, organizować działalność w zakresie obsługi naziemnej w porcie lotniczym jedynie z uwzględnieniem własnych ograniczeń w zakresie bezpieczeństwa oraz ograniczeń technicznych i handlowych. Przedsiębiorstwo to nie jest zatem zobowiązane do automatycznego przyznania dostępu do infrastruktury portu lotniczego każdemu wnioskodawcy na żądanych przez niego warunkach.

Natomiast z niniejszego wyroku wynika również, że dyrektywa 96/67/WE nie stanowi prawa szczególnego w stosunku do art. 102 TFUE. Tym samym ewentualne stosowanie przepisów tej dyrektywy nie powoduje automatycznie niestosowania traktowych regulacji w obszarze prawa konkurencji. Trybunał podkreślił, że samo istnienie przepisów sektorowych nie może w żadnym wypadku oznaczać, iż rozpatrywane zachowanie nie jest objęte np. zakazem nadużywania pozycji dominującej uregulowanym w art. 102 TFUE, niezależnie od tego, czy te przepisy sektorowe mają zastosowanie do owego zachowania.

Powyższe stanowisko TS ma znacznie szerszy zakres niż tylko co do kwestii odmowy dostępu do infrastruktury portu lotniczego o wielkości ruchu mniejszej niż 2 mln pasażerów, ponieważ powinno być ono uwzględnione także w przypadku innych regulacji sektorowych, np. dotyczących zarządzania siecią kolejową.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →