Okres wypowiedzenia stosunku pracy zawartego na podstawie powołania

Stan faktyczny

Wyrokiem z 22.5.2019 r. Sąd Rejonowy w Łodzi oddalił powództwo o odszkodowanie w związku z niezgodnym z prawem odwołaniem ze stanowiska i o sprostowanie świadectwa pracy.

B. D. (dalej: Powód), na mocy uchwały Zarządu Województwa z 17.4.2007 r., został powołany na stanowisko Zastępcy Prezesa Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Ł. 22.9.2017 r. Rada Nadzorcza podjęła uchwałę o powołaniu jednoosobowego Zarządu, a w jej treści wskazano, że wchodzi ona w życie 25.9.2017 r. i z dniem powołania nowego Zarządu wygasają mandaty dotychczasowych członków Zarządu. W piśmie z 22.9.2017 r. Powód, w związku z zamiarem przejścia na emeryturę, poinformował pracodawcę, iż składa rezygnację ze stanowiska Zastępcy Prezesa Zarządu. Powód od 23.9.2017 r. do 2.1.2018 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim z powodu choroby. Decyzją z 29.11.2017 r. ZUS przyznał Powodowi prawo do emerytury od 1.9.2017 r.

Pismem z 6.12.2017 r. Prezes Zarządu poinformował Powoda, że 31.12.2017 r. upłynie 3-miesięczny okres wypowiedzenia jego stosunku pracy, który rozpoczął bieg w związku z odwołaniem go 25.9.2017 r. z zajmowanego stanowiska. 3.1.2018 r. wystawiono Powodowi świadectwo pracy, w treści którego wskazano, że był on zatrudniony w okresie od 12.10.2010 r. do 31.12.2017 r. Jako podstawę rozwiązania stosunku pracy wskazano rozwiązanie w związku z wygaśnięciem mandatu Zastępcy Prezesa Zarządu, co jest równoznaczne z odwołaniem, o którym mowa w art. 70 § 2 KP) i art. 2 ust. 6 ustawy z 15.9.2017 r. o zmianie ustawy prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2017 r. poz. 1888; dalej: ZmPrOchrŚrod17).

Z uzasadnienia SO

SO wskazał, że roszczenie Powoda dotyczące sprostowania świadectwa pracy oparte zostało na podstawie art. 97 § 2¹ KP. Kwestie dotyczące świadectwa pracy, w tym jego sprostowania są uregulowane zarówno w art. 97 KP, jak również w obowiązującym w dniu wydania Powodowi świadectwa pracy akcie wykonawczym, tj. rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15.5.1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz.U.  z 1996 r. Nr 60, poz. 282).

SO nie podzielił poglądu wyrażonego przez Sąd I instancji sprowadzającego się do tezy, że sąd nie może określić terminu rozwiązania stosunku pracy w ramach postępowania o sprostowanie świadectwa pracy, w przypadku gdy pracownik nie podważył skutecznie rozwiązania z nim stosunku pracy (w przypadku Powoda – poprzez powództwo o odszkodowanie). Określenie takiego terminu możliwe jest, bowiem, nawet przesłankowo, na podstawie art. 49 KP, który ma zastosowanie niezależnie od wytoczenia przez pracownika powództwa zmierzającego do podważenia zgodności z prawem dokonanego przez pracodawcę rozwiązania stosunku pracy. Co dodatkowo istotne w niniejszej sprawie – Powód na etapie wniesienia pozwu o sprostowanie świadectwa pracy nie kwestionował faktu odwołania go ze stanowiska Prezesa Zarządu ani też ustania stosunku pracy w konsekwencji podjęcia przez Radę Nadzorczą uchwały z 22.9.2017 r., żądając tylko określenia innej daty rozwiązania stosunku pracy w przedmiotowej sprawie. Wymaganie zatem by przed żądaniem sprostowania świadectwa pracy stwierdzona została prawomocnie niezgodność z prawem dokonanego odwołania przeczy swobodzie wyboru roszczeń, które są przecież prawem odwołanego pracownika. Powód – co jest istotne – nie żądał zmiany w świadectwie pracy trybu rozwiązania stosunku pracy, a jedynie daty tego rozwiązania. Nie musiał więc uzyskać wyroku stwierdzającego takie naruszenie. W ocenie SO żądanie sprostowania świadectwa pracy nie mogło być zatem – w żadnym razie – środkiem prawnym służącym weryfikacji daty rozwiązania stosunku pracy.

Odwołanie pracownika zatrudnionego na podstawie powołania

Zdaniem SO wskazać należy, że zgodnie z art. 70 § 1 zd. 1 KP pracownik zatrudniony na podstawie powołania może być w każdym czasie – niezwłocznie lub w określonym terminie – odwołany ze stanowiska przez organ, który go powołał, zaś w myśl art. 70 § 1² KP stosunek pracy z pracownikiem odwołanym ze stanowiska rozwiązuje się na zasadach określonych w przepisach niniejszego oddziału, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Takim szczególnym przepisem jest art. 2 ZmPrOchrŚrod17.

Następnie SO wskazał, że zgodnie z art. 69 KP do stosunku pracy, na podstawie powołania, stosuje się przepisy, dotyczące umów o pracę na czas nieokreślony z dwoma wyjątkami.

1. Pierwszym z tych wyjątków jest zawarte w art. 69 KP postanowienie o niestosowaniu do tych pracowników przepisów odnoszących się do trybu postępowania przy rozwiązywaniu umów o pracę oraz przepisów o rozpatrywaniu sporów ze stosunku pracy, w części dotyczącej orzekania o bezskuteczności wypowiedzenia i o przywróceniu do pracy.
2. Drugi wyjątek, zawarty w art. 69 KP, sprowadza się do tego, że w stosunku do pracowników zatrudnionych na podstawie powołania stosuje się przepisy dotyczące umowy o pracę na czas nieokreślony pod warunkiem, że dana kwestia nie została w sposób szczególny unormowana w Oddziale 1 Rozdziału III D. zatytułowanym „Stosunek pracy na podstawie powołania”.

Dlatego też istotne znaczenie ma wyjaśnienie, czy i w jaki sposób została unormowana w art. 72 § 1 KP data zakończenia, przewidzianego w nim, biegu wypowiedzenia. Z treści tego przepisu wynika, że w ogóle nie zajmuje się końcem okresu wypowiedzenia, jedynie przewiduje, że początek biegu wypowiedzenia rozpoczyna się po upływie usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Z uwagi na brak unormowania dotyczącego zakończenia biegu wypowiedzenia w tym przedmiocie znajduje na podstawie art. 69 KP zastosowanie, w stosunku do pracowników z powołania art. 36 § 1 KP, który w zależności od trwania stosunku pracy ustala długość trwania okresów wypowiedzenia. SN podkreślił, że okresy wypowiedzenia przewidziane w art. 36 § 1 KP mają charakter okresów sztywnych (uchwała SN z 17.7.1981 r. I PZP 18/81, Legalis). Zgodnie z tezą powołanej uchwały SN „art. 36 § 2 i 3 KP (obecnie art. 30 § 2¹ KP) nie mają zastosowania do pracownika zatrudnionego na podstawie powołania, którego odwołano ze skutkiem wypowiedzenia umowy o pracę (art. 70 § 2 KP) w okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy (art. 72 § 1 KP). Rozwiązanie stosunku pracy z tym pracownikiem nie może jednak nastąpić wcześniej niż w dniu, w którym nastąpiłoby rozwiązanie z nim stosunku pracy, gdyby w dacie powyższego odwołania nie korzystał z ochrony przewidzianej w art. 72 § 1 KP”. Z powyższego wynika więc, że okres wypowiedzenia przewidziany w art. 72 § 1 KP ma charakter okresu sztywnego i nie może być przedłużony. Dlatego art. 30 § 2¹ KP nie ma tu zastosowania.

Biorąc pod uwagę, że w art. 72 § 1 KP brak jest analogicznego przepisu do art. 30 § 2¹ KP, uznanie, że okres wypowiedzenia kończy się w sobotę lub ostatniego dnia miesiąca, prowadziłoby do przyjęcia różnych okresów wypowiedzenia, uzależnionych od długości trwania usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Zgodnie więc z art. 112 KC, który do stosunków pracy ma zastosowanie na podstawie art. 300 KP, bieg wypowiedzenia z art. 72 § 1 KP, który rozpoczął się po upływie okresu usprawiedliwionej nieobecności w pracy, kończy się z upływem dnia, który datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było – w ostatnim dniu tego miesiąca. Na odmienność unormowania końcowej daty okresu wypowiedzenia w art. 72 § 1 KP wskazuje również art. 72 § 2 KP, który dotyczy odwołania pracownicy w okresie ciąży, przy czym przepis ten zobowiązuje organ odwołujący do zapewnienia takiej pracownicy innej pracy, odpowiedniej ze względu na jej kwalifikacje zawodowe. Jeżeli jednak pracownica nie wyrazi zgody na podjęcie innej pracy, art. 72 § 2 KP stanowi, że stosunek pracy ulega rozwiązaniu z upływem okresu równego okresowi wypowiedzenia, którego bieg rozpoczyna się od dnia zaproponowania innej pracy.

Uznać zatem należy, że wskazana w świadectwie pracy Powoda data rozwiązania z nim stosunku pracy odpowiada prawu. W tym kontekście, za nieuzasadnione, uznać należy zarzuty apelacyjne naruszenia prawa materialnego, poprzez ich niezastosowanie do ustalonego w sprawie stanu faktycznego, co skutkowało przyjęciem przez Sąd I instancji, iż stosunek pracy, łączący strony, został skutecznie rozwiązany 31.12.2017 r., tj. bez uwzględnienia sposobu ustalania terminu rozpoczęcia biegu wypowiedzenia w sytuacji gdy pracownik, w dniu odwołania, przebywał na zwolnieniu lekarskim, co skutkowało oddaleniem powództwa. Jak wyżej wskazano stosunek pracy powoda wygasł, na podstawie powołanego przepisu szczególnego. Reasumując, Sąd Okręgowy przyjął, iż prezentowana w apelacji argumentacja jest chybiona i jako taka nie może się ostać. Sąd oddalił apelację jako bezzasadną na podstawie art. 385 KPC.