Opis stanu faktycznego

W.B. otrzymał zarzut popełnienia czynu z art. 178a § 1 i 4 KK i art. 180a KK w zw. z art. 11 § 2 KK, polegającego na tym, że: 22.1.2019r. w Głownie będąc uprzednio skazanym prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Brzezinach w sprawie II K 358/15 za przestępstwo z art. 178a § 1 KK, prowadził samochód osobowy marki Seat Ibiza drogą publiczną znajdując się w stanie nietrzeźwości wyrażonym wartościami: I-sza próba: 1,41 mg/l, II-ga próba: 1,41 mg/l, III-cia próba: 1,42 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, a tym samym nie zastosował się do decyzji Starosty Zgierskiego z 1.6.2012 r. nr K.M.5430.02733.2005/5 o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami mechanicznymi w zakresie kategorii ABT prawa jazdy.

Wyrokiem z 13.12.2019r., II K 179/19, Sąd Rejonowy w Zgierzu uznał W.B. winnym dokonania zarzucanego mu czynu art. 178a § 4 w zw. z §1 KK i art. 180a KK w zw. z art. 11 § 2 KK i wymierzył karę roku pozbawienia wolności, a dodatkowo na podstawie art. 42 § 3 KK orzekł wobec niego dożywotni zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, zaś na podstawie art. 43a § 2 KK świadczenie pieniężne w wysokości 10 000 zł. na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Od orzeczenia, w części dotyczącej kary, apelację wywiódł obrońca skazanego, zarzucając jej rażącą niewspółmierność.

Wyrokiem z 30.7.2020 r., V Ka 231/20, Sąd Okręgowy w Łodzi zmienił zaskarżony wyrok uznając W.B. winnym popełnienia przestępstwa z art. 178a § 1 KK i art. 180a KK w zw. z art. 11 § 2 KK i za ten czyn wymierzył mu karę roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 32 godzin w stosunku miesięcznym. Na podstawie art. 42 § 2 KK Sąd orzekł zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 7 lat, na podstawie art. 43a § 2 KK zasądził na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w wysokości 5.000 zł.

Kasację od orzeczenia, na niekorzyść skazanego, wniósł Prokurator Generalny, zarzucając w niej rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa karnego procesowego, a mianowicie art. 410 KPK, art. 433 §1 i § 2 KPK w zw. z art. 440 KPK oraz art. 457 § 3 KPK polegające na dokonaniu wadliwej kontroli odwoławczej orzeczenia Sądu I instancji, zainicjowanej apelacją obrońcy oskarżonego, skutkującej bezzasadnym przekroczeniem granic podniesionego w niej zarzutu i w konsekwencji wyeliminowaniem z opisu przypisanego oskarżonemu czynu ustalenia, że był on uprzednio skazany za czyny z art. 178a § 1 KK prawomocnymi wyrokami: Sądu Rejonowego w Zgierzu w sprawie II K 541/15 oraz Sądu Rejonowego w Brzezinach w sprawie II K 358/15, gdzie w odniesieniu do pierwszego wskazanego wyżej wyroku Sąd ad quem czynił to całkowicie dowolnie, z jednoczesnym brakiem jakiegokolwiek ustosunkowania się do takiego postąpienia, natomiast w odniesieniu do wyroku II K 358/15 zmiana orzeczenia Sądu I instancji nastąpiła z rażącym naruszeniem prawa materialnego, a mianowicie art. 108 KK w zw. z art. 76 § 2 KK i art. 178a § 4 KK, wskutek wyrażenia błędnego poglądu, że w dacie orzekania przez Sąd ad quem nastąpiło zatarcie skazania w powołanej sprawie, podczas gdy do zatarcia skazania nie doszło, ponieważ zgodnie z art. 108 KK dopuszczalne jest jedynie jednoczesne zatarcie wszystkich skazań.

Podnosząc ten zarzut skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Łodzi do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu kasacji wniesionej na niekorzyść przez Prokuratora Generalnego, uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu w Łodzi do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.

Prawo i postępowanie karne – najnowsze komentarze zawsze w Systemie Legalis Sprawdź

Uzasadnienie SN

Zdaniem Sądu Najwyższego kasacja jest oczywiście zasadna w stopniu wymaganym przez art. 535 § 5 KPK w brzmieniu obowiązującym od dnia 5.10.2019 r., zmienionym przez art. 1 pkt 93 ustawy z 19.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1694).

Dokonując kontroli odwoławczej zaskarżonego orzeczenia Sąd Odwoławczy nie tylko całkowicie pominął okoliczności wynikające ze skazania W.B. wyrokiem Sądu Rejonowego w Zgierzu z 7.7.2015 r., II K 541/15, które stanowiło dla Sądu I instancji jedną z podstaw do zakwalifikowania popełnionego czynu z art. 178a § 4 KK, ale też oparł wydane rozstrzygnięcie na błędnym założeniu, że skazanie wyrokiem Sądu Rejonowego w Brzezinach z 9.12.2015 r., II K 358/15 uległo zatarciu.

Na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Zgierzu z 7.7.2015 r., II K 541/15, W.B. został skazany za przestępstwo z art. 178a § 1 KK w zw. z art. 4 § 1 KK popełnione 6.4.2015 r., na karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat oraz karę grzywny w wymiarze 60 stawek dziennych po 10 zł. każda. Wyrokiem tym orzeczono wobec skazanego także zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 7 lat oraz zasądzono na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 500 zł. Orzeczenie to uprawomocniło się 30.10.2015 r. i, jak wynika z akt sprawy, w tym dniu rozpoczął się bieg okresu orzeczonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, którego koniec ustalono na 30.10.2022 r. Jak wynika z informacji pozyskanych z Krajowego Rejestru Karnego, skazany 9.2016 r. wykonał karę grzywny oraz uiścił na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne, niemniej, zgodnie z treścią art. 76 § 1 i § 4 KK do zatarcia skazania w przedmiotowej sprawie dojdzie dopiero wówczas, gdy skazany wykona w całości środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów.

Do tego też czasu, stosownie do treści art. 76 § 1b KK w zw. z art. 108 KK, nie dojdzie także do zatarcia skazania w drugiej sprawie, w której, na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Brzezinach z 9.12.2015 r., II K 358/15, W.B. skazano za czyn z art. 178a §1 KK, popełniony 22.3.2015 r. i wymierzono mu karę roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie zawieszono na okres 4 lat próby. Powyższym wyrokiem orzeczono także wobec skazanego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 4 lat oraz zasądzono na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 2.000 zł. Orzeczenie to uprawomocniło się 17.12.2015 r. i gdyby nie zmiana dokonana ustawą nowelizującą z 20.2.2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 396), do zatarcia skazania tym wyrokiem doszłoby 17.6.2020 r. Jednakże na mocy nowej regulacji art. 76 KK obowiązującą od 15.4.2016 r.) do zatarcia skazania na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania stosuje się art. 108 KK, określający nakaz jednoczesnego zatarcia skazań m.in. wobec sprawcy, którego skazano za dwa lub więcej niepozostających w zbiegu przestępstw. Z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie.

Dlatego rację ma skarżący, że nie można rozpatrywać kwestii zatarcia skazania w sprawie II K 358/15 w oderwaniu od okoliczności związanych z uprzednim prawomocnym skazaniem w sprawie II K 541/15.

Jest to o tyle istotne, że skazanie w tej sprawie stanowiło samodzielną podstawę pozwalającą ustalić, czy skazany wypełnił znamiona czynu z art. 178a § 4 KK i to zarówno z uwagi na charakter przypisanego skazanemu w tej sprawie przestępstwa, jak też dlatego, że na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Zgierzu orzeczono wobec W.B. zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 7 lat, który to zakaz, podobnie zresztą jak 4-letni zakaz orzeczony w sprawie II K 358/15, obowiązywał w czasie popełnienia czynu stanowiącego przedmiot postępowania przed Sądem Rejonowym w Zgierzu, w sprawie z 22.1.2019 r., II K 179/19. Jak słusznie wskazuje w treści kasacji skarżący, surowszej odpowiedzialności karnej przewidzianej w art. 178a § 4 KK podlega nie tylko ten, kto dopuścił się przestępstwa z art. 178a § 1 KK będąc uprzednio prawomocnie karanym m.in. za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości, ale także wówczas, gdy dopuścił się tego czynu w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonego w związku ze skazaniem za przestępstwo.

W tym stanie rzeczy kasację należało uznać za oczywiście zasadną i uchylić zaskarżony wyrok, a sprawę przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Łodzi w postępowaniu odwoławczym.

Przy ponownym rozpoznawaniu sprawy Sąd Okręgowy winien rozpoznać wniesiony środek odwoławczy, zaś w razie uznania, że konieczne jest rozpoznanie sprawy w szerszym zakresie, powinien oprzeć się na pełnym materiale dowodowym ujawnionym w sprawie, przede wszystkim uwzględnić wszelkie okoliczności wynikające z wyroku skazującego wydanego przez Sąd Rejonowy w Zgierzu z 7.7.2015r., II K 541/15.

Sąd Odwoławczy nie tylko nie wskazał w uzasadnieniu wyroku, czym się kierował uznając, że w sprawie II K 358/15 doszło do zatarcia skazania. Tym samym uchybił nie tylko dyspozycji art. 433 § 1 i § 2 KPK w zw. z art. 440 KPK oraz art. 457 § 3 KPK, ale także art. 410 KPK, ponieważ, jak to zresztą wskazywano, rozpoznając sprawę całkowicie pominął okoliczności wynikające ze skazania W.B. w sprawie II K 541/15. Nie ma wątpliwości, że określone naruszenie przez Sąd Okręgowy sfery prawa procesowego należało uznać za rażące i niewątpliwie mające wpływ na treść zapadłego wyroku.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj. Sprawdź