Podstawa wymierzenia surowszej sankcji karnej za prowadzenie pojazdu mechanicznego

Opis stanu faktycznego

SR w C. wyrokiem z 17.1.2019 r., XI K 1121/18, uznał R.K. za winnego tego, że 28.9.2018 r. w miejscowości W. jechał motorowerem na drodze publicznej, będąc w stanie nietrzeźwości. Dopuścił się tego czynu, będąc wcześniej prawomocnie skazanym za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości (wyrokiem SR w C. z 30.10.2007 r., XIII K 448/07), oraz będąc wcześniej prawomocnie skazanym za spowodowanie wypadku drogowego w stanie nietrzeźwości (wyrokiem SR w C. z 8.1.2008 r., III K 1061/07), tj. czynu z art. 178a § 1 KK. Na mocy art. 178a § 4 KK Sąd skazał go na karę 7 miesięcy pozbawienia wolności. Na mocy art. 42 § 3 KK i art. 43 § 2 i 2a KK orzekł wobec oskarżonego dożywotni zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Na mocy art. 43a § 2 KK orzekł od oskarżonego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w kwocie 10.000 zł.

Wyrok nie został zaskarżony przez żadną ze stron i uprawomocnił się 25.1.2019 r. Postanowieniem z 4.7.2019 r., III Kow 1016/19, SO w C. na podstawie art. 43la § 1 i § 2 KKW udzielił skazanemu R.K. zezwolenia na odbycie kary 7 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyżej wymienionym wyrokiem poza zakładem karnym, w systemie dozoru elektronicznego.

Wyrok SR w C. został zaskarżony na podstawie art. 521 § 1 KPK kasacją przez Prokuratora Generalnego w całości na korzyść oskarżonego R.K. Prokurator Generalny zarzucił rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 178a § 4 KK i art. 76 § 1 KK (w brzmieniu obowiązującym przed 1.7.2015 r.). W związku z tym zarzutem skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy SR w C. do ponownego rozpoznania. Po rozpoznaniu kasacji Prokuratora Generalnego na korzyść, SN uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę SR w C. do ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie SN

Zdaniem SN kasacja była oczywiście zasadna i jako taka zasługiwała na uwzględnienie. Jak wynika z lektury akt niniejszej sprawy, w opisie zarzuconego i przypisanego oskarżonemu R.K. czynu z art. 178a § 1 KK i art. 178a § 4 KK wskazano wyrok SR w C. z 30.10.2007 r., XIII K 448/07, na mocy którego R.K. został skazany za czyn kwalifikowany z art. 178a § 1 KK na karę 5 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 lat. Orzeczono wobec niego karę grzywny w wysokości 60 stawek dziennych po 15 złotych oraz zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat. Ponadto wyrok został podany do publicznej wiadomości poprzez zamieszczanie informacji o wyroku na stronie internetowej KWP w K. przez okres 3 miesięcy. Odpis powyższego wyroku był w dyspozycji SR w C., procedującego w niniejszej sprawie.

Wyrok SR w C. uprawomocnił się 7 listopada 2007 r. W okresie biegu próby 7.11.2010 r. został wykonany wobec skazanego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, zaś 13.9.2011 r. wykonano karę grzywny. SR w C. postanowieniem z 20.9.2011 r. na podstawie art. 15 § 1 KKW umorzył postępowanie wykonawcze w przedmiocie zastępczej kary pozbawienia wolności w stosunku do R.K., skazanego wyrokiem SR w C. z 30.10.2007 r. z uwagi na uregulowanie przez skazanego należności sądowych, wynikających z powyższego wyroku.

Kara 5 miesięcy pozbawienia wolności, orzeczona wyrokiem SR w C., nie została zarządzona do wykonania, a okres 3 lat próby oraz dalszych 6 miesięcy upłynął 7.5.2011 r. Także w kolejnej sprawie powołanej w opisie czynu przypisanego oskarżonemu, zakończonej wyrokiem SR w C. z 8.1.2008 r., III K 1061/07, R.K. został skazany za czyn kwalifikowany z art. 177 § 1 KK w zw. z art. 178 § 1 KK na karę 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 lat. Ponadto orzeczono wobec niego karę grzywny w wysokości 50 stawek dziennych po 10 zł oraz zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i rowerowych na okres 6 lat. Zobowiązano oskarżonego do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu oraz orzeczono wobec niego nawiązkę w kwocie 200 złotych na rzecz Stowarzyszenia Pomocy Poszkodowanym.

SR w C., procedujący w niniejszej sprawie, dysponował odpisem powyższego wyroku. Wyrok SR w C. uprawomocnił się 16.1.2008 r. W okresie biegu próby 28.3.2011 r. została wykonana kara grzywny, natomiast 8.6.2012 r. została uiszczona nawiązka.

SR w C. postanowieniem z 4.7.2012 r., na podstawie art. 75 § 2 KK a contrario nie zarządził wobec R.K. wykonania kary 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem SR w C. z 8.1.2008 r., argumentując, iż zachowanie skazanego w okresie próby nie naruszyło porządku prawnego. Skazany 8.6.2012 r. uiścił orzeczoną w wyroku nawiązkę, karę grzywny i koszty postępowania.

Kara 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności, orzeczona wyrokiem SR w C., nie została zarządzona do wykonania, a okres 5 lat próby oraz dalszych 6 miesięcy upłynął 16.7.2013 r. Natomiast środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i rowerowych został wykonany 16.1.2014 r. Należy wskazać, iż konfiguracja temporalna w niniejszej sprawie uzasadnia zastosowanie przepisów normujących instytucję zatarcia skazania obwiązujących przed 1.7.2015 r. Do daty wejścia w życie ustawy z 20.2.2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 396; dalej: ZmKK15) przepis art. 76 § 1 KK stanowił lex specialis w stosunku do art. 108 KK.

W dacie popełnienia przez skazanego obu czynów zabronionych, przypisanych mu wyrokami SR w C., XIII K 448/07 oraz III K 1061/07, treść art. 76 KK brzmiała następująco: „1. Skazanie ulega zatarciu z mocy prawa z upływem 6 miesięcy od zakończenia okresu próby. § 2. Jeżeli wobec skazanego orzeczono grzywnę lub środek karny, zatarcie skazania nie może nastąpić przed ich wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem ich wykonania; nie dotyczy to środka karnego wymienionego w art. 39 pkt. 5 KK”.

Przepis art. 108 KK (dodany do art. 76 KK na mocy ZmKK15) ustanawia zasadę jednoczesności zatarcia wszystkich skazań, którą stosuje się w przypadku, gdy sprawcę skazano za dwa przestępstwa niepozostające w zbiegu, lub ich większą liczbę (chodzi o rzeczywisty, a nie pomijalny zbieg przestępstw), jak również w sytuacji, gdy sprawca w czasie biegu okresu koniecznego do zatarcia skazania ponownie popełnia przestępstwo. W takiej sytuacji dopuszczalne jest tylko jednoczesne zatarcie wszystkich skazań.

Rozstrzygając, czy przepis art. 108 KK znajdzie zastosowanie w niniejszej sprawie, należy mieć na uwadze treść przepisów intertemporalnych, a w szczególności art. 21 ZmKK15. Zgodnie z tym przepisem do skazań prawomocnymi wyrokami, wydanymi przed dniem wejścia w życie przepisów ZmKK15, w sytuacji, gdy okres zatarcia skazania upłynął przed dniem wejścia w życie znowelizowanych przepisów, stosuje się przepisy Kodeksu karnego w brzmieniu sprzed dnia wejścia w życie nowelizacji, a więc w wersji obowiązującej do 30.6.2015 r.

Z przedstawionych faktów wynika jednoznacznie, że zarówno w dacie popełnienia przypisanego mu przestępstwa, jak i w dacie wyrokowania R.K. nie był osobą prawomocnie skazaną za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości.

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →