Europejski kodeks łączności elektronicznej i projekt Prawa komunikacji elektronicznej

21.12.2020 r. upłynął termin implementacji Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972 z 11.12.2018 r. ustanawiającej Europejski kodeks łączności elektronicznej (EKŁE). Obecnie trwają prace nad transpozycją przepisów EKŁE do polskiego porządku prawnego. Ma to zostać dokonane w dwóch aktach prawnych: Prawie komunikacji elektronicznej (PKE) oraz ustawie o przepisach wprowadzających ustawę ‒ Prawo komunikacji elektronicznej. Ostatnie wersje projektów tych aktów prawnych pochodzą z 25.3.2021 r.

Prawo komunikacji elektronicznej ma zastąpić dotychczasową ustawę ‒ Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. Nr 171, poz. 1800 z późn. zm.). W nowym prawie poszerzony zostanie zakres przedmiotowy tej regulacji poprzez objęcie nią również podmiotów nieświadczących usług telekomunikacyjnych. Chodzi w szczególności o dostawców usług Over-the-top (OTT), określanych w projekcie jako dostawcy usług komunikacji interpersonalnej (art. 2 pkt 77 pkt b projektu PKE z 25.3.2021 r.). W konsekwencji reżimem właściwym dla usług komunikacji elektronicznej objęci będą dostawcy takich usług, jak: poczta elektroniczna, komunikatory internetowe czy czaty grupowe. W dotychczasowym stanie prawnym do ich działalności stosowały się tylko przepisy ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną.

Istotną zmianą będzie również całościowe uregulowanie w Prawie komunikacji elektronicznej zasad marketingu elektronicznego, jak również stosowania różnych technologii „śledzących” użytkowników sieci (art. 393‒394 projektu PKE z 25.3.2021 r.). Do tej pory przepisy te znajdowały się zarówno w Prawie telekomunikacyjnym, jak i ustawie o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Istotnym novum jest również poszerzenie kompetencji regulatora ‒ Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej ‒ między innymi w zakresie nakładania kar pieniężnych jako sankcji administracyjnych (art. 441 i n. projektu PKE z 25.3.2021 r.).

Uchwalenie ustawy ‒ Prawo komunikacji elektronicznej oraz ustawy wprowadzającej PKE planowane jest w pierwszej połowie 2021 r., w projekcie przewidziano 6-miesięczne vacatio legis od daty ogłoszenia PKE.

Sztuczna inteligencja, blockchain, cyberbezpieczeństwo oraz dane osobowe. Monografia. Skonfiguruj Twój System Legalis! Sprawdź

Projekt nowelizacji ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa

W chwili obecnej prowadzone są prace nad projektem nowelizacji ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa (nowelizacja KSC). Mają one istotne znaczenie dla podmiotów świadczących różne usługi z zakresu nowych technologii. Jako tzw. dostawcy usług cyfrowych są oni bowiem często podmiotami wchodzącymi w skład systemu cyberbezpieczeństwa. Przykładem są dostawcy usług chmury obliczeniowej, wymieni w załączniku nr 2 do ustawy o KSC.

Ostatnia wersja projektu nowelizacji KSC pochodzi z 20.1.2021 r. Najważniejsze zmiany w niej przewidziane to:

  1. a) uregulowanie w ustawie zasad funkcjonowania tzw. SOC, a więc zespołu pełniącego funkcję operacyjnego centrum bezpieczeństwa w danym podmiocie (projektowany art. 14 i n. ustawy o KSC). Obowiązek powołania SOC dotyczy operatorów usług kluczowych. Zespoły te mogą funkcjonować zarówno wewnątrz struktury operatora, jak i na podstawie umowy dotyczącej prowadzenia SOC na zlecenie (outsourcing);
  2. b) uregulowanie w ramach ustawy ISAC – centrum wymiany i analizy informacji na temat podatności, cyberzagrożeń i incydentów, funkcjonujące w celu wspierania podmiotów krajowego systemu cyberbezpieczeństwa (projektowany art. 3b ustawy o KSC);
  3. c) nadanie kolegium ds. cyberbezpieczeństwa kompetencji w sprawie oceny ryzyka dostawcy sprzętu lub oprogramowania istotnego dla cyberbezpieczeństwa podmiotów krajowego systemu cyberbezpieczeństwa (projektowany art. 66a i n. ustawy o KSC).

W projekcie nowelizacji KSC przewidziano jej wejście w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia (art. 5 projektu nowelizacji z 20.1.2021 r.), jej uchwalenie planowane jest w 1. połowie 2021 r.

Dyrektywa audiowizualna i projekt nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji

Do 20.9.2020 r. do polskiego prawa powinna zostać implementowana dyrektywa 2018/1808 Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z 14.11.2018 r. zmieniająca dyrektywę 2010/13/UE w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących świadczenia audiowizualnych usług medialnych (tzw. dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych, zwana dalej dyrektywą 2018/1808). Terminu implementacji nie dotrzymał jednak polski ustawodawca. W chwili obecnej trwają intensywne prace nad przyjęciem postanowień dyrektywy 2018/1808 w ramach projektu nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji (nowelizacja urt). Obecnie konsultowany projekt, opracowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pochodzi z 3.3.2021 r.

Z punktu widzenia prawa nowych technologii kluczowe znaczenie ma objęcie regulacją znowelizowanej urt nowej kategorii przedsiębiorców ‒ dostawców „usług platformy udostępniania wideo” (projektowany art. 22a urt). Chodzi w szczególności o platformy internetowe, poprzez które udostępniane są przez użytkowników audycje lub materiały wideo w celach informacyjnych, edukacyjnych i rozrywkowych (user-generated content). Nowa regulacja obejmie przy tym tylko te platformy (serwisy społecznościowe), których zasadniczą funkcją jest dostarczanie tego rodzaju treści.

W projekcie nowelizacji urt na dostawców platform udostępniania wideo nałożono szczególne obowiązki w zakresie ochrony przed szkodliwymi treściami, tj.: a) ochrony małoletnich przed treściami szkodliwymi dla ich rozwoju fizycznego, psychicznego czy moralnego oraz b) ochrony ogółu społeczeństwa przed treściami nawołującymi do przemocy lub nienawiści czy przed treściami, których rozpowszechnianie jest niezgodne z prawem (projektowany art. 47o). Dostawca platformy udostępniania wideo zobowiązany jest do stosowania środków przeciwdziałających udostępnianiu tego rodzaju treści.

Na dostawców internetowych platform wideo nałożono także obowiązki w zakresie przekazów handlowych. Projektowany art. 47r ust. 1 urt zobowiązuje w szczególności do stosowania niektórych regulacji dotyczących przekazów handlowych, do których stosowania zobowiązani są już obecnie dostawcy usług medialnych. Chodzi w szczególności o odpowiednie stosowanie przepisów art. 16 ust. 1, art. 16b ust. 1–3, art. 16c pkt 1 oraz art. 17b ustawy o radiofonii i telewizji.

Dostawców platform wideo zobowiązano również, aby sporządzane przez nich regulaminy świadczenia usług zawierały dodatkowe – w stosunku do art. 8 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną – postanowienia (projektowany art. 47s urt).

Konsekwencją proponowanych zmian jest również odpowiednie poszerzenie kompetencji Prezesa Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (KRRiTV), między innymi w zakresie rozstrzygania spraw, których przedmiotem jest blokowanie treści na internetowych platformach wideo (projektowany art. 47u ust. 6).

Zgodnie z art. 7 projektu nowelizacji urt z 3.3.2021 r. zasadnicza część przepisów tej ustawy ma wejść w życie po upływie 14 dni od jej ogłoszenia.

Prawo nowych technologii - Sprawdź aktualną listę szkoleń Sprawdź

Projekt rozporządzenia UE o e-prywatności

10.2.2021 r. Rada Unii Europejskiej osiągnęła porozumienie w sprawie projektu rozporządzenia w sprawie prywatności i łączności elektronicznej (Rozporządzenie o e-Prywatności). To krok milowy w kierunku uchwalenia regulacji określanej jako RODO Internetu. Finalny tekst projektu rozporządzenia będzie teraz wypracowywany z Parlamentem UE w ramach tzw. trilogu.

Najważniejsze obszary regulowane projektem Rozporządzenia o e-Prywatności to:

  1. objęcie rygorystyczną ochroną metadanych „generowanych” w związku z transmisją komunikatów w sieciach (np. informacje związane z przesyłem);
  2. ochrona prywatności w związku ze stosowaniem rozwiązań Machine-to-Machine (M2M), w tym w zakresie Internetu rzeczy (IoT);
  3. ochrona praw użytkowników w związku ze stosowaniem plików cookies lub podobnych identyfikatorów, a także technologii „śledzących” użytkowników sieci (art. 8 projektu z 10.2.2021 r.);
  4. zasady prowadzenia marketingu bezpośredniego w sieciach komunikacji elektronicznej.

Rozporządzenie o e-Prywatności będzie miało fundamentalne znaczenie dla przetwarzania danych osobowych w Internecie, mając charakter lex specialis w stosunku do przepisów RODO. W projekcie rozporządzenia przewidziano 2-letni okres dostosowawczy do jego wymogów (art. 29 ust. 2 projektu rozporządzenia z 10.2.2021 r.).

Podsumowanie

Pandemia COVID-19 uwypukliła znaczenie regulacji w zakresie prawa nowych technologii. Zebrane w tym okresie doświadczenia stały się katalizatorem zmian już istniejącego prawa, jak i opracowywania zupełnie nowych aktów prawnych. W najbliższej przyszłości należy więc spodziewać się kolejnych, poza opisanymi powyżej, inicjatyw legislacyjnych dotyczących nowych technologii.