Uzasadnienie niniejszej decyzji nie zostało jeszcze opublikowane. O powodach wymierzenia kary Prezes UOKiK poinformował w komunikacie prasowym.
Na czym polegały niedozwolone praktyki?
Prezes UOKiK od 2018 r. prowadził postępowanie przeciwko sieciom fitness oraz operatorowi kart Multisport, w związku z niedozwolonymi porozumieniami dotyczącymi podziału rynku. Największy udział w dokonywaniu tych ustaleń miał operator kart Multisport – Benefit Systems S.A. z siedzibą w Warszawie.
Zmowa polegała na dokonaniu takiego podziału rynku, aby sieci nie konkurowały bezpośrednio ze sobą w tych rejonach, w których poszczególne z nich w największym stopniu rozwijały swoją działalność. W toku postępowania ustalono, że działania te były podejmowane przez około 5 lat w okresie od 2012, przynajmniej do 2017 roku. Jak wynika z komunikatu prasowego Prezesa UOKiK w Warszawie była to sieć Calypso, w Poznaniu – Fabryka Formy, we Wrocławiu – Fitness Academy, a w Krakowie – Fitness Platinium.
Benefit Systems był pośrednikiem w zawieraniu ustaleń. Jednakże bezpośredni udział przy niniejszych porozumieniach mieli menedżerowie będący przedstawicielami sieci. Jak ustalił Prezes UOKiK, ich kontakty dotyczyły na przykład dopuszczenia do otwarcia jednego z klubów Fabryki Formy w Warszawie. Konsultacje dotyczyły zarówno ilości placówek (ostatecznie otwarta została tylko jedna), jak i rejonu, w którym klub miał zostać otwarty.
W ocenie Prezesa UOKiK skutkiem niedozwolonych praktyk podejmowanych przez sieci było ograniczenie możliwości wyboru sieci przez osoby korzystające z klubów.
Co więcej, wskutek działań jakie były prowadzone przez Benefit Systems, zyski poszczególnych klubów stopniowo zaczęły być uzależnione od przychodów osiąganych od klientów korzystających z programu Multisport. W konsekwencji, mogło to przyczynić się do ułatwienia przejęcia niektórych sieci przez Benefit – np. sieci siłowni i klubów Zdrofit oraz Fabryka Formy.
Decyzja Prezesa UOKiK
W decyzji, Prezes UOKiK:
- uznał działania kubów fitness za praktykę ograniczającą konkurencję na krajowym rynku świadczenia usług fitness,
- nakazał zaniechania niedozwolonych praktyk,
- nałożył kary pieniężne na poszczególne sieci oraz ich przedstawicieli,
- obciążył ukarane podmioty kosztami postępowania.
Postępowanie prowadzone przez Prezesa UOKiK dotyczyło 16 spółek oraz 6 menadżerów podejrzewanych o dokonywanie niedozwolonych ustaleń. Ukaranych zostało ostatecznie 8 podmiotów i 6 osób fizycznych, w tym m.in.:
- Benefit Systems S.A. z siedzibą w Warszawie – karą w wysokości 26.915.218,36 złotych,
- Platinium Wellness Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie – karą 3.015.592,17 złotych,
- Calypso Fitness S.A. z siedzibą w Warszawie – karą 1.504.490,93 złotych,
- menadżera będącego przedstawicielem Benefit Systems S.A. – karą 302.500 złotych.
Menadżerowie sieci zostali ukarani, ponieważ zdaniem Prezesa UOKiK, to te osoby decydowały o prowadzeniu rozmów i charakterze podziału rynku, wobec czego ponoszą indywidualną odpowiedzialność za niedozwolone działania.
Skąd tak wysoki wymiar kary?
Wysokość kar Prezes UOKiK uzasadnił stopniem naruszenia przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz zaangażowaniem poszczególnych stron w zawieranych niedozwolonych porozumieniach.
Najwyższa kara, ponad 26.000.000 złotych została wymierzona Benefit Systems, ze względu na pełnienie przez spółkę roli pośrednika w rozmowach pomiędzy poszczególnymi sieciami oraz podmiot, który z uwagi na oferowanie udziału w programie Multisport mógł ustalać warunki korzystania z tych kart przez poszczególne sieci. Jak wskazano w komunikacie Prezesa UOKiK: „w interesie Benefit Systems było zbudowanie stabilności na rynku i brak konkurencji między sieciami.”
Prezes UOKiK jako okoliczności łagodzące wymiar kary, wziął pod uwagę współpracę jednej z sieci z Urzędem w toku postępowania oraz dostarczenie istotnych informacji i dowodów dotyczących zmowy.
Co ciekawe, wymierzone przez Prezesa UOKiK kary zostały obniżone, ze względu na fakt, iż branża fitness stanowi jeden z sektorów znacząco dotknięty obostrzeniami związanymi z pandemią koronawirusa. Gdyby nie to, kary byłyby na pewno wyższe.
Praktyki będące przedmiotem decyzji Prezesa UOKiK znane są na różnych rynkach, nie tylko w szerokorozumianych usługach fitness. Słusznie, że tego rodzaju działania są piętnowane i karane, jednak przedmiotowa decyzja budzi aktualnie pewne kontrowersje.
Jak zauważył Prezes UOKiK, branża fitness jest jedną z tych branż, które najdotkliwiej odczuwają skutki obostrzeń związanych z pandemią COVID-19, wobec czego, wydanie tego rodzaju decyzji przez Prezesa UOKiK akurat teraz jest nieco zaskakujące. Co prawda, nie może umknąć uwadze, iż jej wydanie poprzedzone było wieloletnim postępowaniem, wszczętym w 2018 roku, kiedy nikt nie spodziewał się jakiejkolwiek pandemii w 2020 roku. Jednak, z uwagi na fakt, że wstrzymanie działalności przez znaczną część klubów fitness oznacza gigantyczny spadek ich przychodów, być może głębszego rozważenia wymagałoby, które dobro aktualnie podlegać powinno wyższej ochronie – czy możliwość wyboru klubu fitness przez konsumenta, czy też zachowanie możliwości prowadzenia działalności przez podmioty świadczące usługi na tym rynku oraz miejsc pracy dla zatrudnionych w nich osób.