Dotychczasowy katalog spółek kapitałowych

W obecnym stanie prawnym do katalogu spółek kapitałowych zalicza się, zgodnie z art. 4 § 1 pkt 2 ustawy z 15.9.2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1526, dalej: KSH), tylko dwa typy, tj.: spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością i spółkę akcyjną.

Nowy typ spółki kapitałowej

Zgodnie natomiast ze zmianami wprowadzonymi ustawą z dnia 19.7.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1655, dalej: ZmKSH19(1) katalog ten ulegnie rozszerzeniu o trzeci typ spółki kapitałowej, mianowicie prostą spółkę akcyjną. ZmKSH19(1) dodaje nowy dział Ia Tytułu III KSH (art. 3001–300134) określający istotę prostej spółki akcyjnej jako spółki kapitałowej zawiązanej w każdym celu prawnie dopuszczalnym przez jedną albo kilka osób (akcjonariuszy), którzy nie odpowiadają za zobowiązania spółki i którzy są zobowiązani do wniesienia na pokrycie obejmowanych akcji (niepodzielnych, nieposiadających wartości nominalnej i niestanowiących części kapitału akcyjnego) wkładów pieniężnych lub wkładów niepieniężnych.

W założeniu ustawodawcy ma to być nowoczesna forma przeznaczona dla innowacyjnych przedsięwzięć, w tym w szczególności startupów i spółek high-tech, łącząca cechy spółki osobowej (możliwość wnoszenia wkładu w postaci pracy lub usług) ze spółką kapitałową (rozbudowany mechanizm pozyskiwania kapitału w drodze emisji akcji). Prosta spółka akcyjna ma być podmiotem o charakterze uniwersalnym, tj. dostępnym dla inwestorów działających w dowolnej branży.

Jak wskazano w treści uzasadnienia ZmKSH19(1), dostępnego na stronie http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/druk.xsp?nr=3236, duże znaczenie dla stworzenia tej nowej spółki kapitałowej miał z jednej strony fakt, że coraz ważniejszym elementem współczesnej gospodarki stają się przedsięwzięcia oparte o nowoczesne technologie, a w konsekwencji coraz większego znaczenia nabiera kapitał ludzki – nowatorskie rozwiązania technologiczne na wczesnych etapach rozwoju, innowacyjność i przedsiębiorczość, które to cechy niezwykle trudno precyzyjnie wycenić, z drugiej zaś strony uwzględniono niski poziom oszczędności oraz akumulacji kapitału inwestycyjnego w polskim społeczeństwie, przy wysokim poziomie wiedzy i doświadczenia polskich specjalistów m.in. z zakresu informatyki.

Kodeks spółek handlowych – najnowsze komentarze zawsze w Systemie Legalis. Sprawdź

Cechy prostej spółki akcyjnej

Główne cechy prostej spółki akcyjnej wskazane w uzasadnieniu ZmKSH19(1) to m.in:

  • kapitał akcyjny pozbawiony cechy stałości charakterystycznej dla kapitału zakładowego spółek z o.o. i akcyjnej; wysokość kapitału akcyjnego nie jest (i nie może być) wskazywana w umowie spółki, a jego zmiana nie następuje w sformalizowanym trybie podwyższenia bądź obniżenia, stanowiącym zmianę umowy spółki; przy zakładaniu spółki wymagany jest kapitał na poziomie 1 zł;
  • elastyczne podejście do organów spółki, w tym możliwość wyboru pomiędzy tzw. systemem monistycznym (istnieje jeden organ wyposażony w kompetencje zarządcze i nadzorcze – rada dyrektorów) a dualistycznym (istnieją dwa organy, dlatego następuje rozdzielenie sfer zarządzania i nadzoru pomiędzy zarząd i radę nadzorczą) oraz szeroki zakres swobody stron umowy spółki w określeniu struktury i zasad funkcjonowania organów. Obok walnego zgromadzenia jako organu skupiającego akcjonariuszy ZmKSH19(1) wymaga jedynie ustanowienia zarządu albo rady dyrektorów;
  • możliwość zawarcia umowy spółki w formie aktu notarialnego lub za pomocą wzorca umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym, tj. przez Internet (w trybie S24);
  • możliwość przyznania akcji spółki za wkład niepieniężny, nieprzeznaczony na kapitał akcyjny, np. w postaci świadczenia pracy lub usług;
  • rejestrowanie akcji spółki w rejestrze akcjonariuszy, który może mieć wyłącznie postać elektroniczną, prowadzonym przez odpowiednio wykwalifikowane podmioty, m.in.: Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A., domy maklerskie i banki prowadzące działalność maklerską; rejestr akcjonariuszy jest jawny dla spółki i każdego jej akcjonariusza;
  • uproszczenie procedur m.in. przy podejmowaniu uchwał organów spółki i umożliwienie ich podejmowania na piśmie lub za pomocą środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (zdalnie), w postaci wideo- lub telekonferencji, pozwalających na udział w ich podejmowaniu także osobom nieobecnym fizycznie w miejscu posiedzenia;
  • łatwiejsze dysponowanie środkami zainwestowanymi w spółkę, co jest możliwe m.in. dzięki konstrukcji akcji beznominałowych;
  • znaczne uproszczenie reguł dotyczących likwidacji spółki, m.in. poprzez wprowadzenie wymogu wyłącznie jednego ogłoszenia o otwarciu likwidacji, trzymiesięcznego terminu na zgłaszanie roszczeń przez wierzycieli oraz brak ustawowego okresu karencji warunkującego możliwość podziału majątku pomiędzy akcjonariuszy, a także nową możliwość, nie występującą w stosunku do pozostałych spółek kapitałowych, wykreślenia prostej spółki akcyjnej z rejestru przedsiębiorców bez prowadzenia likwidacji w sytuacji, w której uchwała walnego zgromadzenia podjęta kwalifikowaną większością 3/4 głosów przy 50% quorum przewiduje przejęcie całego majątku spółki przez oznaczonego akcjonariusza (akcjonariusz przejmujący) z obowiązkiem zaspokojenia wierzycieli i pozostałych akcjonariuszy.

W stosunku do prostej spółki akcyjnej przyjęto zasadę dematerializacji akcji (braku postaci dokumentu).

Prosta spółka akcyjna spółką niepubliczną

Założono też, że do istoty prostej spółki akcyjnej należy jej niepubliczny charakter, co oznacza, że akcje tej spółki nie powinny być wprowadzane ani dopuszczane do zorganizowanego obrotu zorganizowanego, co dotyczy zarówno obrotu na rynku regulowanym, jak i alternatywnych systemów obrotu (ASO). Prosta spółka akcyjna jest bowiem narzędziem prawnym przeznaczonym dla przedsiębiorców zainteresowanym pozyskaniem kapitału w obrocie niepublicznym (venture capital), nie zaś dla przedsiębiorców, których celem jest pozyskanie kapitału na zorganizowanym rynku kapitałowym. Przemawia za tym w szczególności szeroki zakres swobody kształtowania umowy prostej spółki akcyjnej, co mogłoby stać w istotnej kolizji z potrzebą ochrony interesów ewentualnych drobnych inwestorów – akcjonariuszy mniejszościowych. Z uwagi na taki charakter nie nałożono na te spółki skomplikowanych wymogów i obciążeń przewidzianych dla spółek publicznych, m.in. w zakresie obowiązków informacyjnych.

Projektodawca zakłada, że prosta spółka akcyjna będzie dużo bardziej popularną niż spółka akcyjna formą prowadzenia działalności gospodarczej z uwagi na ograniczenie formalizmu i kosztów zawiązania tej spółki.

Etap legislacyjny

Z uwagi na treść art. 7 ustawy z 21.1.2021 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 187) termin wejścia w życie przepisów dotyczących prostej spółki akcyjnej został przesunięty z 1.3.2021 r. na 1.7.2021 r.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj. Sprawdź