• Celem nowelizowanych przepisów karnych jest zapewnienie jak najszerszej ochrony przed zanieczyszczeniami i promieniowaniem trzech podstawowych elementów środowiska – wody, powietrza i powierzchni ziemi. Ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie wyższych kar aby odstraszyć jak najwięcej osób od popełniania przestępstw przeciwko środowisku.

Obowiązkowa nawiązka za przestępstwa przeciwko środowisku

Ustawodawca zamierza tak zmienić przepisy art. 47 § 2 KK, aby sąd zobowiązany był do orzekania nawiązki w przypadku skazania przestępcy za przestępstwo przeciwko środowisku. Wysokość nawiązki wynosiłaby od 10 000 zł do 10 000 000 zł na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Pozyskane w ten sposób środki mają wspomóc samorządy w ponoszeniu kosztów utylizacji porzuconych odpadów. Środki te mają służyć nie tylko usuwaniu skutków działalności przestępczej, ale także mają zasilić różne programy ekologiczne.

Kary za niszczenie lub uszkadzanie na terenie objętym ochroną roślin lub zwierząt

Nowelizacja KK przewiduje też zwiększenie kar za niszczenie albo uszkadzanie roślin lub zwierząt na terenie objętym ochroną. Chodzi o art. 181 § 2 KK. Nowela przewiduje, że czyn ten zagrożony będzie karą pozbawienia wolności od roku do lat 5.

Kary za zanieczyszczanie wody, powietrza lub powierzchni ziemi

Zmianie ulegną również kary przewidziane w art. 182 KK. Chodzi tutaj o zanieczyszczanie wody, powietrza lub powierzchni ziemi substancją albo promieniowaniem jonizującym w takiej ilości lub w takiej postaci, że może to zagrozić życiu lub zdrowiu człowieka lub spowodować istotne obniżenie jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi lub zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach. Nowelizacja przewiduje, że umyślne spowodowanie tego przestępstwa zagrożone będzie karą pozbawienia wolności od roku do 10 lat. W przypadku nieumyślnego spowodowania zagrożenia karą pozbawienia wolności zostanie podwyższona do lat 5. Ponadto ustawodawca zamierza zwiększyć dolną i górną granicę kary w przypadku, gdy czyn określony w art. 182 § 1 KK został popełniony w związku z eksploatacją instalacji działającej w ramach zakładu, w zakresie korzystania ze środowiska, na które wymagane jest pozwolenie (art. 182 § 3 KK). Nowa sankcja wynosić ma od 2 do lat 10 pozbawienia wolności.

Większe kary za nielegalne składowanie odpadów

Zmianie ulegnie również art. 183 KK. Przepis ten dotyczy między innymi sankcji za niezgodne z prawem składowanie, usuwanie, przetwarzanie, odzysk, unieszkodliwianie i transport odpadów, które mogą zagrażać życiu lub zdrowiu człowieka lub spowodować istotne obniżenie jakości wody, powietrza, powierzchni ziemi lub zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym. Nowelizacja zaostrzy kary. Za wymienione czyny grozić będzie od roku do 10 lat pozbawienia wolności.

W art. 183 KK zawarto również sankcje za przywożenie z zagranicy lub wywożenie za granicę bez wymaganego zgłoszenia lub zezwolenia, albo wbrew jego warunkom odpadów niebezpiecznych. Po nowelizacji przepisów kary wzrosną i będą wynosić od 2 lat do nawet 12 lat pozbawienia wolności.

Aktualne komentarze do Kodeksu karnego i Kodeksu postępowania karnego. Skonfiguruj Twój System Legalis! Sprawdź

Wyższe kary za przestępstwa kwalifikowane

W celu zapobiegania przestępstwom przeciwko środowisku ustawodawca chce również zaostrzyć kary za kwalifikowany typ przestępstwa wymienionych powyżej. W takiej sytuacji za zniszczenia w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach lub istotne obniżenie jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi można będzie otrzymać karę pozbawienia wolności od 2 do 10 lat. Z kolei za spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu człowieka (art. 185 § 2 KK) będzie można otrzymać karę pozbawienia wolności w wysokości od 2 do 12 lat. W przypadku zaś śmierci człowieka lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu wielu osób (art. 185 § 3 KK) sprawca podlegać będzie karze pozbawienia wolności od lat 2 do lat 15.

Zaniedbania dotyczące urządzeń zabezpieczających wodę, powietrze lub powierzchnię ziemi przed zanieczyszczeniem lub skażeniem

Ustawodawca planuje także zaostrzyć kary dla osób, które wbrew obowiązkowi nie utrzymują w należytym stanie lub nie używają urządzeń zabezpieczających wodę, powietrze lub powierzchnię ziemi przed zanieczyszczeniem lub urządzeń zabezpieczających przed skażeniem promieniotwórczym lub promieniowaniem jonizującym. Górna granica kary pozbawienia wolności w tym przypadku podniesiona zostanie do 5 lat.

Możliwość złagodzenia kary

Ustawodawca planuje również dodanie do Kodeksu karnego nowego artykułu 188a. Dopuszcza on złagodzenie kary wobec sprawcy przestępstwa, który dobrowolnie naprawił szkodę w całości lub w znacznej części. Sąd będzie mógł wówczas nadzwyczajnie złagodzić karę, a nawet odstąpić od jej wymierzenia. Możliwość ta dotyczyć będzie przestępstw określonych w art. 182 § 1 lub art. 182 § 3, art. 183 § 1, art.181 § 3, art. 184 § 1, art. 184 § 2 KK.

Kary za rozniecanie ognia

Nowelizacja obejmie również przepisy ustawy z 20.5.1971 r. Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 281 ze zm.). Za rozniecanie ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu, na terenie lasu, na terenach śródleśnych, na obszarze łąk, torfowisk i wrzosowisk, jak również w odległości do 100 m od nich albo palenie tytoniu, z wyjątkiem miejsc na drogach utwardzonych i miejsc wyznaczonych do pobytu ludzi, sąd będzie mógł orzec karę ograniczenia wolności. Ponadto sąd będzie mógł nałożyć na sprawcę obowiązek wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne. Możliwe będzie również przywrócenie przez ukaranego stanu poprzedniego.

Kary za zaśmiecanie miejsc publicznych i lasów

Przewidziano także większe kary grzywny za zaśmiecanie miejsc dostępnych dla publiczności oraz gruntów polnych. Ponadto wprowadzono możliwość orzeczenia przez sąd obowiązku przywrócenia terenu do stanu poprzedniego.

Zwiększą się również kary za zaśmiecanie lasu albo składowanie w lesie odpadów. Sąd będzie mógł orzec wobec sprawcy ograniczenie wolności, a także będzie mógł nałożyć na sprawcę obowiązek wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne. Oznacza to, że sprawca będzie musiał oczyścić las z pozostawionych przez siebie i innych zanieczyszczeń. Ponadto ustawodawca chce także wprowadzić karę grzywny w kwocie od 500 do 5 000 zł.

Kary za wypalanie łąk, pastwisk czy nieużytków

Ponieważ w Polsce problem wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych, trzcinowisk lub szuwarów ciągle narasta, ustawodawca zdecydował się na zaostrzenie kar przewidzianych ustawą z 16.4.2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1098 ze zm.). W przypadku tego typu przestępstw sąd będzie mógł orzec karę ograniczenia wolności. Jednocześnie skazany będzie zobowiązany do wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne. Sąd będzie mógł również orzec obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego. Podwyższeniu ulegnie też górna granica grzywny za wypalanie łąk i pastwisk do 30 000 zł.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Wypróbuj! Sprawdź

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →