Opis stanu faktycznego

Wnioskodawczyni zwróciła się do Ministra Sprawiedliwości o przyznanie jej tytułu kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego. Zgodnie z art. 16a ust. 1 ustawy z 15.6.2007 r. o licencji doradcy restrukturyzacyjnego (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1007; dalej: LicDoradU) osoba ubiegająca się o przyznanie ww. tytułu powinna wykazać co najmniej jedną z poniższych przesłanek:

  1. W okresie ostatnich 7 lat przed złożeniem wniosku przeprowadziła w całości co najmniej cztery postępowania upadłościowe przedsiębiorców, zakończone prawomocnym postanowieniem o zakończeniu postępowania upadłościowego, oraz dwa postępowania restrukturyzacyjne lub postępowania upadłościowe z możliwością zawarcia układu lub postępowania naprawcze zakończone prawomocnym zatwierdzeniem układu;
  2. Przeprowadziła co najmniej sześć postępowań restrukturyzacyjnych lub postępowań upadłościowych z możliwością zawarcia układu lub postępowań naprawczych zakończonych prawomocnym zatwierdzeniem układu;
  3. W okresie ostatnich 7 lat przed złożeniem wniosku zarządzała przez co najmniej 3 lata majątkiem przedsiębiorcy będącym co najmniej średnim przedsiębiorcą jako członek zarządu spółki handlowej, wspólnik ponoszący odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem lub jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą oraz przeprowadziła w całości co najmniej dwa postępowania restrukturyzacyjne lub postępowania upadłościowe z możliwością zawarcia układu lub postępowania naprawcze zakończone prawomocnym zatwierdzeniem układu;
  4. W okresie ostatnich 3 lat przed złożeniem wniosku przeprowadziła w całości co najmniej jedno postępowanie układowe lub sanacyjne zakończone prawomocnym zatwierdzeniem układu, w którym przyznanie ostatecznego wynagrodzenia nadzorcy lub zarządcy wynikało z ustalenia przez sąd, że w postępowaniu liczba wierzycieli będących uczestnikami postępowania była większa niż 100 oraz suma wierzytelności przysługujących wierzycielom będącym uczestnikami postępowania była większa niż 10 mln zł.

Wnioskodawczyni powołała się na trzy z czterech powyższych przesłanek (pominęła jedynie przesłankę z pkt. 2). Minister wydał jednak decyzję odmowną. Jedną z przyczyn negatywnego rozpoznania wniosku było odmienne od zaprezentowanego przez wnioskodawczynię rozumienie wymogu przeprowadzenia postępowań w całości we wskazanym w ustawie okresie. Minister zauważył bowiem, że część wymienionych przez wnioskodawczynię postępowań upadłościowych rozpoczęła się wcześniej niż 7 lat przed zgłoszeniem wniosku o przyznanie tytułu kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego. Zdaniem Ministra ustawa wymaga zaś, aby w ramach wskazanego w niej okresu mieściły się wszystkie postępowania.

Iuscase - pierwszy polski system do zarządzania pracą w kancelarii. Wypróbuj bezpłatnie! Sprawdź

Rozstrzygnięcie WSA

WSA w Warszawie podzielił wykładnię art. 16a ust. 1 LicDoradU, przedstawioną przez Ministra. W uzasadnieniu wyroku z 2.2.2022 r., VI SA/Wa 2654/21, WSA w Warszawie argumentował: „Istotne pozostaje także ustalenie czasokresu, w którym dane postępowania, mające stanowić podstawę uzyskania tytułu kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego, były przeprowadzone przez wnioskodawcę. Konieczne jest przy tym, aby postępowania te zarówno rozpoczęły się (z wyznaczeniem wnioskodawcy do pełnienia funkcji syndyka, nadzorcy albo zarządcy), jak również prawomocnie zakończyły w okresie siedmiu lub trzech lat przed dniem złożenia wniosku. Jednocześnie ustawodawca wskazuje na konieczność przeprowadzenia wskazanych w przepisie postępowań „w całości”, a zatem wszystkie etapy postępowania muszą mieścić się we wymienionych wyżej okresach (siedem lub trzy lata) poprzedzających złożenie wniosku i całe postępowanie musi być przeprowadzone przez jednego doradcę restrukturyzacyjnego wyznaczonego do pełnienia funkcji nadzorcy, zarządcy lub syndyka”.

Komentowany wyrok świadczy o kształtowaniu się w WSA w Warszawie linii orzeczniczej. Jest on bowiem kolejnym – po wyroku WSA w Warszawie z 27.1.2021 r., VI SA/Wa 2043/20, Legalis – judykatem, w którym zaaprobowano taką wykładnię art. 16a ust. 1 LicDoradU. W tym wcześniejszym wyroku WSA w Warszawie dodatkowo stwierdził, że: […] nie jest do zaakceptowania rozszerzająca interpretacja analizowanego przepisu, przełamująca rezultaty wykładni językowej […].

Stanowisko przyjęte przez WSA w Warszawie należy poddać krytyce. Poprzestając na rezultacie wykładni językowej, Sąd nie dostrzegł, że godzi on w cele, które przyświecały wprowadzeniu tytułu kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego. Rozwiązanie to miało zapewnić, że stanowiska organów w najtrudniejszych postępowaniach upadłościowych i restrukturyzacyjnych będą piastować osoby o wysokich kompetencjach i bogatym doświadczeniu. Postępowania dotyczące dużych podmiotów albo cechujące się znacznym poziomem skomplikowania nie są właściwym polem do stawiania pierwszych kroków w zawodzie doradcy restrukturyzacyjnego. Kryteria z art. 16a ust. 1 LicDoradU mają wyłonić z grona doradców restrukturyzacyjnych tych, którzy nabrali już odpowiedniego doświadczenia.

Czym wyższy poziom złożoności danego postępowania, tym dłuższy czas potrzebny do jego zakończenia. Oczywiste jest, że postępowanie upadłościowe dłużnika posiadającego wyłącznie środki na rachunku bankowym i kilku wierzycieli potrwa zdecydowanie krócej niż postępowanie upadłościowe przedsiębiorcy posiadającego wiele różnych składników majątku, a do tego setki wierzycieli. Pierwsze z postępowań ma niewspółmiernie większe szanse zakończyć się w ciągu 7 lat. Za to skuteczne przeprowadzenie drugiego wyposaży doradcę restrukturyzacyjnego w lepsze kompetencje i doświadczenie. Wykładnia art. 16a ust. 1 LicDoradU przyjęta przez WSA w Warszawie sprawia, że doradcy restrukturyzacyjni, którzy prowadzili duże postępowania, których czas trwania przekraczał 7 lat, nie mogą powołać się na nie we wniosku o przyznanie tytułu kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego. Taki doradca restrukturyzacyjny musi zabiegać o to, aby otrzymać od sądu prostsze postępowania, które w całości zmieszczą się we wskazanym w ustawie okresie. Dopiero wtedy będzie mógł on uzyskać tytuł kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego. Jest to jednak skutek wprost przeciwny do tego, jaki przyświecał ustawodawcy. Ponadto ten kierunek interpretacji przerzuca konsekwencje przewlekłego prowadzenia postępowań przez sądy w całości na doradcę restrukturyzacyjnego. Nie trudno wyobrazić sobie przypadek, w którym syndyk składa ostateczny plan podziału, a następnie sprawa wisi bezczynnie przez kolejny rok (lub dłużej) z uwagi na chorobę sędziego czy po prostu niewydolność sądu. Jeśli w tym czasie upłynie 7. rok trwania postępowania, to syndyk nie będzie mógł powołać go we wniosku o przyznanie tytułu kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego, mimo że wykonał swoje zadanie w pełni jeszcze przed upływem tego okresu.

Wobec czego zasadne byłoby odstąpienie od rezultatu wykładni językowej i przyjęcie, że art. 16a ust. 1 LicDoradU odnosi się do postępowań w całości przeprowadzonych przez danego doradcę restrukturyzacyjnego, które zakończyły się w okresie wskazanym w tym przepisie.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →