Przywrócenie terminu z uwagi na chorobę wnioskodawcy

Stanowisko Sądu I instancji

WSA w Lublinie postanowieniem z 9.4.2025 r., II SA/Lu 910/24, Legalis odmówił A.M. (dalej: Skarżąca) przywrócenia terminu do wniesienia skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Białej Podlaskiej (dalej: SKO) z 4.10.2024 r. w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego. W uzasadnieniu stwierdzono, że Skarżąca nie uprawdopodobniła braku własnej winy w uchybieniu ww. terminu. W ocenie WSA w Lublinie okoliczność choroby w ostatnich dniach upływu terminu do złożenia skargi nie zasługiwała na uwzględnienie – Skarżąca nie wyjaśniła, o jakiego rodzaju chorobę chodzi i jaki był jej przebieg. Tym samym, twierdzenia Skarżącej były zbyt ogólnikowe i niewystarczające. Ponadto o braku winy Skarżącej w niedochowaniu terminu nie może świadczyć oczekiwanie na konsultację z Rzecznikiem Praw Osób Niepełnosprawnych, gdyż uzyskanie tej konsultacji nie było niezbędne do wniesienia skargi.

Stanowisko Skarżącej

Na ww. postanowienie zażalenie złożyła Skarżąca, wnosząc o jego uchylenie i zarzucając naruszenie art. 87 § 1 w zw. z art. 86 § 1 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz.U. z 2024 r. poz. 935; dalej: PostAdmU) przez uznanie, że wniosek o przywrócenie terminu został złożony z uchybieniem terminu, a w konsekwencji poprzez wadliwe przyjęcie, że zasadnym było odmówienie przywrócenia terminu do wniesienia skargi, podczas gdy istnieją okoliczności do uwzględniania wniosku.

Stan prawny

NSA rozpoczął od analizy stanu prawnego, znajdującego zastosowanie w sprawie i wskazał, że zgodnie z zgodnie z art. 86 § 1 PostAdmU, jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. We wniosku o przywrócenie terminu do dokonania czynności należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu (art. 87 § 2 PostAdmU). Ponadto w myśl art. 87 § 1 PostAdmU, pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu.

Mając na uwadze powyższe NSA przypomniał, że co do zasady przywrócenie terminu jest możliwe. Niemniej jednak instytucja ta ma charakter wyjątkowy, a skorzystanie z niej nie jest możliwe, gdy strona dopuściła się choćby lekkiego niedbalstwa.

W tym kontekście NSA wyjaśnił, że przy ocenie winy strony lub jej braku w uchybieniu terminu do dokonania czynności procesowej należy brać pod uwagę nie tylko okoliczności, które uniemożliwiły stronie dokonanie tej czynności w terminie, lecz także okoliczności świadczące o podjęciu lub niepodjęciu przez stronę działań mających na celu zabezpieczenie się w dotrzymaniu terminu.

Wobec tego, przy uwzględnieniu ustawowych wymogów przewidzianych w art. 87 § 1 PostAdmU, przywrócenie terminu może mieć miejsce jedynie wtedy, gdy uchybienie terminu nastąpiło wskutek przeszkody, której strona nie mogła usunąć, nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku.

Zauważyć – zdaniem NSA – należy, że instytucja przywrócenia terminu ma zastosowanie wyłącznie w sytuacjach wyjątkowych, nagłych, a więc w takich, których nie można było przezwyciężyć, nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku. Do niezawinionych przyczyn uchybienia terminu natomiast zalicza się m.in.: stany nadzwyczajne, takie jak:

NSA wyjaśnił więc, że powyższe oznacza, iż za przesłankę braku winy nie można uznać nieuwagi lub zaniedbań.

Stanowisko NSA

Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy, NSA wskazał, że przyczyną uchybienia terminu do wniesienia skargi było oczekiwanie przez Skarżącą na konsultację z Rzecznikiem Praw Osób Niepełnosprawnych oraz choroba Skarżącej. Jednocześnie NSA zauważył, że Skarżąca nie wyjaśniła, jaka to była choroba i jaki miała ewentualnie wpływ na winę Skarżącej w uchybieniu terminu do wniesienia skargi.

Wobec tego, w ocenie NSA, WSA w Lublinie prawidłowo uznał, że Skarżąca nie wykazała przesłanek do przywrócenia uchybionego terminu. Za takową przyczynę (tj. uzasadniającą zastosowanie ustawowej instytucji przywrócenia terminu do dokonania czynności procesowej) z całą pewnością nie można – zdaniem NSA – uznać oczekiwania przez Skarżącą na konsultację z Rzecznikiem Praw Osób Niepełnosprawnych, gdyż nie jest to (tj. ww. konsultacja) warunkiem koniecznym do złożenia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego. NSA wyjaśnił więc, że skarga jest kwalifikowanym pismem procesowym, obarczonym wymogami formalnymi, ale jej złożenie nie wymaga dużej wiedzy prawniczej, a także konsultacji z innymi podmiotami, gdyż w myśl art. 134 § 1 PostAdmU, sąd administracyjny zasadniczo rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Zdaniem NSA należy zatem podzielić stanowisko WSA w Lublinie, że nie była to okoliczność uniemożliwiająca Skarżącej wniesienie skargi.

Choroba wnioskodawcy przesłanką przywrócenia terminu

NSA podzielił również stanowisko WSA w Lublinie w zakresie oceny choroby Skarżącej w kontekście przesłanki do przywrócenia terminu. NSA podkreślił, że powołując się na tę przesłankę wnioskodawca powinien wskazać m.in.:

NSA podkreślił, że w niniejszej sprawie Skarżąca powołała się na chorobę, która wystąpiła w ostatnich dniach biegu terminu do wniesienia skargi, nie wyjaśniając jednak na co chorowała i jak przebiegała ta choroba. Brak takich informacji nie pozwolił WSA w Lublinie na dokonanie obiektywnej oceny, czy przywoływana choroba miała rzeczywisty wpływ na uchybienie terminu.

W tych okolicznościach zasadnym zatem było – w ocenie NSA – wydanie przez WSA w Lublinie postanowienia o odmowie przywrócenia Skarżącej terminu do wniesienia skargi, gdyż nie przedstawiła ona żadnych okoliczności, pozwalających przyjąć, że uchybienie terminu nastąpiło z przyczyn: (i) nadzwyczajnych, (ii) niezależnych od niej, (iii) takich, których nie dało się przezwyciężyć. Skarżąca nie wykazała więc braku winy w niedochowaniu terminu do wniesienia skargi. Z ww. względów, NSA – na podstawie art. 184 i art. 197 § 1 i 2 PostAdmU – oddalił zażalenie Skarżącej.

Komentarz

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →