Ustawa z 12.3.2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. z 2022 r. poz. 583; dalej: PomocUkrainaU) przewiduje określone preferencje podatkowe zarówno dla podmiotów wspierających obywateli Ukrainy, jak i dla samych obywateli Ukrainy. Podstawowym narzędziem w tym zakresie jest umożliwienie zaliczania do kosztów uzyskania przychodów darowizn przekazywanych na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy na podstawie art. 52zf ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.; dalej: PDOFizU) oraz analogicznym art. 38w ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1800 ze zm.; dalej: PDOPrU).
Nie są to jednak preferencje jedyne.
Świadczenie pieniężne dla podmiotów zapewniających zakwaterowanie i wyżywienie
Zgodnie z art. 13 ust. 1 PomocUkrainaU, każdemu podmiotowi, który zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy przybyłym na terytorium Polski z Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, oraz obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, może być przyznane świadczenie pieniężne. Należne będzie ono przez okres do 60 dni (z możliwością przedłużenia), w wysokości określonej przez Radę Ministrów. Uzyskanie świadczenia wymagać będzie złożenia stosownego wniosku.
Zgodnie z art. 52zi PDOFizU oraz analogicznym art. 38z PDOPrU, ww. świadczenie pieniężne będzie zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym.
Zwolnienie z PIT pomocy humanitarnej
Zgodnie z art. 3 ust. 1 PDOFizU, osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Zgodnie zaś z art. 3 ust. 2a PDOFizU, osoby nie mające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 11 ust. 1 PDOFizU określa zaś, że przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Idąc tym tropem, nieodpłatne świadczenia otrzymywane przez uchodźców z Ukrainy mogą w ten czy inny sposób podlegać opodatkowaniu PIT. Z tego względu, zgodnie z art. 52zh PDOFizU, zwalnia się od podatku dochodowego pomoc humanitarną otrzymaną w okresie od 24.2.2022 r. do 31.12. 2022 r. przez podatników będących obywatelami Ukrainy, którzy w tym okresie przybyli z terytorium Ukrainy, na skutek toczących się na tym terytorium działań wojennych, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Zwolnione z opodatkowania będą wszelkie świadczenia, niezależnie od ich rodzaju. Chodzi więc zarówno o świadczenia pieniężne, jak i rzeczowe oraz nieodpłatne świadczenia przekazane lub udostępniane uchodźcom. Ustawodawca nie określił szczegółowo rodzajów ww. świadczeń, ze względu na spodziewaną ich dużą różnorodność, uzależnioną od sytuacji faktycznej, w jakiej znalazł się dany uchodźca.
Kluczowa dla ww. zwolnienia jest definicja pomocy humanitarnej. Cytując uzasadnienie do ustawy wprowadzającej ww. rozwiązanie, jest nią zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych uchodźców, takich jak udostępnienie lokalu mieszkalnego, zapewnienie żywności itp. Pomocą może być jednak także m.in. sfinansowanie leczenia, opłacenie nauki, czy kursów pozwalających na zmianę kwalifikacji zawodowych itp. Z uwagi na szeroki zakres preferencji, ustawodawca zdecydował o niedookreślaniu limitu zwolnionego od opodatkowania świadczenia. Ani też źródeł, z których wsparcie pochodzi.
W efekcie, uchodźcy nie będą zobligowani do zapłacenia PIT od łącznej wartości pomocy humanitarnej, jaką otrzymali w Polsce zarówno od indywidualnych osób, jak i organizacji pozarządowych czy od administracji państwowej.
Projekt PomocUkrainaU zakładał dodatkowo zwolnienie od podatku od spadków i darowizn nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy własności rzeczy lub praw majątkowych przez osoby fizyczne będące obywatelami Ukrainy, które przybyły do Polski na skutek toczących się działań wojennych. Projektodawca wyszedł z założenia, że osoby poszkodowane w wyniku zbrojnej agresji Rosji na Ukrainę niewątpliwie otrzymywać będą znaczne wsparcie materialne (tak od wolontariuszy, fundacji, stowarzyszeń, jak i od organizacji pożytku publicznego i innych organizacji społecznych). Ostatecznie jednak, rozwiązanie te nie trafiło do przepisów ustawy. Co nie znaczy, że nie trafi, gdyż wiele wskazuje na to, że to nie koniec preferencji podatkowych związanych z wspieraniem obywateli Ukrainy w obliczu toczącej się wojny.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
