Zgodnie z art. 1 ustawy z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 722 ze zm; dalej: AkcyzU), ustawa określa opodatkowanie podatkiem akcyzowym wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych, organizację obrotu wyrobami akcyzowymi, a także oznaczanie znakami akcyzy. Akcyza stanowi zaś dochód budżetu państwa. Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy z 9.5.2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 178; dalej: InfCenTiUU), w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług lub podatkiem akcyzowym. Przez cenę rozumie się również stawkę taryfową.
Wpływ akcyzy na cenę wyrobów akcyzowych jest więc oczywisty. I znaczny. W najbardziej plastycznym z możliwych przykładów akcyza stanowi ponad 60% ceny netto półlitrowej butelki wódki, kosztującej w sklepie 25 zł. Im wyższa akcyza, tym wyższa cena wyrobu. Bo jej ekonomiczny koszt ponosi oczywiście konsument.
O ile w przypadku np. wyrobów tytoniowych czy alkoholowych obniżki akcyzy są raczej mało prawdopodobne (choć zdarzają się, o czym wiedzą amatorzy np. cydru), to w przypadku paliw i energii polityka akcyzowa ma duże znaczenie w walce z galopującymi cenami. Wzrost cen surowców energetycznych na rynkach światowych jest istotną przyczyną wzrostu inflacji w Polsce i innych krajach unijnych. Pomimo więc początkowej niechęci, Ministerstwo Finansów postanowiło sięgnąć po czasową obniżkę akcyzy jako po jedno z rozwiązań tzw. pakietu anty-inflacyjnego.
Zwolnienie z akcyzy – energia elektryczna
Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 2 AkcyzU, sprzedaż energii elektrycznej nabywcy końcowemu na terytorium kraju podlega akcyzie. Zgodnie zaś z art. 89 ust. 3 AkcyzU, stawka akcyzy na energię elektryczną wynosi 5,00 zł za megawatogodzinę (MWh). Projekt „antyinflacyjny” przewiduje zaś, że w okresie do 31.5.2022 r. sprzedaż energii elektrycznej nabywcy końcowemu będącemu odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym będzie zwolniona z akcyzy.
Odbiorcą energii elektrycznych w gospodarstwie domowym jest odbiorca końcowy dokonujący zakupu energii elektrycznej wyłącznie w celu ich zużycia w gospodarstwie domowym. Za gospodarstwo domowe nie uznaje się zaś nieruchomości w całości wykorzystywanej na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Powyższe nie oznacza, że ustawodawca nie przewiduje preferencji także dla innych odbiorców końcowych energii elektrycznej. Przewiduje, przy czym polegać mają na tym, że w okresie od 1.1.2022 r. do 31.5. 2022 r. stawka akcyzy na energię elektryczną wynieść ma 4,60 zł za megawatogodzinę (MWh).
Obniżka akcyzy – paliwa
Obniżona zostanie akcyza na wybrane paliwa. Chodzi konkretnie o benzyny silnikowe (art. 89 ust. 1 pkt 2 AkcyzU), oleje napędowe (art. 89 ust. 1 pkt 6 AkcyzU), biokomponenty stanowiące samoistne paliwa (art. 89 ust. 1 pkt 8 AkcyzU) oraz gazu LPG (art. 89 ust. 1 pkt 12 lit. a AkcyzU). Ustawodawca postawił na regresywną obniżkę, stosownie do wskazanego przez siebie okresu. I tak:
- akcyza na benzyny silnikowe zmniejszy się z 1514 zł/1000 litrów obecnie do 1 369 zł/1000 litrów w okresie od 20.12.2021 r. do 31.12.2021 r. a następnie wzrośnie do 1413 zł/1000 litrów w okresie od 1.1.2021 r. do 31.5.2022 r.;
- akcyza na olej napędowy zmniejszy się z 1 145 zł/1000 litrów obecnie do 1065 zł/1000 litrów w okresie od 20.12.2021 r. do 31.12.2021 r. a następnie wzrośnie do 1104 zł/1000 litrów w okresie od 1.1.2021 r. do 31 .5.2022 r.;
- akcyza na biokomponenty zmniejszy się z 1145 zł/1000 litrów obecnie do 1065 zł/1000 litrów w okresie od 20.12.2021 r. do 31.12.2021 r. a następnie wzrośnie do 1104 zł/1000 litrów w okresie od 1.1.2021 r. do 31 .5.2022 r.;
- akcyza na LPG zmniejszy się z 644 zł/1000 kilogramów obecnie do 344 zł/1000 kilogramów w okresie od 20.12.2021 r. do 31.12.2021 r. a potem wzrośnie do 387 zł/1000 litrów w okresie od 1.1.2021 r. do 31 .5.2022 r.
Paliwo bez podatku od sprzedaży detalicznej
Ww. kategoria paliw, w stosunku do których obniżona zostanie akcyza, poszerzona dodatkowo o gaz ziemny w stanie gazowym, gaz ziemny o kodach CN 2711 11 00 i 2711 21 00 oraz wyprodukowane w składzie podatkowym i spełniające wymagania jakościowe określone w odrębnych przepisach biogaz, wodór i bio-wodór nie będą podlegać opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy z 6.7.2016 r. o podatku od sprzedaży detalicznej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1293, dalej: PodSprzedDetU).
Obowiązek informacyjny
Żeby przypadkiem nikt nie zapomniał, komu konsumenci zawdzięczają „obniżkę” cen paliw, do 31.5.2022 r. sprzedawca dokonujący sprzedaży paliw silnikowych będzie musiał spełniać osobliwy dość obowiązek. Chodzi konkretnie o zamieszczanie przy kasie rejestrującej w lokalu przedsiębiorstwa, w którym dokonywana jest sprzedaż paliw, czytelnej informacji o obowiązującej obniżce akcyzy oraz wyłączeniu sprzedaży detalicznej paliw silnikowych z opodatkowania podatkiem od sprzedaży detalicznej. Co więcej, Rada Ministrów może, w drodze obwieszczenia, ogłosić wzór tego rodzaju informacji.
Fiskus ma nadzieję, że czasowe obniżki akcyzy na paliwa silnikowe doprowadzą do zahamowania wzrostu cen paliw na stacjach paliw. Trzeba jednak przyznać, że dość groteskowo wygląda obniżka akcyzy przewidziana na raptem kilkanaście dni. Choć oczywiście zdajemy sobie sprawę, że chodzi o okres przedświąteczny, potencjalnie obfitujący w podróże małe i duże.
Odpowiedzią na galopujące ceny energii elektrycznej ma być zaś wspieranie gospodarstw domowych. Jest wielce prawdopodobne, że nabywcy końcowi będą musieli zawrzeć z dostawcą energii stosowne aneksy wskazujące, czy faktycznie „po drugiej stronie wtyczki” realizowany jest cel mieszkaniowy. Fiskus zauważa, że częstym przypadkiem jest łączenie pod jednym dachem celów mieszkaniowych i zarobkowych. Ze zwolnienia nie skorzysta jednak tylko ten, kto wykorzystuje nieruchomość wyłącznie do celów działalności gospodarczej.
Pamiętajmy, że obniżka akcyzy to także niższy VAT. Ministerstwo Finansów przewiduje, że w wyniku obniżek cena benzyny silnikowej obniży się o kilkanaście groszy (brutto) a oleju napędowego o od 5 do 10 groszy (brutto) na jednym litrze.
O ile akcyza ma realne przełożenie na cenę energii elektrycznej czy paliw, z podatkiem od sprzedaży detalicznej sprawa jest inna. Przypomnijmy, że zgodnie z art. 6 ust. 1 PodSprzedDetU, podstawę opodatkowania podatkiem stanowi osiągnięta w danym miesiącu nadwyżka przychodów ze sprzedaży detalicznej ponad kwotę 17 000 000 zł. Nie ma tu więc bezpośredniego przełożenia między czasowym wyłączeniem paliw z opodatkowania a ceną paliw. Fiskus jedynie „przypuszcza”, że okresowe wyłączenie z opodatkowania sprzedaży paliw na rzecz konsumentów będzie miało wpływ na spadek ich cen na stacjach paliw.
Powyższe nie zmienia faktu, że waga omawianych przepisów może być znaczna. M.in. także dlatego, mają one wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
