Ustawę z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.; dalej: VATU) czeka w związku z wejściem w życie przepisów pakietu e-commerce istotny rozrost przepisów. Pojawi się kilkadziesiąt kolejnych jednostek redakcyjnych (co na to idea SLIM?). A wraz z nimi wiele zupełnie nowych pojęć, o dość enigmatycznie brzmiących nazwach (i skrótach).
Jednym z nich jest WSTO – wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość. W praktyce chodzi tu o dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium państwa członkowskiego zakończenia wysyłki lub transportu towarów do nabywcy – konsumenta (lub podatnika nierozliczającego WNT).
WSTO zastępuje więc znaną niemalże od zarania dziejów instytucję sprzedaży wysyłkowej (art. 23 i art. 24 VATU).
Druga definicja niezbędna do przyswojenia w tym zakresie to procedura OOS. To nic innego niż rozszerzona procedura tzw. punktu kompleksowej obsługi MOSS (przewidziana w art. 130a VATU). Umożliwia ona rejestrację oraz rozliczenia VAT drogą elektroniczną w jednym tylko kraju UE w odniesieniu do transakcji realizowanych w różnych krajach członkowskich.
WSTO – czyli sprzedaż wysyłkowa po nowemu
Przytoczona na wstępie definicja WSTO niespecjalnie odbiega od tej właściwej dla sprzedaży wysyłkowej. Akcenty postawione są w podobny sposób (wewnątrzunijna sprzedaż na rzecz konsumenta). Nie ma już potrzeby rozgraniczania sprzedaży wysyłkowej „z terytorium kraju” i „na terytorium kraju”. Zgodnie z art. 22 ust. 1a VATU, WSTO podlega opodatkowaniu w miejscu, w którym towary znajdują się w momencie zakończenia wysyłki lub transportu do nabywcy (co znów nie jest wielką rewolucją w porównaniu do rozwiązań już znanych).
Niczym nowym nie są też limity kwotowe. Ww. zasada nie dotyczy więc podatników, którzy mają siedzibę tylko na terytorium jednego państwa członkowskiego, a suma całkowitej wartości dostaw towarów (wraz z wartością ewentualnie świadczonych usług telekomunikacyjnych, elektronicznych lub nadawczych) nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego ani w poprzednim roku kwoty 10 000 EUR (równowartość 42 000 PLN dla podatników krajowych). Dostawa taka podlega wówczas opodatkowaniu w kraju wysyłki, choć podatnik może optować za opodatkowaniem w kraju przeznaczenia. Co ważne (i nowe) limit kwotowy został ujednolicony (i obniżony zarazem) na poziomie całej UE.
WSTO nie znajdzie zastosowania do nowych środków transportu, towarów, które są instalowane lub montowane, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich, antyków, towarów używanych – opodatkowanych zgodnie z procedurami szczególnymi określonymi w art. 120 ust. 4 lub 5 VATU. Nie będzie przeszkód zaś do stosowania WSTO dla wyrobów akcyzowych (to nowość).
Co ważne, podmiotem dokonującym WSTO może być także tzw. dropshipper, a więc zgodnie z nową nomenklaturą podmiot ułatwiający dokonanie WSTO przez dostawcę spoza UE. Chodzi o pośredników prowadzących elektroniczne interfejsy sprzedażowe (co zostało opisane w szczegółach w odrębnym tekście).
Procedura rozliczenia VAT przy WSTO
To najdalej idąca zmiana w porównaniu do transakcji rozliczanych w sposób właściwy dla dotychczas znanej sprzedaży wysyłkowej. Otóż, rozszerzony zostanie zakres stosowania procedury znanej do tej pory jako MOSS (określonej w art. 130a i nast. VATU i stosowanej do tej pory dla usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych) i dotyczyć będzie m.in. również WSTO. W ten sposób, tzw. mały punkt kompleksowej obsługi (mini one stop shop) straci swój „ograniczony” charakter. I przekształci się w OSS.
Zatem, sprzedaż w ramach WSTO będzie mogła być w praktyce rozliczana według jednego z trzech sposobów:
- procedura OOS – o ile podatnik wybierze tę opcję. Pozwoli ona na rejestrację i rozliczanie VAT w jednym tylko kraju unijnym – dla wszystkich krajów, na których terytorium podatnik dokonuje WSTO;
- rejestracja VAT w każdym kraju oddzielnie – podobnie jak do tej pory, podatnicy mogą po prostu zarejestrować się tam, gdzie dokonują WSTO powyżej limitu 10 000 EUR. Nie można jednak łączyć ww. zasady w jednym kraju członkowskim w przypadku wyboru stosowania procedury OOS w innym kraju;
- opodatkowanie w kraju wysyłki – o ile nie zostanie przekroczony limit 10 000 EUR.
Regulacje w zakresie WSTO nie mają charakteru rewolucyjnego jeśli chodzi o zakres tych czynności (bardzo zbliżony do sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju i na terytorium kraju). Co więcej, zasady te pozostają analogiczne, jeżeli chodzi o ujęcie systemowe, do regulacji dotyczących WDT. To nadal „to samo” (przemieszczenie towaru z kraju unijnego A do kraju unijnego B, połączone z przeniesieniem prawa do rozporządzania towarem jak właściciel) – tyle, że dokonywane na rzecz podmiotu, który nie rozlicza z tego tytułu WNT (a więc najczęściej na rzecz konsumenta).
Oczywiście rewolucją jest w tym zakresie OSS. Może on znacząco uprościć życie podatnikom dokonującym konsumenckiej sprzedaży na rzecz konsumentów z innych krajów UE na szeroką skalę. Do tej pory, musieli oni rejestrować się do celów VAT w każdym z tych krajów. To dodatkowe obciążenie administracyjne i koszty. Stąd też niektórzy podatnicy rozszerzają łańcuchy dostaw w taki sposób, by sprzedaż z „kraju A” na rzecz konsumenta z „kraju B” przechodziła przez pośrednika – najczęściej spółkę z grupy ale z kraju B. Dzięki temu, sprzedawca rozpoznaje w „kraju A” WDT, pośrednik rozlicza WNT w „kraju B” i dokonuje dostawy lokalnej na rzecz finalnego nabywcy. O ile rzecz jasna łańcuchowa transakcja zostanie odpowiednio dobrze dla celów VAT przemyślana (to jednak osobny temat).
Warto zwrócić uwagę na związane z WSTO przepisy wykonawcze. Przykładowo, planowana nowelizacja rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 18.10.2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2019 r. poz. 1988; dalej: SzczegZakrDanDeklR) wprowadza nowe oznaczenie „WSTO_EE”. Będzie ono stosowane nie tylko dla WSTO ale także dla usług określonych w art. 28k VATU i świadczonych dla konsumentów z innych krajów UE. Straci zaś rację bytu oznaczenie „EE” – co ciekawe, do tej pory stosowano je również w przypadku transakcji krajowych (co rodziło wątpliwości np. przy refakturowaniu). Co więcej, WSTO ma też korzystać ze zwolnienia z obowiązku fiskalizacji.
