Stan faktyczny
Podatnik jest zatrudniony w liceum ogólnokształcącym na stanowisku nauczyciela matematyki. Jest właścicielem mieszkania, w którym mieszka, zakupionego z zaciągnięciem kredytu hipotecznego, który spłaca jako osoba prywatna.
Podatnik rozważa otwarcie działalności gospodarczej w zakresie pozaszkolnych form edukacji (udzielania korepetycji z matematyki). Korepetycje udzielane będą tylko w tym mieszkaniu, w pokoju przeznaczonym do pracy (dalej: gabinet). Uczniowie korzystający z lekcji będą korzystać z przejścia w korytarzu oraz z toalety. W ramach świadczonych usług edukacyjnych jako integralną część świadczonej usługi podatnik zamierza częstować swoich uczniów napojami oraz przekąskami przygotowanymi w kuchni.
Wszystkie wymienione pomieszczenia (gabinet, korytarz, toaleta i kuchnia) oprócz wykorzystywania na potrzeby usług edukacyjnych będą jednocześnie wykorzystywane do prywatnych potrzeb podatnika lub na potrzeby wynikające ze stosunku pracy z liceum ogólnokształcącym (przygotowanie się do zajęć prowadzonych w szkole, prowadzenie zajęć zdalnych). Pomieszczenia te będą wykorzystywane przez podatnika w celach zarobkowych związanych z działalnością gospodarczą także poza czasem lekcji z uczniami, w szczególności do realizowania czynności takich jak: przygotowanie materiałów do lekcji, sprawdzenie rozwiązań zadań domowych uczniów, podnoszenie swoich kwalifikacji zawodowych (poprzez udział w kursach online, czytanie literatury fachowej), a także czynności organizacyjnych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą (samodzielne prowadzenie księgowości, komunikacja z urzędami, czynności związane z promocją świadczonych przez siebie usług). Pozostałe pomieszczenia znajdujące się w mieszkaniu, czyli sypialnia oraz salon nie będą w żaden sposób związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Podatnik złożył wniosek o wydanie interpretacji podatkowej, pytając, czy może zaliczyć do kosztów podatkowych – proporcjonalnie do powierzchni mieszkania wykorzystywanej dla celów działalności gospodarczej – wydatki związane z utrzymaniem i eksploatacją mieszkania: czynsz administracyjny, opłaty za prąd, internet oraz wodę i ogrzewanie centralne, a także część odsetek od prywatnego kredytu mieszkaniowego oraz amortyzację części lokalu. Zdaniem podatnika, odpowiedź jest twierdząca.
Stan prawny
W myśl ogólnego przepisu art. 22 ust. 1 PDOFizU „kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów”.
Jedynym przepisem, który wyraźnie wspomina o sytuacji wykorzystywania mieszkania także do działalności gospodarczej jest art. 22f ust. 4 PDOFizU, zgodnie z którym jeżeli tylko część nieruchomości jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej, to odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w wysokości ustalonej od wartości początkowej nieruchomości odpowiadającej stosunkowi powierzchni użytkowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej do ogólnej powierzchni użytkowej tej nieruchomości.
Stanowisko organu interpretującego
Organ uznał, że stanowisko podatnika jest prawidłowe, uzasadniając to następująco. W przypadku wykorzystywania w działalności gospodarczej lokalu mieszkalnego pomiędzy kosztami jego używania i eksploatacji a prowadzoną działalnością istnieje niezbędny związek przyczynowo-skutkowy między wydatkami a przychodem z tej działalności. Wydatki te mogą zatem, co do zasady, stanowić koszt uzyskania przychodów. Należy jednak zaznaczyć, że wydatki związane z używaniem i eksploatacją lokalu mieszkalnego mogą stanowić koszt uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej jedynie w takim zakresie, w jakim lokal jest wykorzystywany na potrzeby tej działalności.
Przepisy nie uzależniają możliwości zaliczenia tego rodzaju wydatków do kosztów uzyskania przychodów od wyodrębnienia – w dosłownym (fizycznym) sensie – pomieszczenia, w którym prowadzona jest działalność gospodarcza. Podatnik powinien określić, jaka część lokalu mieszkalnego faktycznie służy prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, i wówczas może w odpowiednim udziale i w odpowiedniej proporcji zaliczyć poniesione wydatki do kosztów podatkowych. Dotyczy to:
– wydatków na czynsz administracyjny, opłat za prąd, internet oraz wodę i ogrzewanie centralne;
– odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej nieruchomości (od momentu ujęcia środka trwałego w ewidencji środków trwałych);
– odsetek od rat kredytu hipotecznego (pod warunkiem ich faktycznego zapłacenia na rzecz banku).
Interpretacja jest wielce korzystna dla podatnika. Korzystniejsza być nie może. Niewykluczone, że Dyrektor KIS zachwycił się tym, że nauczyciel chce odprowadzać podatek od udzielanych korepetycji. Wszak tajemnicą poliszynela jest to, że często prywatne korepetycje udzielane są w szarej strefie – bez zgłaszania osiąganego przychodu do opodatkowania. Piszemy o tym dlatego, że fiskus zajmuje z reguły ostrzejsze stanowisko wobec wydatków czynionych na mieszkanie wykorzystywane do celów mieszanych. Można napotkać przy tym tezę, że przy określaniu proporcji, w jakiej można rozpoznawać koszty, należy uwzględniać tylko powierzchnię, która służy wyłącznie do działalności gospodarczej (np. interpretacja z 28.3.2017 r., 1462-IPPB1.4511.120.2017.1.MJ, Legalis). Zauważmy, że w rozpatrywanej sprawie powierzchni takiej nie ma.
Można napotkać też twierdzenie, że zaliczenie wydatków do kosztów podatkowych zależy od tego, by podatnik w ramach podatku od nieruchomości zadeklarował część mieszkania jako objętą stawką przewidzianą dla nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, czyli stawką zdecydowanie najwyższą.
Nie należy więc ślepo kierować się powyższą interpretacją, bo przecież formalnie chroni ona tylko naszego nauczyciela matematyki. Co należy robić? Nie od rzeczy byłoby pójść w jego ślady, czyli także złożyć wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji, a gdy byłaby mniej korzystna od powyższej – zaskarżyć ją do sądu.
