- Propozycja Komisji Europejskiej dotycząca ustanowienia płacy minimalnej wynika między innymi z tego, że kryzys gospodarczy, spowodowany pandemią koronawirusa COVID-19, dotknął wiele sektorów, w których dominują nisko opłacani pracownicy.
- Propozycja wiąże się między innymi z sytuacją takich branż jak: usługi sprzątania, handel detaliczny, opieka zdrowotna i długoterminowa oraz opieka rezydencjalna.
- Komisja Europejska stanęła na stanowisku, że zapewnienie pracownikom godnego życia i ograniczenie ich ubóstwa może mieć duży wpływ na ożywienie gospodarcze, sprzyjające włączeniu społecznemu, zwłaszcza po pandemii koronawirusa COVID-19.
- Komisja Europejska podkreśliła, że problem ubóstwa i niemożności utrzymania się za wynagrodzenia za świadczoną pracę może dotyczyć nawet 10 proc. Pracujących Europejczyków.
Propozycja Komisji Europejskiej, ustanowienia ram minimalnego wynagrodzenia dla pracowników zatrudnionych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, zawiera także elementy poszanowania krajowych tradycji w tym zakresie, jak również szanuje swobodę działania partnerów społecznych zaangażowanych w to zagadnienie. Partnerzy społeczni mogą pełnić szczególnie ważną rolę w procesie negocjowaniu płac na szczeblu krajowym i lokalnym. Negocjacje zbiorowe wysokości wynagrodzenia, tak aby korespondowało ono ze wzrostem innych płac i cen, powinny być normą w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Tym bardziej, że gwarantuje to szósta zasada Europejskiego filaru praw socjalnych z 2017 roku.
Ramy minimalnych wynagrodzeń przy pełnym poszanowaniu kompetencji i tradycji krajowych
Warto wspomnieć, że minimalne wynagrodzenia ustalane są obecnie we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej. Ustawowe wynagrodzenie minimalne obowiązuje w 21 państwach członkowskich. W kolejnych sześciu państwach członkowskich (Dania, Włochy, Cypr, Austria, Finlandia i Szwecja) ochrona pracownika w postaci minimalnego wynagrodzenia jest zapewniona wyłącznie na mocy układów zbiorowych pracy. Komisja Europejska zauważyła, że mimo to w większości państw członkowskich Unii europejskiej minimalne wynagrodzenia nie są jednak odpowiednie w stosunku do obowiązujących w tych państwach cen żywności czy też wynajmu mieszkania lub też nie wszyscy pracownicy są nimi objęci.
Dlatego też Komisja Europejska zaproponowała w projekcie dyrektywy, aby stworzyć w unijnym prawodawstwie specjalne ramy prawne służące zapewnieniu adekwatności minimalnych wynagrodzeń do obowiązujących w konkretnych państwach cen i opłat, a także zapewniające pracownikom dostęp do tego rodzaju ochrony.
Komisja Europejska jest zwłaszcza zainteresowana upowszechnieniem w Unii Europejskiej negocjacji zbiorowych w sprawie wynagrodzeń. Bardzo dobrze sprawdzają się one już w części unijnych państw, zapewniając pracownikom wyższe wynagrodzenie minimalne i wyrównane płace. Przyczyniają się tym samym do zmniejszenia liczby źle opłacanych pracowników.
Komisja Europejska chce, by państwa członkowskie stworzyły przejrzyste warunki ustalania płacy minimalnej, oparte między innymi o jasne i stabilne kryteria ustalania minimalnego wynagrodzenia, orientacyjne wartości referencyjne służące do oceny adekwatności oraz regularną i terminową aktualizację wynagrodzeń. Komisja Europejska chce ponadto zobowiązać państwa członkowskie do zapewnienia proporcjonalnego i uzasadnionego różnicowania stawek i stosowania odliczeń oraz skutecznego zaangażowania partnerów społecznych w ustalanie i aktualizację ustawowego minimalnego wynagrodzenia.
Propozycja nowej dyrektywy przedstawiona przez Komisję Europejską zawiera także propozycję mechanizmów egzekwowania i monitorowania ochrony pracowników w postaci minimalnego wynagrodzenia. Omawiana propozycja przewiduje między innymi obowiązek składania Komisji Europejskiej przez państwa członkowskie Unii Europejskiej rocznych sprawozdań dotyczących ochrony w postaci minimalnego wynagrodzenia.
Podstawa prawna
Propozycja Komisji Europejskiej dotycząca ustanowienia ram płacy minimalnej w Unii europejskiej opiera się na art. 153 ust. 1 lit. b) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. 2004 Nr 90, poz. 864), dotyczącym warunków pracy.
