Zmiany te przewiduje projekt noweli kodeksu postępowania cywilnego, kodeksu postępowania karnego, prawa o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw.
Po covidzie
Po pierwsze rozprawy zdalne, które rozgościły się w sądach cywilnych w czasie covidu, przewidziano wprowadzić na trwale, więc typowa rozprawa ma się odbywać w sprawach cywilnych za pośrednictwem środków informatycznych pozwalających na komunikowanie się na odległość. Będą uszczegółowione tylko niektóre rozwiązania. Możliwe będzie też przeprowadzenie dowodu na odległość, jeżeli jego charakter się temu nie sprzeciwia.
Od rozpraw zdalnych przewidziane są wyjątki, np. wysłuchanie osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, może się odbywać tylko tradycyjnie.
W opinii sędziowskiej Iustitii większość polskiego społeczeństwa ma już dostęp do internetu oraz korzysta z usług online, w tym usług sektora publicznego, a część interesariuszy wymiaru sprawiedliwości oczekuje, że komunikacja zdalna będzie wykorzystywana w sądownictwie. Przedstawiony projekt powinien być jednak traktowany jako rozwiązanie przejściowe.
Na trwałe ma też zostać, wprowadzona na okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, możliwość doręczania pism sądowych pełnomocnikom z wykorzystaniem portalu informacyjnego. Polega na tym w szczególności, że sąd doręcza adwokatowi lub radcy prawnemu pisma sądowe poprzez umieszczenie ich treści w systemie teleinformatycznym – przez portal informacyjny.
Projekt zmian w ustawach przewiduje także wprowadzenie obowiązku posiadania przez adwokatów, radców prawnych i rzeczników patentowych konta w portalu informacyjnym obsługującym postępowanie sądowe, za pomocą którego sąd może wnosić pisma procesowe, doręczać pisma, a także (fakultatywnie) informować strony i pełnomocników o czynnościach podejmowanych w sprawie.
W tym celu przewidziano nowelizację ustaw o każdym ze wspomnianych zawodów regulowanych. Zakładają one, że odpowiedni organ władz samorządu zawodowego (dziekani izb okręgowych lub Krajowa Rada Rzeczników Patentowych) będzie zobowiązany wnieść o usunięcie takiego konta po skreśleniu z listy radców lub adwokatów czy zawieszeniu w prawie do wykonywania zawodu bądź pozbawieniu prawa do wykonywania zawodu rzecznika patentowego. Obowiązek posiadania kont obejmie też prokuratorów i radców Prokuratorii Generalnej. Konto takie mogą uzyskać także inne podmioty, które doręczenie elektroniczne wybrały jako opcję, co jednak nie będzie stanowić ich obowiązku.
Ma być bezpieczniej
W projekcie znalazły się także zmiany kodeksu karnego. Chodzi o przepis dotyczący przepadku pojazdu pijanych kierowców. Uchwalona w 2022 r. nowela (nie weszła jeszcze w życie) przewidywała, że wobec kierowców mających co najmniej 1,5 promila alkoholu we krwi będzie orzekany środek karny w postaci przepadku pojazdu lub jego równowartości. Teraz MS chce zmienić ten zapis i wprowadzić przepadek, kiedy zawartość alkoholu we krwi była wyższa niż 1 promil. Przepadku nie będzie się orzekać, jeżeli sprawca był kierowcą w pracy, który prowadził samochód nienależący do niego. On zapłaci nawiązkę – nie mniej niż 5 tys. zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.
W projekcie prawa o ustroju sądów powszechnych przewidziano m.in., że do wymierzenia kary porządkowej w postaci grzywny będzie uprawniony skład sądu, względem którego dopuszczono się obrazy. W sprawach większego kalibru – pozbawienia wolności lub ubliżenia np. sądowi lub innym osobom w piśmie lub korespondencji elektronicznej skierowanej do sądu – sprawa zostanie przekazana innemu składowi. Większe kompetencje zyska policja sesyjna.
Etap legislacyjny: projekt trafi do Sejmu
Kamila Grajewska sędzia Sądu Okręgowego w Warszawie
Ta nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego zmierza do ugruntowania rozwiązań przyjętych w ustawie covidowej. To dobrze, bo zdalne rozprawy i doręczanie za pośrednictwem portalu informacyjnego upowszechniło się już w wydziałach cywilnych. Nowelizacja uzupełnia rozwiązania przyjęte w niedawno uchwalonej i częściowo już obowiązującej ustawie zmieniającej k.p.c. Rozwiano przy tym wątpliwości interpretacyjne, kiedy następuje skutek doręczenia przy braku zapoznania się z pismem umieszczonym w portalu – po upływie 14 dni od dnia umieszczenia pisma w PI. Ustawa realizuje również wynikające z wyroków ETPC w sprawach Słomka v. Polska i Lewandowski v. Polska zalecenia dotyczące orzekania w sprawach tzw. policji sesyjnej.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
