Stan faktyczny
WSA w Gdańsku rozpoznał sprawę ze skargi Burmistrza na uchwałę Rady w przedmiocie odmowy wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym i stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały.
W sprawie tej Burmistrz zwrócił się do Rady Powiatu o wyrażenie zgody na rozwiązanie stosunku pracy z A.B., pracownikiem Urzędu Miejskiego, radnym Rady Powiatu, wskazując na ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych, uzasadnione podejrzenie możliwości popełnienia przez A.B. szeregu przestępstw, jak również naruszenie przepisów ustawy z 21.8.1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1110; dalej: OgrDziałGospU) oraz ustawy z 21.11.2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 530). W ocenie wnioskodawcy zaszły okoliczności uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia w trybie art. 52 § 1 ust. 1 KP.
Wskazano, że na zlecenie Burmistrza przeprowadzono postępowanie wyjaśniające, które ujawniło m.in. to, że od 1.9.2017 r. do 30.6.2019 r. A.B. pobierał od Gminnych Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. wynagrodzenie w kwocie 4 tys. zł brutto miesięcznie (łącznie: 100 tys. zł brutto) z tytułu pełnienia funkcji Pełnomocnika ds. Realizacji Projektu „Modernizacja systemu ściekowego na terenie Gminy” mimo braku jakichkolwiek podstaw do pobierania tego wynagrodzenia i braku uzgodnienia tego z Burmistrzem. Do pełnienia funkcji pełnomocnika A.B. został powołany uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki. Uchwała w żaden sposób nie przewidywała, że funkcja pełnomocnika będzie wiązała się z jakimkolwiek wynagrodzeniem. Burmistrz uzyskał wiedzę o przyznaniu wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji pełnomocnika dopiero podczas postępowania wyjaśniającego.
W ramach swoich obowiązków A.B. wykonywał szereg czynności związanych z działalnością podległych Burmistrzowi placówek oświatowych, w tym Szkoły Podstawowej. Ujawniono, że w tym zakresie mogło dojść do popełnienia przez niego przestępstwa, o którym mowa w art. 231 § 2 KK, to jest nadużycia uprawnień w celu osiągnięcia korzyści osobistej. Wywierał on naciski na dyrektorkę szkoły, a także innych jej pracowników, zmierzające do ustalania konkretnej obsady kadrą nauczycielską planu lekcji wybranych klas, a także mające na celu umieszczanie uczniów w konkretnych klasach, co nie leżało w jego kompetencjach służbowych.
Wnioskodawca wskazał również, że w toku rozmów przeprowadzonych z pracownicami Urzędu Miejskiego i jednostek podległych doszło do ujawnienia informacji o czynach zabronionych o charakterze seksualnym, popełnianych przez A.B. wobec podległych mu pracownic. W toku postępowania ujawniono ponadto, że A.B. w godzinach pracy wykorzystywał służbowy komputer do celów prywatnych, między innymi do prowadzenia w imieniu żony działalności gospodarczej.
Co więcej A.B. nie złożył oświadczania, o którym mowa w art. 8 OgrDziałGospU, mimo że jego małżonka prowadzi działalność gospodarczą i prowadziła ją w momencie powołania go na stanowisko w Gminie.
Działając na podstawie art. 22 ust. 2 ustawy z 5.6.1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1526; dalej: SamPowiatU), Rada Powiatu odmówiła wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym A.B.
W uzasadnieniu uchwały Organ wskazał, że rozwiązanie stosunku pracy z A.B. ma związek z pełnieniem przez niego funkcji radnego. Z wyjaśnień złożonych przez radnego wynika, że pracodawca przed skierowaniem wniosku do Rady Powiatu domagał się od radnego zrzeczenia się mandatu. W związku z tym Rada Powiatu uznała, że skierowany do niej wniosek ma związek z pełnieniem przez niego mandatu radnego Rady Powiatu.
Burmistrz zaskarżył ww. uchwałę do WSA w Gdańsku.
Stanowisko WSA
Sąd uznał, że skarga zasługiwała na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 22 ust. 2 SamPowiatU rozwiązanie z radnym stosunku pracy wymaga uprzedniej zgody rady powiatu, której radny jest członkiem. Rada powiatu odmówi zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jeżeli podstawą rozwiązania tego stosunku są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu.
Sąd w składzie orzekającym w niniejszej sprawie w pełni podzielił pogląd wyrażony przez NSA w wyrokach z 30.7.2019 r., II OSK 1714/18, Legalis, oraz z 24.10.2018 r., II OSK 2532/17, Legalis, gdzie wyjaśniono, że przepis art. 22 ust. 2 SamPowiatU powinien być wykładany w ten sposób, że rada powiatu nie może odmówić zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jeżeli podstawą rozwiązania tego stosunku nie są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu.
W uzasadnieniu wyroku wskazano, że NSA odrzuca obecnie taką interpretację przepisu art. 22 ust. 2 zd. drugie SamPowiatU, która prowadziłaby do wniosku, że rada ma obowiązek odmówić zgody na rozwiązanie stosunku pracy, zaś w innych przypadkach jest to pozostawione jej uznaniu. Prowadziłoby to bowiem do nieuzasadnionego uprzywilejowania radnych kosztem ich pracodawców, gdyż rada gminy mogłaby odmówić zgody na rozwiązanie z radnym stosunku pracy także wtedy, gdy rozwiązanie to nie miałoby żadnego związku z wykonywaniem przez pracownika mandatu radnego. Uprzywilejowanie radnych w zakresie możliwości rozwiązania z nimi stosunku pracy jest uzasadnione jedynie wtedy, gdy to rozwiązanie ma związek ze sprawowaniem mandatu radnego. W związku z tym art. 22 ust. 2 zd. drugie SamPowiatU należy odczytywać jako wskazanie wyłącznej cechy okoliczności uzasadniających odmowę wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, a mianowicie ich związek z wykonywaniem mandatu radnego. Taka wykładnia uwzględnia też to, iż radny, jak każdy inny pracownik, będzie mógł wykazywać przed sądem pracy, że powody rozwiązania z nim stosunku pracy, niezwiązane z wykonywanym mandatem radnego, są niezgodne z prawem i nieuzasadnione. Tym samym nie ma żadnych powodów, aby rada wkraczała w kompetencje sądu pracy i oceniała zasadność przyczyn rozwiązania stosunku pracy z radnym, z wyłączeniem sytuacji, gdy ma to związek z oceną, czy rzeczywista przyczyna rozwiązania stosunku pracy nie jest jednak związana z wykonywaniem mandatu radnego.
Argumenty pracodawcy zamierzającego rozwiązać stosunek pracy z radnym muszą być badane przez radę w kontekście tego, czy wiążą się one z wykonywaniem mandatu radnego, ponieważ od tych ustaleń zależy, czy wyrazi zgodę na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, czy też odmówi takiej zgody, kierując się okolicznościami konkretnego przypadku, związanymi z wykonywaniem mandatu radnego.
Nie można więc podjąć uchwały w sposób arbitralny, abstrahując od motywów podanych przez pracodawcę oraz tych wskazywanych przez samego radnego (por. wyrok NSA z 15.12.2005 r., II OSK 1124/05, Legalis).
W rozpoznawanej sprawie uzasadnienia zaskarżonej uchwały nie sposób uznać za wystarczające dla odmowy wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym. Uzasadnienie to nie odnosi się w żaden sposób do licznych, poważnych zarzutów w stosunku do osoby radnego A.B., powołanych we wniosku Burmistrza. Zarzuty te mają bardzo poważny charakter, a niektóre z nich wyczerpują znamiona czynów zabronionych i stanowią niewątpliwie przesłanki rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia w trybie art. 52 KP.
Omawiane orzeczenie to jedno z wielu odnoszących się do problematyki uchwał zezwalających na zwolnienie radnego (powiatowego, gminnego). Wyrok WSA w Gdańsku wpisuje się w nurt racjonalnej wykładni przepisów, które należy wykładać ściśle co do związku zwolnienia radnego z pracy z pełnieniem przez niego mandatu radnego. Instytucja zgody rady na zwolnienie radnego nie może być postrzegana jako instrument szczególnej ochrony stosunku pracy radnego, gdy stawiane zarzuty nie są związane ze sprawowaniem mandatu – zwłaszcza w sprawie, w której chodzi o poważne zarzuty względem pracownika, uzasadniające zwolnienie dyscyplinarne.
WSA wskazało także na ważną rolę uzasadnienia takiej uchwały. Skoro bowiem uchwała rady powiatu w przedmiocie wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym podlega kontroli sądowej, to jedynym źródłem wiedzy na temat przyczyn odmowy wyrażenia takiej zgody, pozwalającym na dokonanie tej kontroli, może być jej uzasadnienie.
Orzeczenie ma także znaczenie dla uchwał dotyczących radnych gminnych.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
