Aspekty nierównego traktowanie pracowników zatrudnionych na czas określony
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przygotowało projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (druk nr UC118, dalej: projekt). W ustawie z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320; dalej: KP) modyfikacji ulegną art. 30 § 4, art. 38 § 1, art. 45 § 1 i 2, art. 471 oraz art. 50 KP. Proponowane zmiany pozostają w związku wystąpieniem Komisji Europejskiej dotyczącym nieuzasadnionego nierównego traktowania w zakresie warunków wypowiadania umów o pracę pracowników zatrudnionych na czas określony w porównaniu z pracownikami zatrudnionymi na czas nieokreślony. Komisja Europejska wskazała na występujące w przepisach KP trzy aspekty nierówności umów na czas określony w stosunku do umów na czas nieokreślony:
- Brak obowiązku uzasadnienia wypowiedzenia umowy na czas określony;
- Brak obowiązku konsultacji związkowej;
- Brak możliwości ubiegania się o przywrócenie do pracy.
Zmodyfikowane zostanę obowiązujące w KP regulacje prawne dotyczące rozwiązywania umów o pracę na czas określony, w celu ich dostosowania do wymagań Unii Europejskiej. Zmiana obowiązujących przepisów dotyczących wypowiadania umów o pracę na czas określony, będzie polegać na wprowadzeniu obowiązku po stronie pracodawcy uzasadnienia wypowiedzenia umowy o prace na czas określony, obowiązku konsultacji związkowej oraz możliwości ubiegania się o przywrócenia do pracy, a nie tylko żądanie odszkodowania.
Projekt ma ponadto na celu wprowadzenie zmian zapewniających pełną zgodność przepisów dotyczących wypowiadania umów o pracę na czas określony z dyrektywą Rady 1999/70/WE z 29.6.1999 r. dotyczącą Porozumienia ramowego w sprawie pracy na czas określony, zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracodawców (UNICE), Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych (CEEP) oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych (ETUC).
Powszechna ochrona pracowników przed wypowiedzeniem realizowana jest obecnie w KP tylko w odniesieniu do umowy o pracę na czas nieokreślony. Dokonywana jest ona m.in. poprzez kontrolę wypowiedzenia: obowiązkową wykonywaną przez związki zawodowe oraz następczą wykonywaną przez sąd pracy w razie odwołanie się pracownika. W sądzie pracownik może żądać odszkodowania albo przywrócenia do pracy. Po zmianie przepisów taka ochrona będzie dotyczyć także umów terminowych.
Konieczność podawania przyczyny wypowiedzenia
Projekt przewiduje, że art. 30 § 4 KP otrzyma nowe brzmienie, zgodnie z którym w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas określony lub umowy zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy. Oznacza to, że w tym przepisie dodany zostanie zapis, że również w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas określony powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca to wypowiedzenie. Dotychczas dotyczyło to tylko umowy o pracę na czas nieokreślony i stanowiło, oprócz okresu trwania umowy, element wyróżniający te dwa rodzaje umów o pracę.
Obowiązek konsultacji ze związkami zawodowymi
Konieczność konsultacji rozwiązania umowy o pracę ze związkami zawodowymi stanowi przykład powszechnej ochrony trwałości stosunku pracy. Zgodnie z projektem art. 38 § 1 KP otrzyma nowe brzmienie, w myśl którego o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas określony lub umowy zawartej na czas nieokreślony pracodawca zawiadamiać będzie na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy. Do KP dodany zostanie obowiązek pracodawcy do informowania o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas określony, reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej.
Uprawnienia w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę
Kolejnym aspektem w zakresie wypowiadania umów o prace na czas określony, który ulegnie zmianie będą uprawnienia w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę.
W art. 45 KP nowe brzmienie uzyska § 1. Po zmianie przepisu w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony lub umowy zawartej na czas nieokreślony będzie nieuzasadnione lub naruszy przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – orzekać będzie o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Ponadto w § 2 art. 45 KP dodane zostanie zdanie drugie, w myśl którego, jeżeli przed wydaniem orzeczenia upłynął już termin, do którego umowa zawarta na czas określony miałaby trwać, lub gdy przywrócenie do pracy byłoby niewskazane ze względu na krótki okres, jaki pozostał do upływu tego terminu, pracownikowi przysługiwać będzie wyłącznie odszkodowanie. Co oznacza, że od wejścia w życie nowelizacji KP, czyli od 1.8.2022r. sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – będzie orzekał o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu, jeśli dojdzie do ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony było nieuzasadnione lub naruszało przepisy o wypowiadaniu umów o pracę.
Zgodnie z projektem w art. 471 KP dodane zostanie zdanie drugie. W przypadku wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony, której termin końcowy określony w umowie upłynął przed wydaniem orzeczenia lub gdy przywrócenie do pracy byłoby niewskazane ze względu na krótki okres, jaki pozostał do upływu tego terminu, odszkodowanie przysługiwać będzie w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu którego umowa miałaby trwać, nie więcej jednak niż za okres 3 miesięcy. Przepis ten na nowo określi wysokość odszkodowania w związku z propozycją uchylenia w art. 50 KP § 4. W art. 50 KP skreślone zostanie oznaczenie § 1 i uchylony zostanie § 3–5, zgodnie z którymi w obecnym stanie prawnym, co do zasady, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie, jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony nastąpiło z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu takiej umowy. Oznacza to, że od wejścia w życie nowelizacji KP pracownik zatrudniony terminowo uzyska prawo ubiegania się o przywrócenie do pracy, a nie tylko prawo do żądania odszkodowania.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →