Komentowany wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym: urząd miasta („Urząd”, „Wnioskodawca”) zatrudnia osoby dostarczające korespondencję urzędową, na stanowisku gońca. Osoby te w ramach obowiązków służbowych wykonują przejazdy komunikacją miejską. Koszty podróży miały być zwracane w sposób zryczałtowany – na podstawie oświadczenia wskazującego liczbę przejazdów. Na tej podstawie zwrot następował w wysokości odpowiadającej ilości przejazdów z oświadczenia przemnożonej przez cenę biletu. Limitem zwrotu miał być koszt biletu miesięcznego.
W związku z powyższym Urząd wystąpił z wnioskiem o interpretację indywidualną dotyczącą sposobu traktowania takiego zwrotu w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, wskazując, że w ocenie Urzędu taki zwrot kosztów nie będzie stanowił przychodu. Jako uzasadnienie tej tezy wskazano, że świadczenie jest jedynie zwrotem kosztów poniesionych w interesie pracodawcy, zaś samym pracownikom nie przyniesie korzyści w postaci powiększenia aktywów lub pomniejszenia pasywów, powołując się na stanowisko wyrażone w wyroku TK z 8.7.2014 r., K 7/13.
Organ interpretacyjny odmówił słuszności ocenie Wnioskodawcy, uznając, że świadczenie takie będzie stanowić przychód ze stosunku pracy, bowiem stanowi świadczenie pieniężne otrzymane od pracodawcy, nie korzystające z żadnego ze zwolnień.
Z uwagi na skargę Wnioskodawcy, sprawa trafiła do WSA w Rzeszowie, który przychylił się do stanowiska Wnioskodawcy, wskazując, że świadczenie to jest realizowane w interesie pracodawcy i pomimo iż pracodawca w myśl kodeksu pracy jest zobowiązany do ponoszenia kosztów związanych z wykonywaniem pracy.
Organ interpretacyjny zaskarżył wyrok I instancji do NSA, który uchylił zaskarżony wyrok i oddalił skargę Wnioskodawcy, rozstrzygając sprawę co do istoty i uznając, że świadczenie takie będzie stanowiło przychód.
NSA uznał, że wyrok TK z 8.7.2014 r., K 4/13, nie będzie miał zastosowania w niniejszej sprawie, z uwagi na fakt, iż TK orzekał w sprawie dotyczącej nieodpłatnych świadczeń, natomiast sprawa niniejsza dotyczy świadczenia pieniężnego. Ponadto NSA podniósł, iż świadczenie to miało mieć charakter zryczałtowany, bowiem osoby zatrudnione na stanowisku gońca nie miały obowiązku przedstawiania biletów, a z uwagi na to kwota świadczenia miała być wypłacana niezależnie od poniesienia w danym miesiącu takiego kosztu.
Stanowisko zaprezentowane w komentowanym wyroku, jest zdecydowanie niekorzystne dla podatników, choć zaprezentowany pogląd nie jest w orzecznictwie nowy. Wydaje się, że wyrok TK z 8.7.2014 r., K 4/13, odwrócił tendencję w zakresie świadczeń spełnianych w interesie pracodawcy, jednak widać wyraźnie, że w tym zakresie powraca wykładnia pro fiskalna.
NSA, co prawda, wskazuje, że wyrok TK nie ma w sprawie zastosowania, bowiem dotyczył, świadczeń pieniężnych, jednak kompletnie pomija argumentację TK, która w komentowanej sprawie miałaby zastosowanie, szczególnie w zakresie rozumienia przychodu, jako świadczenia w wyniku którego podatnik zostaje w jakiś sposób wzbogacony.
Wobec zaprezentowanego wyroku potencjalnym rozwiązaniem byłoby albo, jak sugeruje NSA wręczanie biletów pracownikom, albo rozliczanie z każdego konkretnego przejazdu na podstawie zużytych biletów. Rozwiązania te, wiążą się jednak z wymogiem znacznej obsługi administracyjnej, czego zapewne Wnioskodawca w komentowanej sprawie chciał uniknąć.
W mojej ocenie rację w tej sprawie przyznać należy sądowi pierwszej instancji, który uznał, że przychód taki, jako poniesiony w interesie pracodawcy, nie będzie stanowił przychodu, jako poniesiony w interesie pracodawcy.
W orzecznictwie sądów administracyjnych można zauważyć założenie złej wiary u podatników czy płatników, którzy tak jak na kanwie niniejszej sprawy, jeśli nie zachowują wszystkich starych biletów, to mogą te środki wykorzystać na co innego.
Opracowanie i komentarz: Michał Zieliński, starszy konsultant
