Dowody osobiste z odciskiem palców

Dostosowywanie ustawodawstwa krajowego do wymogów unijnych

Wprowadzenie dowodów osobistych na nowych zasadach jest wynikiem implementacji przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1157 z 20.6.2019 r. w sprawie poprawy zabezpieczeń dowodów osobistych obywateli Unii i dokumentów pobytowych wydawanych obywatelom Unii i członkom ich rodzin korzystającym z prawa do swobodnego przemieszczania się (Dz.Urz. UE L z 2019 r. Nr 188 s. 67; dalej: rozporządzenie 2019/1157/UE).

Regulacje prawa unijnego mają wyeliminować ryzyko fałszowania dokumentów oraz zapobiec potencjalnym przestępstwom przeciwko wiarygodności dokumentów wskutek obowiązywania różnych jego wzorów oraz sposobów zabezpieczeń na terenie państw członkowskich UE. Oprócz linii papilarnych, które będą uwidocznione w warstwie elektronicznej, każdy dowód osobisty będzie musiał zawierać także własnoręczny podpis posiadacza w warstwie graficznej. Przyjęto jednocześnie regułę, zgodnie z którą osoby, od których nie jest możliwe czasowe pobranie odcisków palców, będą korzystać z dowodów osobistych z maksymalnym terminem ważności – 12 miesięcy.

Wydawanie dowodów osobistych z cechą biometryczną

Każdy obywatel Rzeczypospolitej Polskiej (z wyjątkiem osób do 12 roku życia) będzie zobligowany do posiadania w dowodzie osobistym cechy biometrycznej w postaci linii papilarnych. Odciski pobierane będą podczas składania wniosku o wydanie dowodu osobistego przy pomocy urządzenia spełniającego wymogi bezpieczeństwa – sprzęt musi gwarantować odpowiednią ochronę sytemu teleinformatycznego gromadzącego dane, jak i systemu personalizującego dowody osobiste. W związku z tym, że urządzenie dotychczas doręczone przez wykonawcę wyłonionego w trybie przetargu nieograniczonego po zbadaniu przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego wykazało dwa potencjalne zagrożenia bezpieczeństwa przetwarzanych informacji, termin stosowania nowej procedury administracyjnej i tym samym, wydawania dokumentów tożsamości w nowej formule, został przesunięty z pierwotnie planowanego terminu – 2.8.2021 r.

Przechowywanie danych przez organ

Nowelizacja precyzuje, że odciski palców będą przechowywane w Rejestrze Dowodów Osobistych do dnia odbioru dokumentu tożsamości, nie dłużej jednak niż do 90 dni od dnia jego wydania. W razie, gdyby w odpowiedzi na złożony wniosek organ pozostawił go bez rozpoznania albo wydał decyzję administracyjną odmawiającą wydania dowodu, pobrane informacje muszą zostać usunięte z dniem wydania decyzji negatywnej lub z dniem pozostawienia wniosku bez rozpoznania. Zaznaczyć należy, że odciski palców nie będą podlegać udostępnieniu w żadnym wypadku, a jedyną daną biometryczną gromadzoną przez organ w ramach procedury wydawania dowodów będzie wizerunek twarzy – jako informacja niezbędna do potwierdzania tożsamości osoby starającej się o kolejny dokument.

Składanie wniosków tylko stacjonarnie

Złożenie odcisku wiązać się będzie wyłącznie z osobistym stawiennictwem petenta w urzędzie i asysty wykwalifikowanego oraz odpowiednio upoważnionego personelu wyznaczonego przez odpowiednie organy gminne, co tym samym oznacza, że wykluczona zostaje możliwość wnioskowania o dowód drogą elektroniczną (dla osób dorosłych i wszystkich tych, które ukończyły 12 lat). W przypadku jednak, gdy wnioskodawca nie będzie w stanie fizycznie przybyć do urzędu, po uprawdopodobnieniu tej okoliczności, pracownicy gmin w zastępstwie władni będą pojawić się w miejscu jego pobytu celem dopełnienia stosownych czynności. Na potrzeby realizacji tej wyjątkowej (i uprzednio uzasadnionej) procedury, jedna gmina na obszarze powiatu zostanie wyposażona w mobilną stację urzędnika zasilając tym samym w nią łącznie 225 gmin.

Okresy ważności nowych dokumentów tożsamości

Pięć i dziesięć lat to minimalne okresy obowiązywania nowych dowodów osobistych, jakie przewidziało rozporządzenie 2019/1157/UE, dopuszczając jednak pewne odstępstwa w tym zakresie. Zgodnie z art. 4 ust. 2 rozporządzenia 2019/1157/UE, państwa członkowskie uzyskały dyspozycję do skrócenia terminu 5-letniego mając na względzie szczególne i ściśle określone okoliczności, reglamentację wynikającą z krajowego czy unijnego ustawodawstwa, a także osoby małoletnie. W przypadku, gdy dowód jest wydawany osobie, która przekroczyła barierę wieku 70 lat, uznano również za zasadne wydłużenie 10 – letniego okresu ważności. Zobowiązany powyższymi wytycznymi, polski legislator ukonstytuował, że małoletni do 12 roku życia (od których nie pobiera się odcisków), będą legitymować się dokumentem tożsamości ważnym przez 5 lat, dowody zaś pozostałych obywateli będą mogły być skutecznie okazywane przez lat dziesięć. Wyjątkową regulację wprowadzono względem osób, od których linie papilarne z któregokolwiek z palców nie będą mogły zostać pobrane z powodu chwilowej, fizycznej przeszkody – wydane w następstwie dowody osobiste bez tej cechy biometrycznej będą ważne jedynie przez dwanaście miesięcy. Należy jednak zaakcentować, że każdy inny przypadek niemożności pobrania odcisków palców spowoduje wyrobienie dowodu osobistego bez linii papilarnych, obowiązującego przez 10 lat.

Dowody już wyrobione, bez dodatkowych parametrów określonych w znowelizowanej ustawie będą stosowane dopóki nie wygaśnie ich ważność. Tylko osoby uzyskujące pełnoletniość po 2.8.2021 r. oraz posiadacze dowodów wygasających do tej daty będą musiały ubiegać się o dokument na nowych zasadach.

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →