Stan faktyczny
Naczelnik urzędu celno-skarbowego wezwał spółkę z o.o. prowadzącą internetową platformę sprzedażową X do przekazania w terminie 30 dni informacji dotyczących użytkowników tej platformy, posługujących się wymienionymi przez organ loginami.
Żądaniem objęto informacje dotyczące:
- danych osób/firm które zostały zamieszczone na formularzu rejestracyjnym: login, e-mail, adres, numer NIP wraz z danymi historycznymi, jeśli w imieniu firm występowały osoby fizyczne poproszono o podanie danych dotyczących tych osób;
- sposobu potwierdzania przez X prawdziwości danych w formularzu rejestracyjnym;
- adresu podanego w formularzu rejestracyjnym, na który została wysłana wiadomość wskazująca sposób rejestracji;
- numerów IP komputerów, z których dokonywano logowania do kont użytkowników;
- historię powiadomień (informacji, które są automatycznie wysyłane przez właściciela nicka do kupującego po zakończeniu aukcji).
Ponadto wezwano o przesłanie za okres od 1.1.2017 r. do 31.3.2018 r.:
- elektronicznego rejestru transakcji dokonanych za pośrednictwem X dla użytkowników objętych postanowieniem, wskazano przy tym, że informacje w tym zakresie powinny zawierać w szczególności: id aukcji, opis przedmiotu, liczbę sprzedanych przedmiotów, datę zakończenia aukcji, cenę, datę i sposób zapłaty (ewentualne numery rachunków bankowych związane z rozliczeniem transakcji);
- informacji o zapłaconych przez wskazane powyżej firmy prowizji (lub jej anulowaniu i zwrocie) na rzecz spółki, umożliwiającej przeprowadzanie transakcji sprzedaży;
- adresu e-mail kupującego, na który został wysłany sprzedawany produkt;
- zestawienia faktur wystawionych przez spółkę na rzecz wskazanych powyżej firm;
- numerów rachunków bankowych z których korzystały ww. firmy.
Wskazano, że wnioskowane dane winny być przekazane na informatycznym nośniku danych lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej w edytowalnej formie plików w formacie .xls.
Uzasadniając powyższe wezwanie, organ wyjaśnił, że wnioskowane dane są konieczne do prowadzenia działalności analitycznej, prognostycznej i badawczej oraz analizy ryzyka dotyczącego zjawiska uchylania się od opodatkowania. Powyższe dane są niezbędne dla celów powstania zobowiązania podatkowego lub jego wysokości.
Spółka zaskarżyła powyższe wezwanie, mające formę postanowienia, do sądu, zarzucając:
- żądanie przekazania adresów IP bez stosownej podstawy prawnej;
- nałożenie obowiązku przekazania informacji w terminie nieuwzględniającym zakresu żądanych informacji oraz stopnia ich skomplikowania;
- żądanie danych nieskonkretyzowanych, nie mających bezpośredniego wpływu na powstanie lub wysokość zobowiązania podatkowego, a więc nieprawidłowe wskazanie okoliczności, z których wynika konieczność pozyskania przez organ informacji.
Stan prawny
Stosownie do art. 45 ust. 1 ustawy z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 422; dalej: KASU) organy KAS, w celu realizacji ustawowych zadań, mogą zbierać i wykorzystywać informacje, w tym dane osobowe, o zdarzeniach mających bezpośredni wpływ na powstanie lub wysokość zobowiązania podatkowego.
Stanowisko WSA w Poznaniu
Sąd uchylił zaskarżone postanowienie, ale nie wszystkie zarzuty spółki uznał za zasadne.
Ad. 1. Zarzut nie jest zasadny. Organy KAS mają prawo zbierać i wykorzystywać adresy IP. Organ powinien jedynie uzasadnić, dlaczego żądane adresy IP są konieczne dla określenia zobowiązania podatkowego.
Ad. 2. Zarzut nie jest zasadny. Wyznaczony 30-dniowy termin uwzględniał zakres żądanych informacji oraz stopień ich skomplikowania. Żądane dane były w posiadaniu spółki. Dodatkowo wskazać należy, że spółka kwestię tę podniosła dopiero w skardze. Spółka w żaden sposób w toku postępowania nie sygnalizowała organowi problemu z ewentualnym niedochowaniem określonego w postanowieniu terminu, nie zwróciła się o wyznaczenie dłuższego terminu do przekazania informacji wynikających z postanowienia, nie wskazała też, w jakim terminie mogłaby się wywiązać z nałożonych na nią obowiązków.
Ad. 3. Przepisy kompetencyjne, przyznające organom administracji publicznej określone uprawnienia i obowiązki, a takim przepisem jest art. 45 KASU, wymagają ścisłej wykładni. Wszelkie wątpliwości co do istnienia lub zakresu upoważnienia ustawowego należy interpretować jako brak przyznanego ustawą umocowania organu do działania. Nie jest dopuszczalne domniemywanie kompetencji organu ani ich rozszerzenie w drodze wykładni.
Na podstawie art. 45 KASU organy mogą zbierać i wykorzystywać informacje wyłącznie o zdarzeniach mających bezpośredni wpływ na powstanie lub wysokość zobowiązania podatkowego. Tymczasem organ zamierza wykorzystać uzyskane informacje do prowadzenia działalności analitycznej, prognostycznej i badawczej dotyczącej zjawisk występujących we właściwości KAS oraz analizy ryzyka. Takie działanie wykracza poza kompetencję organu do uzyskiwania informacji.
Obowiązkiem organu jest wskazanie, do jakiego rodzaju postępowania, które w przyszłości będzie podjęte, informacje są niezbędne. Podstawą uzyskania informacji nie może być hipotetyczne potwierdzenie, czy dany podmiot był zobowiązany do określonych świadczeń podatkowych. Postanowienie powinno wskazywać okoliczności, z których wynika bezpośredni wpływ na określenie zobowiązania podatkowego.
Ponadto, w postanowieniu w zakresie nakładanych obowiązków informacyjnych organ użył zwrotu „w szczególności”, co nie pozwala na przeprowadzenie weryfikacji, czy wezwany wywiązał się z tak określonego obowiązku. Wezwanie powinno być jednoznaczne, a zwrot „w szczególności” takiego warunku nie spełnia.
Zarzut postawiony przez spółkę jest więc zasadny, wobec czego postanowienie należało uchylić.
Powyższy kazus jest dobrym materiałem szkoleniowym zarówno dla prowadzących internetowe platformy sprzedażowe, jak i dla organów żądających informacji związanych z działalnością tych platform.
Na obowiązujący stosunkowo krótko przepis art. 45 KASU patrzymy krzywym okiem, gdyż naszym zdaniem wszelkie kompetencje organów podatkowych powinny być regulowane spójnie w jednym akcie, jakim jest Ordynacja podatkowa, zawierająca przecież przepisy o informacjach podatkowych. Rozsiewanie przepisów kompetencyjnych po różnych ustawach, to mnożenie kłopotów interpretacyjnych, pomijając już rosnący gąszcz regulacji prawnych.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
