Koniec z pozwoleniami na budowę domków

Od początku roku każdy, kto posiada działkę budowlaną, może wybudować na niej, w uproszczonej procedurze, dom na własne cele mieszkaniowe do 70 mkw. Całkowicie bez pozwolenia na budowę. Jak jednak zapowiedział niedawno szef tego Ministerstwa Rozwoju i Technologii Waldemar Buda, rząd chce od 2023 r. w ogóle zrezygnować z konieczności uzyskiwania pozwolenia na budowę. Bez względu na to, jak duży dom będziemy chcieli postawić. Według wiceministra Piotra Uścińskiego nowela dotychczasowego prawa to wzmocnienie roli projektanta i kierownika budowy. Mając nadzór autorski nad projektem, który sam przygotował, projektant będzie brał również za niego odpowiedzialność – większą niż dziś. Inwestor nie będzie musiał znać się na procedurach budowlanych, ponieważ profesjonalną pomoc w wykonaniu wszelkich formalności i zgromadzeniu pozwoleń i dokumentacji zapewni mu projektant. W przeciwnym razie taka budowa zostanie uznana za samowolę budowlaną. Czy to znaczy, że urząd (dziś starostwo), nie będzie przeprowadzał żadnej weryfikacji projektu? – zastanawia się kierownik budowy i inspektor nadzoru Przemysław Sobota.

Procedury po nowemu

Jak zatem ma przebiegać procedura? Dla dużych i małych domów identycznie, z tą różnicą tylko, że do budowy domów większych niż 70 mkw. inwestor będzie miał obowiązek zatrudnienia profesjonalnego kierownika budowy. Następnie albo sam inwestor, albo projektant, albo kierownik budowy podpisze oświadczenie o odpowiedzialności za poprawność budowy i będzie mógł rozpocząć budowę zgodnie z projektem.

– Nie tak szybko – mówi inżynier Przemysław Sobota. – W aktualnych przepisach rola kierownika sprowadza się do budowy zgodnie z projektem, pozwoleniem na budowę i przepisami prawa dotyczącymi budowy. Dodatkowe obowiązki spowodują wzrost kosztów usługi nadzoru – przypomina.

Dla resortu ważne jest skrócenie procedur. Nie będzie trzeba czekać 65 dni na decyzję budowlaną, kolejne kilka miesięcy na warunki zabudowy. Inwestor i jego architekt uzyskają WZ, co zajmie im 21 dni, a zamiast decyzji budowlanej będą mieli zgłoszenie. I następnego dnia można będzie rozpocząć budowę.

– O ile czas, który był potrzebny na uzyskanie pozwolenia na budowę skróci się, to brak arbitralnej decyzji urzędu spowoduje czasochłonne spory interpretacyjne przepisów na linii inwestor – projektant, inwestor – kierownik budowy – zastrzega inż. Sobota.

Według litery prawa

Jak przypomina mec. Dorota Dymyt-Holko, samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, określone w ust. 1 pkt 1–5, mogą wykonywać wyłącznie osoby z odpowiednim wykształceniem technicznym i praktyką zawodową, dostosowanymi do rodzaju, stopnia skomplikowania inwestycji.

– Przerzucanie całej odpowiedzialności na projektantów i kierownika budowy może doprowadzić do sytuacji, w której powstanie budynek niezgodny z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego – mówi mec. Dmyt-Holko. Dlatego zdaniem ekspertki, pozostawianie całej odpowiedzialności na osobach „technicznych” jest błędem.

Zluzowanie administracji

Skąd zatem pomysł na nowe przydzielenie odpowiedzialności za proces budowlany? W resorcie rozwoju słyszymy, że urzędnik w starostwie nie będzie przejmował odpowiedzialności za poprawność projektu, ponieważ projektant jest o wiele bardziej kompetentny niż urzędnik. Architekt Paweł Wołejszo przyznaje, że urzędy faktycznie często tworzą bariery i są zbyt zachowawcze.

– Ale z drugiej strony robią tzw. double check z przepisami prawa miejscowego, co jest bezcenne dla poprawności procesu budowlanego. Architekci to też ludzie i czasem popełniają błędy. Jeżeli zmiany pójdą w zapowiadaną stronę, nikt nie wychwyci błędu aż do etapu budowy. Jak mówi nasz ekspert, na wstępnym etapie zły projekt oznacza stratę czasu na poprawki, ale w trakcie budowy koszty i czas poświęcony na naprawę błędów mogą być nieporównywalnie większe – podsumowuje architekt.