O nowych przepisach słów kilka
Nowe przepisy dotyczące sprzedaży nieruchomości w drodze licytacji elektronicznej, znalazły się w nowym Rozdziale 6a, dodanym do Działu VI kodeksu postępowania cywilnego ustawą z 28.5.2021 r. o zmianie ustaw – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 1090).
Zgodnie z nimi, przetarg dotyczący sprzedaży nieruchomości w drodze licytacji elektronicznej ma się odbywać wyłącznie na wniosek wierzyciela, a jeśli jest ich kilku – na wniosek jednego z nich. Nowe przepisy dają możliwość złożenia wniosku także przed ponowną lub drugą licytacją. Koniecznym warunkiem udziału w takim przetargu jest jednak utworzenie indywidualnego konta w systemie informatycznym, zaś komornik powinien mieć możliwości techniczne do jego przeprowadzenia.
Od kiedy nowe przepisy
Ze względu na konieczność opracowania aktów wykonawczych, przepisy zawarte w nowym Rozdziale 6a KPC mają wejść w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy, co jednak nie oznacza, że od razu będzie możliwość prowadzenia przetargów dotyczących sprzedaży nieruchomości w drodze elektronicznej. Ustawodawca zapewnił bowiem komornikom nieco dłuższy czas na dostosowanie, wskazując w art. 5 noweli, że dokonanie wyboru sprzedaży nieruchomości w drodze licytacji elektronicznej w okresie roku od dnia wejścia z życie ustawy będzie dopuszczalne, jeżeli ze względów technicznych, leżących po stronie komornika będzie to możliwie.
Nieruchomość w elektronicznym przetargu
Krótko mówiąc, jeśli przetarg będzie się odbywać – na wniosek przynajmniej jednego z wierzycieli – w systemie teleinformatycznym, to komornik będzie zobowiązany do udostępnienia na stronie internetowej Krajowej Rady Komorniczej obwieszczenia o licytacji. Wówczas komornik będzie zobowiązany wyznaczyć licytację elektroniczną w taki sposób, aby zarówno termin jej rozpoczęcia jak i zakończenia przypadał pomiędzy godziną 9.00 a 14.00 w dni robocze, a całkowity czas trwania przetargu ma wynosić 7 dni. Cena nabycia za licytowaną nieruchomość ma być oferowana wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, a przetarg wygrywać będzie ten licytant, którego oferta w chwili zakończenia przetargu będzie najwyższa.
Dane osobowe licytantów
Jednocześnie, w celu umożliwienia późniejszego wydania przez sąd postanowienia o przybiciu, licytant wraz z rękojmią, obowiązany będzie do podania w systemie teleinformatycznym danych niezbędnych o wydania postanowienia takich jak numer PESEL, numer dokumentu stwierdzającego tożsamość oraz do złożenia oświadczenia, czy licytant pozostaje w związku małżeńskim, a jeśli tak, czy nieruchomość zamierza nabyć do majątku wspólnego czy osobistego oraz, czy licytuje w imieniu własnym, czy też może jako pełnomocnik innej osoby.
Konsekwentnie, wybór prowadzenia licytacji w drodze elektronicznej, wpływać będzie także na dalszy tryb postępowania. Tym samym ewentualne skargi na odmowę dopuszczenia do przetargu oraz jego przebieg będzie można składać wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, w terminie 3 dni od daty odmowy dopuszczenia do przetargu lub 3 dni od daty jego zakończenia, w zależności od treści skargi.
Co ze starymi przepisami
Dotychczasowe przepisy dotyczące egzekucji z nieruchomości zachowują ważność, z wyjątkiem art. 953 § 1 pkt 5 KPC, który w dotychczasowej treści dawał potencjalnym nabywcom możliwość przeglądania w sądzie akt postępowania egzekucyjnego, zaś obecnie możliwość taka została wyłączona. Zamiast przeglądania akt postępowania, nabywca przed licytacją będzie mógł zapoznać się w sądzie wyłącznie z protokołem opisu i oszacowania. Argumentacją dla tej zmiany jest ochrona danych dłużnika. Dotychczasowa możliwość zapoznania z całością akt mogła bowiem prowadzić do niepotrzebnego pozyskiwania informacji o dłużniku przez osoby postronne.
Licytacja elektroniczna z ruchomości
Na koniec warto podkreślić, że przepisy o licytacji elektronicznej obowiązywały dotychczas i nadal obowiązują w odniesieniu do licytacji z ruchomości. Sprzedaż ruchomości w drodze licytacji elektronicznej uregulowana jest w Rozdziale 3 Działu I KPC dotyczącym egzekucji z ruchomości.
Podsumowanie
Wprowadzenie trybu elektronicznego, który tym razem objął sprzedaż nieruchomości w drodze licytacji pokazuje, że całkowita cyfryzacja usług publicznych staje się faktem. Co prawda, nie ma obowiązku prowadzenia przetargu w trybie elektronicznym, a o wyborze trybu nie decyduje komornik, a wierzyciel, jednak – w myśl nowych przepisów – wystarczy, że jeden z wierzycieli zdecyduje się na tryb elektroniczny, a wszyscy pozostali będą zobligowani. Powstaje zatem pytanie, czy decyzja jednego nie wyeliminuje pozostałych, mniej biegłych w obsłudze systemów elektronicznych. Jak do nowego trybu przygotują się komornicy, z uwzględnieniem ochrony danych osobowych licytantów oraz trybu prowadzenia przetargu oraz rozpatrywania skarg. Z pewnością więcej będzie można powiedzieć, po wejściu w życie nowych przepisów oraz po pierwszych licytacjach elektronicznych.
