Badania lekarskie pracowników
Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Przejawem tego zobowiązania jest kierowanie pracowników na profilaktyczne badania lekarskie. Pracownik natomiast ma obowiązek poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich.
Wstępnym badaniom lekarskim podlegają osoby przyjmowane do pracy oraz pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.
Z obowiązku poddania się wstępnym badaniom lekarskim zwolnione są osoby, które przyjmowane są ponownie do pracy u tego samego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy z tym pracodawcą.
Ponadto ze wstępnych badań lekarskich zwolnione są osoby przyjmowane do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy, jeżeli posiadają aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie i pracodawca ten stwierdzi, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy, z wyłączeniem osób przyjmowanych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych. W takich sytuacjach pracodawca żąda aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku oraz skierowania na badania będące podstawą wydania tego orzeczenia, które następnie umieszcza w aktach osobowych pracownika.
Oprócz badań wstępnych już w trakcie trwania zatrudnienia pracownik podlega badaniom okresowym oraz kontrolnym. Badania okresowe wykonywane są w terminie wskazanym w orzeczeniu przez lekarza orzecznika. Badania kontrolne zaś wykonywane są w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą. Wykonuje się je w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku po okresie choroby. Za czas niewykonywania pracy w związku z przeprowadzanymi badaniami pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza się w miarę możliwości w godzinach pracy.
Wszystkie rodzaje badań profilaktycznych przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30.05.1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2067, dalej: BadLekR) określa między innymi tryb i zakres badań lekarskich, sposób dokumentowania i kontroli badań lekarskich, tryb wydawania i przechowywania orzeczeń lekarskich oraz zakres profilaktycznej opieki zdrowotnej.
Wstępne badania lekarskie w czasie epidemii
Art. 12a ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1842, dalej: KoronawirusU) zawiera szczegółowe regulacje dotyczące profilaktycznych badań lekarskich w okresie trwania stanu epidemii oraz stanu zagrożenia epidemicznego. Wprowadzone regulacje mają na celu ułatwienie pracodawcom prowadzenia działalności w trudnym dla nich czasie, poprzez złagodzenia lub zawieszenie badań lekarskich pracowników.
W okresie obowiązywania stanu epidemii oraz w stanu zagrożenia epidemicznego wstępnym badaniom lekarskim nie podlegają osoby:
- przyjmowane ponownie do pracy u tego samego pracodawcy na to samo stanowisko lub stanowisko o takich samych warunkach pracy w ciągu 180 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy z tym pracodawcą;
- przyjmowane do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko w ciągu 180 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stanowiska pracy, jeżeli posiadają aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwskazań do pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie i pracodawca stwierdzi, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy, z wyłączeniem osób przyjmowanych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych;
- zatrudniane na stanowiskach administracyjno-biurowe, jeżeli posiada aktualne orzeczenia lekarskie stwierdzające brak przeciwskazań do pracy opisanych w skierowaniu na badania a pracodawca uzna, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy.
W innych przypadkach konieczne jest podanie pracowników wstępnym badaniom lekarskim.
W przypadku braku dostępności do lekarza uprawnionego do przeprowadzenia badania wstępnego, badanie takie może przeprowadzić i wydać odpowiednie orzeczenie lekarskie inny lekarz. Orzeczenie lekarskie wydane przez innego lekarza traci moc po upływie 180 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo od dnia odwołania stanu epidemii. Orzeczenie lekarskie wydane przez innego lekarza włącza się do akt osobowych pracownika. Zasadę to stosuje się także w razie badań kontrolnych. Regulacje obowiązujące w okresie epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego nie zawieszają bowiem wykonywania badań kontrolnych.
Co z okresowymi badaniami lekarskimi
W przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, od dnia ogłoszenia danego stanu zawiesza się obowiązek badań okresowych pracowników oraz wydawania przez pracodawcę skierowań na badania okresowe. Po odwołaniu stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego pracodawca i pracownik mają obowiązek niezwłocznie podjąć wykonywanie zawieszonych obowiązków i wykonać je w okresie nie dłuższym niż 180 dni od dnia odwołania danego stanu.
Czy po kwarantannie należy się przebadać kontrolnie
Często pojawia się wątpliwość czy po okresie kwarantann pracodawca ma obowiązek skierować pracownika na badania kontrolne, w szczególności jeśli okres kwarantanny trwał długo. Kwarantanna oznacza odosobnienie osoby zdrowej, która była narażona na zakażenie, w celu zapobiegnięcia szerzeniu się chorób zakaźnych, jaką jest choroba COVID-19. Okres ten jest okresem choroby, w związku z tym nie powinien jest wliczany do okresu niezdolności do pracy, po upływie którego należy skierować pracownik na badania kontrolne.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →