Stan faktyczny

Dłużnik (…) sp. z o.o. z siedzibą w W., wniósł o otwarcie przyspieszonego postępowania układowego. W czasie rozpatrywania wniosku, Spółka nie prowadziła działalności gospodarczej, za wyjątkiem transferów finansowych polegających na obsłudze zobowiązań i należności. Majątek spółki sprowadzał się do przysługujących jej należności. Wstępny plan restrukturyzacyjny dołączony do wniosku o otwarcie postępowania, nie zawierał opisu działań restrukturyzacyjnych, ani koncepcji dalszego prowadzenia działalności. Zamysłem Spółki było odzyskanie należności na drodze podjęcia działań windykacyjnych, a następnie podzielenie uzyskanych środków między wierzycieli poprzez realizację układu przyjętego w toku postępowania restrukturyzacyjnego.

Postanowienie Sądu Rejonowego

Postanowieniem z 2.11.2021 r. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie odmówił otwarcia procedury – przyspieszonego postępowania układowego, wobec (…) sp. z o.o. z siedzibą w W. Sąd I instancji przyjął, że docelowo restrukturyzacja ma prowadzić do zaspokojenia wierzycieli dłużnika poprzez wykonanie zawartego i zatwierdzonego układu. W omawianej sprawie zaś, dłużnik nie zamierza dalej prowadzić działalności, a układ ma mieć charakter likwidacyjny. Sąd Rejonowy przytoczył treść art. 8 PrRestr i wywiódł, że cele restrukturyzacji nie mogą zostać osiągnięte. Sąd I instancji przyjął, że w takim przypadku wniosek nie może być oceniany patrząc przez pryzmat potrzeby uniknięcia upadłości i umożliwienia mu dalszego funkcjonowania. W konsekwencji, podstawowymi kryteriami osądu wniosku powinno być to, czy restrukturyzacja i układ doprowadzą do wyższego poziomu zaspokojenia wierzycieli, aniżeli w postępowaniu upadłościowym, to czy występuje rzeczywista szansa na zawarcie oraz wykonanie układu, jak również to, czy dłużnik zachowuje zdolność do pokrywania kosztów procedury restrukturyzacyjnej.

Iuscase - pierwszy polski system do zarządzania pracą w kancelarii. Wypróbuj bezpłatnie! Sprawdź

Postanowienie Sądu Okręgowego

Zażalenie na postanowienie Sądu Rejonowego wywiódł dłużnik. W jej konsekwencji sprawą zajął się Sąd Okręgowy w Warszawie, który uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi I instancji. W treści uzasadnienia sąd odwoławczy wyjaśnił, że art. 8 ust. 1 PrRestr przewiduje konieczność odmowy otwarcia restrukturyzacji w sytuacji, gdy źródłem pokrzywdzenia wierzycieli jest samo otwarcie postępowania, a nie układ.

Przesłanka ta nie jest zatem skorelowana z oceną zaproponowanych przez dłużnika środków restrukturyzacyjnych, zdolności dłużnika do wykonania układu, czy też poziomu zaspokojenia wierzycieli w ramach układu. Co więcej, treść dołączonych do wniosku propozycji układowych może w toku procedury zostać zmieniona, a plan restrukturyzacyjny oraz propozycje układowe noszą przymiot wstępnych. W konsekwencji, w toku badania wystąpienia negatywnej przesłanki otwarcia restrukturyzacji z art. 8 ust. 1 PrRestr, sąd restrukturyzacyjny nie analizuje efektywności wstępnego planu i wstępnych propozycji, a także prawdopodobieństwa zawarcia, zatwierdzenia i wykonania układu. Sąd II instancji wprost stwierdził, że powyższe nie wchodzi w zakres kognicji sądu rozpoznającego wniosek restrukturyzacyjny.

Podkreślił nadto, że oddalenie wniosku na podstawie art. 8 ust. 1 PrRestr może nastąpić wyłącznie wówczas, gdy pokrzywdzenie wierzycieli spowodowane otwarciem restrukturyzacji byłoby pewne i oczywiste. W prostych słowach Sąd Okręgowy wyjaśnił, że do pokrzywdzenia wierzycieli doszłoby wtedy, gdy otwarcie procedury jest dla wierzycieli oczywiście mniej korzystne, niż jej brak, zastrzegając jednocześnie szczególną rolę stanowiska wierzycieli, którzy są interesariuszami postępowania i dla których to postępowanie ma być prowadzone. W ramach przykładów wystąpienia pokrzywdzenia wierzycieli otwarciem postępowania, Sąd II instancji przywołał sytuację, gdy dłużnik ma na celu wyłącznie obezwładnienie możliwości prowadzenia przez wierzycieli skutecznej egzekucji, przypadek przyjęcia układu za pośrednictwem podmiotów, który zawarły z dłużnikiem pozorne umowy, czy też wystąpienie skutku otwarcia postępowania w postaci zmniejszenia wartości składników majątku dłużnika. W końcowej części uzasadnienia sąd odwoławczy podkreślił, że cel postępowania restrukturyzacyjnego, w postaci uniknięcia ogłoszenia upadłości dłużnika poprzez zawarcie układu, nie może być rozumiany w taki sposób, który statuowałby zakaz otwierania postępowań zakładających zawarcie układu o charakterze likwidacyjnym. Dodał, że taki układ również może przynieść wymierną korzyść dla wierzycieli, bowiem zapobiega upadłości dłużnika, co pozwala zwiększyć pułap środków uzyskanych w wyniku spieniężenia majątku dłużnika.

Kierunkowo należy zgodzić się z poglądem wyrażonym przez Sąd Okręgowy w opisanym orzeczeniu. Zbyt pochopne podjęcie decyzji o odmowie otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego na postawie art. 8 ust. 1 PrRestr może nie tylko godzić w cele ustawy, ale również niesłusznie naruszyć interesy zarówno wierzycieli, jak i dłużnika. Oczywiście do najpełniejszej realizacji ratio legis dochodzi wówczas, gdy z sukcesem przeprowadzony proces restrukturyzacji prowadzi do odzyskania przez dłużnika zdolności do samodzielnego konkurowania na rynku i przywrócenia rentowności prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Niemniej, mierząc się ze stanami faktycznymi, w których zastana sytuacja dłużnika nie pozwala myśleć o kontynuowaniu działalności gospodarczej, nie można odstępować od racjonalnego, a wręcz pragmatycznego spojrzenia na sprawę i analizy korzyści płynących z otwarcia w takich przypadkach postępowania restrukturyzacyjnego. Warto zatem przed podjęciem decyzji o zamknięciu furtki do ścieżki restrukturyzacyjnej, zbadać szerszy kontekst sprawy i dokonać projekcji możliwych zdarzeń, w szczególności spoglądając przez pryzmat głównych interesariuszy postępowania, tj. wierzycieli. Może bowiem okazać się, że samym otwarciem postępowania nie zostaną oni pokrzywdzeni, a jednocześnie procedura pozwoli na skorzystanie z dodatkowych sposobów zaspokojenia ich interesu, a także zapewni maksymalne wyrugowanie ryzyka faworyzowania części, spośród wszystkich wierzycieli dłużnika.
Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →