Pisaliśmy już kiedyś o okolicznościach, w których w danym stanie faktycznym krzyżują się „ulubione” zagadnienia podatkowe do rozwikłania. Takie okoliczności zdarzają się nie tylko w czarnych snach działów księgowych, ale jak najbardziej również na jawie.
Gdybyśmy zapytali zespoły księgowe odnośnie prywatnych rankingów ulubionych transakcji do rozliczania na gruncie VAT, WNT i import usług z pewnością nie znajdują się w czołówce. To w dużej mierze zasługa obowiązującej od kilku lat zasady przewidującej konieczność rozliczania podatku należnego i naliczonego w ciągu 3 miesięcy od powstania obowiązku podatkowego zgodnie z art. 86 ust. 10b pkt 2 i 3 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106 ze zm.; dalej: VATU). Przycichły trochę echa pytań odnośnie zgodności ww. przepisów z prawem unijnym. Czekamy cierpliwie na rozstrzygnięcie TSUE (pytanie prejudycjalne zadane przez WSA w Gliwicach postanowieniem z 4.11.2019 r., I SA/Gl 495/19, Legalis).
Okazuje się jednak, że to nie jedyne wyzwanie w takich przypadkach.
Czego dotyczyła sprawa?
Podatnik prowadzi działalność w zakresie sprzedaży urządzeń mleczarskich. Zakupów towarów i usług z tą działalnością związanych podatnik dokonuje również w innych krajach UE i rozlicza z tego tytułu WNT i import usług. Jak to często w takich sytuacjach bywa, w ramach WNT lub importu usług podatnik otrzymuje od kontrahentów faktury korygujące (tak in plus jak i in minus). Ich wystawianie wynika zarówno z błędu rachunkowego lub innej oczywistej omyłki, która istniała już na fakturze pierwotnej (tzw. błędy pierwotne) jak i z nowych okoliczności zaistniałych po sprzedaży (udzielenie rabatu, zmiany ceny w wyniku późniejszych negocjacji, reklamacja, zwrot towarów).
Podatnik nabrał wątpliwości co do tego jaki kurs walutowy należy zastosować dla celów podatku VAT do przeliczenia wartości wyrażonych w obcych walutach (EUR). Przyjął jednak zasadę, zgodnie z którą w przypadku błędów pierwotnych punktem odniesienia do zastosowania właściwego kursu jest faktura pierwotna. Zaś przy błędach następczych jest to faktura korygująca (a dokładniej rzecz biorąc ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia takiej faktury).
Stanowisko organu
Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 29.12.2020 r., 0114-KDIP1-2.4012.411.2020.1.PC, Legalis wypowiedział się w tym temacie dość obszernie i precyzyjnie zarazem. Mianowicie, stwierdził bowiem, że:
- przy WNT in minus (błąd pierwotny ale i nowa okoliczność) – przeliczenia należy dokonać według kursu właściwego na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. W przypadku nowej okoliczności nie decyduje więc data wystawienia faktury korygującej, trzeba odnieść się do transakcji pierwotnej;
- przy WNT in plus (błąd pierwotny) – przeliczenia należy dokonać według kursu właściwego na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego (a więc biorąc pod uwagę pierwotną datę);
- przy WNT in plus (nowa okoliczność) – przeliczenia należy dokonać według kursu właściwego na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury korygującej;
- przy imporcie usług in minus (błąd pierwotny ale i nowa okoliczność) – przeliczenia należy dokonać według kursu właściwego na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. W przypadku nowej okoliczności nie decyduje więc data wystawienia faktury korygującej, trzeba odnieść się do transakcji pierwotnej (podobnie jak przy WNT);
- przy imporcie usług in plus (błąd pierwotny) – przeliczenia należy dokonać według kursu właściwego na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego (a więc biorąc pod uwagę pierwotną datę);
- przy imporcie usług in plus (nowa okoliczność) – przeliczenia należy dokonać według kursu właściwego na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury korygującej.
Wniosek: zasada pt. „pierwotna przyczyna – pierwotny kurs” ma pełne zastosowanie zarówno w przypadku WNT jak i importu usług. Natomiast w przypadku przyczyn następczych, kurs właściwy dla faktur korygujących stosujemy tylko w razie in plus. Przy in minus nadal decyduje kurs historyczny.
Omawiana interpretacja jest w momencie pisania niniejszego tekstu ekscytująca w dużej mierze dlatego, że dotyczy tematyki mocno dotkniętej zmianami wynikającymi z ustawy z 27.11.2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 2419; dalej: ZmVATU20). Chodzi rzecz jasna o „upraszczający” życie podatnikom pakiet SLIM VAT, zarówno w zakresie rozliczeń faktur korygujących jak i przeliczania kursów walut obcych.
Oczywiście, nie chodzi tu o budzący największe chyba kontrowersje wynikający z ZmVATU20 pakiet rozwiązań dla faktur korygujących in minus. Te przepisy dotyczą bowiem transakcji krajowych. Ale za to art. 29a ust. 17 oraz art. 30a ust. 1 w nowym brzmieniu od 1.1.2021 r. do transakcji omawianych w opisywanej interpretacji znajdą zastosowanie. I co ważne, pomimo zmiany przepisów, zasady pozostaną w tym zakresie niezmienione (tu nie ma więc SLIM rewolucji). Inna sprawa, że omawiana interpretacja nie dotyczy wprost momentu rozliczania faktur korygujących a jedynie prawidłowości stosowanego kursu. Są to jednak zagadnienia zasadniczo względem siebie pochodne.
A skoro o wilku mowa… od 1.1. 2021 r. zmianie uległy również zasady przeliczania kursów walut obcych. Zgodnie z art. 31a ust. 2a VATU, kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania określone w walucie obcej mogą być przeliczane przez podatnika na złote zgodnie z zasadami przeliczania przychodu określonego w walucie obcej wynikającymi z przepisów o podatku dochodowym, obowiązującymi tego podatnika na potrzeby rozliczania danej transakcji. Niemniej, ani w przypadku WNT ani importu usług, zasady te nie znajdą zastosowania (bo nie są to transakcje przychodowe).
