Nieodpłatne szkolenia dla pracowników
W drugim kwartale 2022 r. planowane jest przyjęcie przez Radę Ministrów projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (projekt UC118), której celem będzie wdrożenie do polskiego porządku prawnego postanowień Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z 20.6.2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE L z 2019 r. Nr 186, str. 105, dalej: dyrektywa 2019/1152/UE). Termin wdrożenia postanowień tej dyrektywy upływa 1.8.2022 r.
Celem dyrektywy 2019/1152/UE jest poprawa warunków pracy poprzez popieranie bardziej przejrzystego i przewidywalnego zatrudnienia, a równocześnie zapewniając zdolność adaptacyjną rynku pracy. Jednym z rozwiązań przewidzianych przez ten akt prawny jest zapewnienie pracownikom szkolenia dla celów wykonywania pracy.
Zgodnie z art. 13 dyrektywy 2019/1152/UE państwa członkowskie zapewniają, aby w przypadku gdy na mocy prawa UE lub prawa krajowego lub umów zbiorowych, pracodawca zobowiązany był do zapewnienia pracownikowi szkolenia dla celów wykonywania pracy, do której został zatrudniony, szkolenie takie zapewnione zostało pracownikowi nieodpłatnie, liczyło się jako czas pracy i w miarę możliwości odbywało się w godzinach pracy. Co oznacza, że szkolenia powinny spełniać trzy wymogi:
- powinny być niepłatne dla pracownika,
- powinny być zaliczane do czasu pracy pracownika,
- powinny odbywać się w godzinach pracy.
Zasady te mają dotyczyć także szkoleń odbywanych przez pracownika na polecenie służbowe pracodawcy.
Podnoszenie kwalifikacji pracowników – obowiązki pracodawcy
Jedną z zasad prawa pracy zawartą w art. 17 i art. 94 pkt 6 Kodeksu pracy jest obowiązek pracodawcy ułatwienia pracownikom podnoszenia kwalifikacji. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez pracownika to zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą.
Szczegółowe rozwiązania prawne w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracowników zawarte są w Rozdziale III Działu IV Kodeksu pracy.
Pracownik, który podnosi swoje kwalifikacje zawodowe może liczyć ze strony pracodawcy na określone ułatwienia. Do najważniejszych zalicza się prawo do urlopu szkoleniowego. Urlop taki jest urlopem płatnym, co oznacza, że pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia w czasie przybywania na urlopie. Urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Wymiar urlopu to 6 lub 21 dni. Na urlop w najwyższym wymiarze może liczyć pracownik w ostatnim roku studiów na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego. Natomiast 6 dni urlopu szkoleniowego przewidziane jest dla pracowników przystępujących od egzaminów eksternistycznych, egzaminu maturalnego oraz egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie lub egzaminu zawodowego.
Pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje przysługuje także zwolnienie z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania. Za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Zwolnienia te nie przysługują, gdy program nauki przewiduje zajęcia wyłącznie w czasie dla pracownika wolnym od pracy.
Ponadto pracodawca może przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia. Do takich świadczeń zalicza się na przykład: pokrycie opłaty za kształcenie, pokrycie opłat za przejazd, za podręczniki czy za zakwaterowanie.
W celu ustalenia wzajemnych praw i obowiązków pomiędzy pracownikiem podnoszącym kwalifikacja a pracodawcą zawiera się pisemną umowę. Co ważne umowa taka nie może zawierać postanowień mniej korzystnych dla pracownika niż przepisy Kodeksu pracy. W sytuacji, kiedy pracodawca nie zamierza zobowiązać pracownika do pozostawania w zatrudnieniu po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych nie ma obowiązku zawarcia umowy o podnoszenie kwalifikacji.
Pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe ma obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na ten cel z tytułu dodatkowych świadczeń, w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia jeśli bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie podnoszenie tych kwalifikacji. Ze zwrotem kosztów musi się również liczyć pracownik, gdy pracodawca rozwiąże z nim stosunek pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu, w terminie określonym w umowie nie dłuższym jednak niż 3 lata. Ponadto, jeśli w okresie wskazanym w umowie o podnoszenie kwalifikacji nie dłuższym niż 3 lata, pracownik rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem (z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z powodu mobbingu) lub rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia, mimo braku przyczyn do takiego działania ma obowiązek zwrócić koszty pracodawcy, które ten poniósł w związku ze szkoleniem pracownika. Pracownik nie ma obowiązku zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę z tytułu dodatkowych świadczeń w sytuacji, gdy to pracodawca wypowie stosunek pracy lub gdy stosunek pracy rozwiąże się na mocy porozumienia pomiędzy stronami.
Pracownikowi zdobywającemu lub uzupełniającemu wiedzę i umiejętności na innych zasadach niż przewidują to przepisy Kodeksu pracy może być przyznane zwolnienie z całości lub części dnia pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia lub urlop bezpłatny w wymiarze ustalonym w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i pracownikiem.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
