Jednym z obowiązków nowo wybranych samorządowców jest złożenie oświadczenia majątkowego. W tym zakresie przepisy się nie zmieniły.
– Jeszcze w grudniu 2023 r. do Sejmu wpłynęły projekty ustaw zwiększających obowiązki w zakresie składania oświadczeń o stanie majątkowym. Nie wyszły one jednak poza etap pierwszego czytania, co oznacza, że wciąż obowiązują dotychczasowe zasady – mówi „Rz” Grzegorz Kubalski, zastępca dyrektora biura Związku Powiatów Polskich.
Jakie terminy?
Istotny jest oczywiście czas, w którym wybrani właśnie samorządowcy muszą przekazać informacje o majątku.
– Termin na złożenie oświadczeń przez wójtów, burmistrzów, prezydentów miast oraz radnych wynosi 30 dni od dnia złożenia ślubowania – tłumaczy Grzegorz Kubalski. I dodaje, że co do zasady ślubowanie jest składane na pierwszej sesji w kadencji, co oznacza, że termin na złożenie pierwszych oświadczeń o stanie majątkowym upłynie w pierwszych dniach czerwca.
W tym kontekście ważne jest to, czy oświadczenie o stanie majątkowym obejmuje majątek rodziny. Kwestia ta była tematem szerokiej debaty publicznej w związku z przypadkami przepisywania majątku na współmałżonków osób publicznych. Nie wprowadzono jednak w tym zakresie zmian w prawie, więc wspomniane oświadczenie obejmuje majątek własny samorządowca oraz będący przedmiotem wspólności małżeńskiej. Nie dotyczy majątku własnego współmałżonka.
Z perspektywy transparentności ważne jest miejsce publikacji przekazanych informacji. Oświadczenia o stanie majątkowym są udostępniane – z drobnymi wyłączeniami (chodzi o adres zamieszkania i miejsce położenia nieruchomości) – w Biuletynie Informacji Publicznej poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego.
Dotkliwe skutki
Samorządowiec, który nie dopełni omawianego wymogu, musi liczyć się z surowymi konsekwencjami. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami niezłożenie oświadczenia majątkowego powoduje wygaśnięcie mandatu odpowiednio radnego albo wójta, burmistrza, prezydenta miasta. Następuje to co prawda po bezskutecznym upływie dodatkowego 14-dniowego terminu, ale warto pamiętać o złożeniu oświadczenia w standardowym terminie.
Co ważne zasady i tryb składania oświadczeń majątkowych uregulowany został w trzech ustawach o samorządach: gminnym, powiatowym i województwa. Do składania corocznych oświadczeń majątkowych zobowiązani są:
- radni (gmin, powiatów i województw);
- wójtowie (burmistrz, prezydent miasta);
- starosta, marszałek;
- członkowie zarządu powiatu (województwa);
- zastępca wójta (burmistrza, prezydenta miasta);
- sekretarz (gminy, powiatu, województwa);
- skarbnik (gminy, powiatu, województwa);
- osoba zarządzająca i członek organu zarządzającego gminną (powiatową, wojewódzką) osobą prawną;
- kierownik gminnej (powiatowej, wojewódzkiej) jednostki organizacyjnej;
- osoba wydająca decyzje administracyjne w imieniu wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka.
Przepisy wskazują też, komu mają składać oświadczenia poszczególni przedstawiciele lokalnych władz.
Komu przedstawić?
Dla przykładu radni składają oświadczenia przewodniczącemu rady (gminy, powiatu), sejmiku województwa, a wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, marszałek województwa, przewodniczący rady gminy – właściwemu wojewodzie.
Corocznie składane oświadczenie powinno ujawnić stan majątku zobowiązanego na określony dzień, czyli 31 grudnia roku poprzedzającego rok złożenia.
Należy w nim określić przynależność poszczególnych składników majątkowych, dochodów i zobowiązań albo do majątku odrębnego zobowiązanego, albo do majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową.
Wskazujemy też, jakie składniki mienia trzeba wykazać w oświadczeniu majątkowym (patrz ramka obok).
Jakie mienie trzeba wykazać?
Zgodnie z przepisami samorządowymi oświadczenie majątkowe ma zawierać informacje o:
- pieniądzach;
- nieruchomościach;
- udziałach i akcjach w spółkach handlowych oraz o nabyciu mienia (które podlegało zbyciu w drodze przetargu) od Skarbu Państwa, innej państwowej osoby prawnej, jednostek samorządu terytorialnego, ich związków, komunalnej osoby prawnej lub związku metropolitalnego;
- prowadzeniu działalności gospodarczej oraz dotyczące zajmowania stanowisk w spółkach handlowych;
- dochodach osiąganych z tytułu zatrudnienia lub innej działalności zarobkowej lub zajęć, z podaniem kwot uzyskiwanych z każdego tytułu;
- mieniu ruchomym o wartości powyżej 10 tys. zł;
- zobowiązaniach pieniężnych o wartości powyżej 10 tys. zł, w tym zaciągniętych kredytach i pożyczkach oraz warunkach, na jakich zostały udzielone, o ile wchodzą one w skład majątku odrębnego samorządowca lub do majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
