Zaskarżonym postanowieniem WSA w Krakowie odrzucił sprzeciw Strony od decyzji SKO w przedmiocie ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego.

 

W sprawie tej SKO uchyliło w całości decyzję Prezydenta Miasta w przedmiocie ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji.

 

W marcu 2020 r. (data stempla pocztowego) Skarżący wniósł sprzeciw od tej decyzji do WSA w Krakowie.

 

WSA odrzucając sprzeciw, na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 w zw. z art. 64b § 1 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm; dalej: PostAdmU), wskazał, że Skarżący wniósł sprzeciw do sądu w dzień poprzedzający doręczenie mu zaskarżonej decyzji. Sprzeciw został zatem przez Skarżącego wniesiony przed doręczeniem mu aktu, który został przez niego zakwestionowany, co w świetle art. 64c § 1 PostAdmU jest niedopuszczalne.

 

W skardze kasacyjnej Skarżący zaskarżył powyższe postanowienie w całości i wskazał, że wobec niepewności co do dalszego rozwoju sytuacji epidemicznej, braku informacji o doręczeniu decyzji pełnomocnikowi oraz wstrzymaniu normalnej działalności przez instytucje publiczne, zdecydował się wnieść sprzeciw w oparciu o decyzję doręczoną mu jako prezesowi zarządu komplementariusza Spółki – także strony postępowania.

 

NSA uznał, że skarga kasacyjna jest zasadna i uchylił postanowienie SKO.

 

Zgodnie z art. 109 § 1 i § 2 KPA o wprowadzeniu decyzji do obrotu prawnego i jej obowiązywaniu wobec strony można mówić dopiero z chwilą doręczenia, a wyjątkowo – ustnego ogłoszenia. Decyzja administracyjna zaczyna funkcjonować w obrocie prawnym od momentu jej skutecznego doręczenia, nawet jednej ze stron postępowania. Przesądza o tym art. 110 KPA stanowiący, że organ administracji publicznej jest związany decyzją od chwili jej doręczenia lub ogłoszenia. Moment skutecznego doręczenia decyzji stronie ma zatem dwojakie znaczenie dla dalszego przebiegu postępowania administracyjnego. Po pierwsze, z tą chwilą decyzja zaczyna wiązać organ, który ją wydał i jednocześnie dopiero od tego momentu może zostać zaskarżona we właściwy sposób. Tym samym decyzja administracyjna, chociaż podpisana przez organ, który ją wydał, nie wchodzi do obrotu prawnego i nie wywołuje żadnych skutków prawnych przed jej doręczeniem lub ogłoszeniem stronie. Jeżeli w sprawie jest wiele stron postępowania, to decyzja wchodzi do obrotu prawnego w chwili doręczenia pierwszej z nich.

 

Stosownie do treści art. 64b § 1 PostAdmU do sprzeciwu od decyzji stosuje się odpowiednio przepisy o skardze, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Sprzeciw od decyzji wnosi się w terminie czternastu dni od dnia doręczenia skarżącemu decyzji (art. 64c § 1 PostAdmU).

 

Dalej WSA wskazał, że przepisy o doręczeniach mają charakter procesowy. Pełnią one funkcję gwarancyjną. Ich prawidłowe stosowanie stabilizuje stosunki prawne. Zaistnienie decyzji (postanowienia) w obrocie prawnym rodzi istotne skutki materialnoprawne, związane z ukształtowaniem sytuacji prawnej strony, a także procesowe, związane z otwarciem się możliwości procesowego kwestionowania prawidłowości tej decyzji, poprzez wniesienie odwołania (zażalenia) oraz skargi lub sprzeciwu do sądu administracyjnego. Z drugiej strony powstają warunki do dobrowolnego lub przymusowego wykonania decyzji. W analizowanym przypadku należy dać pierwszeństwo wykładni funkcjonalnej. Odmienna wykładnia prowadzi do zbędnego formalizmu i zamknięcia drogi do Sądu stronie, która działała w dobrej wierze. Jeżeli strona nie kwestionuje skuteczności doręczenia, decyduje się na podjęcie procesowych czynności zmierzających do zaskarżenia decyzji, to należy dopuścić możliwość uznania konkretnej czynności procesowej za skuteczną. Terminy do wniesienia środka odwoławczego mają na celu dyscyplinowanie strony i zapewnienie stabilizacji stosunków prawnych. Podkreślić należy, że termin liczony od daty doręczenia jest terminem maksymalnym, w którym strona może dokonać czynności procesowej. W rozpoznawanej sprawie Skarżący nie przekroczył tego terminu.

 

NSA podkreślił, że w rozpoznawanej sprawie kwestionowana decyzja została już wydana i weszła do obrotu prawnego. Jest to sytuacja odmienna od tej, w której strona składa wniosek lub środek odwoławczy związany z czynnością organu, której jeszcze nie było, np. składa wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku, którego nie wydano albo odwołanie od decyzji, której jeszcze organ nie wydał. Należy uznać, że do wniesienia środka odwoławczego nie zawsze niezbędne jest doręczenie decyzji. Taka sytuacja ma np. miejsce, gdy odwołanie wnosi strona, która została pominięta w postępowaniu przed organem I instancji i której nigdy kwestionowanej decyzji nie doręczono. Niedopuszczalność wniesienia odwołania prowadziłaby do sytuacji, w której strona pominięta mogłaby jedynie wnieść wniosek o wznowienie postępowania administracyjnego.

 

Komentarz
Przywołane orzeczenie może zmienić dotychczasową linię orzeczniczą, od której NSA odstąpił. Dotychczas bowiem w orzeczeniach sądów administracyjnych prezentowana była linia orzecznicza, w której wskazywało się na niedopuszczalność wniosku lub środka odwoławczego, w sytuacji gdy zostały one wniesione przed datą doręczenia lub ogłoszenia aktu organu lub orzeczenia sądu.
Oczywiście podkreślić należy, że orzeczenie dotyczy sytuacji, w której decyzja weszła do obrotu prawnego, tj. w szczególności wówczas, gdy została już doręczona którejkolwiek stronie postępowania.

 

NSA wskazał przy wykładni przepisów na kluczową zależność norm procesowych i norm prawa materialnego. Otóż, przepisy o doręczeniach, jak wszystkie przepisy procesowe, mają funkcję wtórną, usługową wobec prawa materialnego. Celem przepisów procesowych jest skonkretyzowanie stosunku materialnoprawnego w ramach postępowania administracyjnego i zagwarantowanie tzw. sprawiedliwości proceduralnej. Przepisy te nie mają więc wartości samoistnej i nie są celem, lecz narzędziem postępowania administracyjnego.

 

Adwokat Aneta Fornalik
Sowisło & Topolewski Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →