Ustawa z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 685 ze zm.; dalej: VATU) nie jest łatwą lekturą. Ministerstwo Finansów za punkt honoru przyjęło sobie stopniowe „odchudzanie” ww. przepisów z rozwiązań utrudniających podatnikom rozliczenia. Dotychczasowe regulacje można różnie oceniać. Niezrażone Ministerstwo Finansów chce jednak dalej pracować nad zmianami. Co może się zmienić?

Pełna neutralność WNT

Ustawa z 27.11.2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 2419, dalej: ZmVATU20) usankcjonowała to, co wynika z wyroku TSUE z 18.3.2021 r. w sprawie C-895/19, Legalis. Szyk rozwarty przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towaru (dalej: WNT) lub przy imporcie usług został uznany z mocą wsteczną za niezgodny z prawem unijnym. Implementacja tego wyroku budziła jednak wątpliwości. Wszystko dlatego, że owiana złą sławą „zasada trzech miesięcy” nadal w pewnym zakresie obowiązuje. Oto bowiem podmiot dokonujący WNT powinien otrzymać fakturę w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy w odniesieniu do nabytych towarów. Jeśli więc rozpozna WNT bez faktury, ale nie otrzyma jej na czas, to wówczas niezbędna będzie korekta. Lepszym pomysłem jest więc czekanie na fakturę i wsteczne, ale neutralne, rozliczenie transakcji. W myśl nowelizacji możliwe będzie odliczenie podatku naliczonego przy WNT także bez faktury. O ile oczywiście bez tego dokumentu podatnik będzie w stanie zidentyfikować, że do transakcji doszło. Jeśli nie, pozostanie wtedy neutralne rozliczenie w drodze korekty deklaracji.

Trochę większy mały podatnik

Zgodnie z art. 2 pkt 25 lit. a VATU mały podatnik to ten, u którego wartość sprzedaży nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1,2 mln euro (brutto). Mały podatnik może rozliczać się kasowo zgodnie z art. 21 ust. 1 VATU oraz składać deklaracje kwartalne (art. 99 ust. 2 VATU). I choć odliczenie podatku naliczonego uzależnione jest od zapłaty (art. 86 ust. 10e VATU), to generalnie opłaca się być małym podatnikiem. Próg sprzedaży ma urosnąć do 2 mln euro. Nie dotyczy on maklerów żyjących z prowizji – tu próg pozostanie na poziomie 45 tys. euro.

Szkolenia online z zakresu podatków – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Dalsze zmiany w kursach wymiany

Przepisy ZmVATU20 umożliwiły podatnikom od 1.1.2021 r. stosowanie kursów wymiany dla celów VAT w oparciu o zasady dla podatku dochodowego. Temat spodobał się ustawodawcy jako wdzięczny materiał do „ulepszeń”. Planowane są więc kolejne zmiany, choć zasadniczo nie są one rewolucyjne, a jedynie potwierdzają praktykę. Korekta in minus skutkuje zastosowaniem kursu właściwego dla pierwotnie zaraportowanej transakcji. Korekta in plus zaś różnicuje kurs w zależności od przyczyny. Z kolei w przypadku zbiorczych faktur korygujących właściwy jest kurs na ostatni dzień roboczy, poprzedzający dzień wystawienia faktury korygującej. Jeśli zaś zbiorcza faktura korygująca dotyczy WNT, właściwym kursem będzie ten z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury przez podatnika z innego kraju UE.

Korekta WDT – trochę jaśniej

Zgodnie z art. 42 ust. 12 VATU brak uzyskania dokumentów potwierdzających wywóz do innego kraju UE na czas (w sumie przez trzy miesiące) równa się obowiązkowi zastosowania krajowej stawki VAT przy WDT. Otrzymanie dowodów w okresie późniejszym upoważnia jednak do korekty za okres rozliczeniowy, w którym dostawa ta została dokonana. I ten ostatni zapis budzi wątpliwości. Dokonanie dostawy niekoniecznie równa się bowiem rozliczeniu transakcji, gdyż nie zawsze przesądza o powstaniu obowiązku podatkowego zgodnie z art. 20 ust. 1 VATU. Zgodnie z zapowiadanymi zmianami okres dokonania korekty ma wiązać się z powstaniem obowiązku podatkowego.

Komentarze do zmian w ustawach podatkowych. Skonfiguruj Twój System Legalis! Sprawdź

Zmiany w proporcji odliczenia VAT

Podatnicy stosujący proporcjonalne odliczenie VAT mogą zaokrąglić swój współczynnik przekraczający 98% do pełnego odliczenia. O ile kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu, wynikająca z zastosowania tej proporcji w skali roku, była mniejsza niż 500 zł. Limit ten ma urosnąć do 10 tys. zł. Premiuje to podatników o wyższym (kwotowo) poziomie zakupów i zapewne rozszerzy krąg zaokrąglający (nomen omen) proporcję. W ślad za tą regułą zmienią się też zasady korekty proporcji po zakończeniu roku. Po pierwsze, jeżeli różnica pomiędzy proporcją wstępną a tą dla zakończonego roku podatkowego nie przekroczy 2%, to korekta nie będzie konieczna. Ale uwaga: jeśli ów próg 2% będzie na korzyść „starego roku” (a więc rzeczywista proporcja minimalnie spadnie), to rezygnacja z korekty możliwa będzie jedynie wtedy, kiedy kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu nie przekroczy 10 tys. zł.

Bez faktury zaliczkowej

Podatnicy uzyskujący zaliczki nie będą musieli wystawiać faktur zaliczkowych, o ile całość lub część zapłaty otrzymają w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym powstał obowiązek podatkowy dla dostawy towaru lub świadczenia usługi. Faktura rozliczająca transakcję powinna jednak zawierać również datę otrzymania zaliczki, o ile taka data będzie określona i różna od daty wystawienia faktury.

Niższe sankcje VAT

Jeśli organ podatkowy stwierdzi u podatnika zaległość VAT, poza samą zaległością i odsetkami określi także tzw. sankcję (dodatkowe zobowiązanie podatkowe). Standardowa sankcja to 30% zaniżenia zobowiązania podatkowego. Są też sankcje obniżone, nakładane w przypadku złożenia przez podatnika korekty deklaracji. One właśnie ulegną obniżeniu: odpowiednio z 20% do 10% i z 15% do 5%. Co ważniejsze przybędzie nowa przesłanka, pozwalająca w ogóle uniknąć sankcji. Chodzi o szczególne okoliczności, z których można wywnioskować, że podatnik działał z należytą starannością. Warunkiem jest to, że nieprawidłowość nie skutkowała uszczupleniem należności po stronie fiskusa. To pokłosie wyroku TSUE z 15.4.2021 r., C-935/19, Legalis.

Polski Ład - praktyczna analiza zmian. Skonfiguruj Twój System Legalis! Sprawdź

Inne zmiany

Inne propozycje zmian:

  • WIS, WIA i WIT będą wydawane i rozpatrywane w drugiej instancji przez ten sam organ – Dyrektora KIS;
  • jeszcze więcej publicznoprawnych należności zapłacimy z rachunku VAT;
  • raporty fiskalne z kas online nie będą musiały być drukowane;
  • doprecyzowano przepisy pakietu e-commerce;
  • poszerzono preferencje importowe dla przedstawicielstw dyplomatycznych.

Zmiany w zakresie WNT są korzystne, ale powinny znaleźć się już w SLIM VAT 2. Rezygnacja z faktur zaliczkowych brzmi sensownie. Reszta to kosmetyka lub zmiany na błahe, że nie ma co się nad nimi rozczulać. Wystarczy, że robi to sam fiskus, zaznaczając przykładowo, że brak obowiązku wydruku raportów fiskalnych „wpisuje się w trend nowoczesnych rozwiązań, polegających na stopniowym przejściu z wystawiania dokumentów w postaci papierowej na wystawianie dokumentów w postaci elektronicznej”. Będzie więc nie tylko SLIM, lecz również nowocześnie.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →