- Rozporządzenie określa wskaźniki jakości z obszaru klinicznego, konsumenckiego oraz zarządczego.
- Wdrożenie ujednoliconych wskaźników jakości ma pozwolić na udoskonalanie praktyki klinicznej, lepszą diagnostykę, uzyskanie porównywalności podmiotów leczniczych oraz możliwość finansowego motywowania podmiotów leczniczych.
- Wdrożenie wskaźników jakości opieki zdrowotnej jest jednym z kamieni milowych w Krajowym Planie Odbudowy i Zwiększania Odporności – tj. kamienia D3G „Wejście w życie ustawy o jakości w ochronie zdrowia i bezpieczeństwie pacjenta, wraz z niezbędnymi przepisami wykonawczymi”.
Pojęcie jakości w ochronie zdrowia
Pojęcie jakości w ochronie zdrowia jako takie nie jest nowością. Jeszcze zanim stosowne przepisy weszły w życie, prowadzono wiele inicjatyw na poziomie resortu zdrowia, NFZ czy organizacji pacjentów, które miały tę jakość sprawdzać i monitorować. Nie miało to jednak cech systemu, było rozproszone, niesformalizowane z tych powodów nie spełniało swojego celu.
Z powyższych względów konieczne było podejście systemowe do pojęcia jakości. Z tym wiąże się przede wszystkim monitorowanie oraz ocena zjawiska „niedostatecznej jakości” i skali jego występowania, wskazania głównych przyczyn i konsekwencji jego występowania oraz wprowadzenia rozwiązań stymulujących do poprawy.
Osiągniecie tych celów nie jest możliwe, bez ustrukturyzowania i usystematyzowania systemu jakości i przyjęcia jednolitych mierników jej poziomu.
System jakości
Aktualnie na system jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwa pacjenta składają się:
1) autoryzacja – czyli warunek realizacji przez podmiot wykonujący działalność leczniczą w rodzaju świadczenia szpitalnego umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w ramach profili systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej, wydawana przez prezesa NFZ,
2) wewnętrzny system zarządzania jakością i bezpieczeństwem – czyli wewnętrzny system, który składa się z zasad, procedur, metod oraz opisów stanowisk pracy, w celu zapobieżenia wystąpieniu zdarzeń niepożądanych, do posiadania którego obowiązany jest podmiot wykonujący działalność leczniczą w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zawartej z Funduszem na zasadach określonych w ustawie o świadczeniach,
3) akredytacja – czyli potwierdzenie spełniania przez podmiot wykonujący działalność leczniczą standardów akredytacyjnych w zakresie udzielania świadczeń opieki zdrowotnej oraz funkcjonowania tego podmiotu,
4) rejestry medyczne – czyli utworzone zgodnie z prawem rejestr, ewidencja, lista, spis albo inny uporządkowany zbiór danych osobowych, jednostkowych danych medycznych lub danych niebędących danymi osobowymi, służące do realizacji zadań publicznych, prowadzone przez podmiot funkcjonujący w systemie ochrony zdrowia.
Wskaźniki jakości w opiece zdrowotnej
Wskaźniki są nieodzownym elementem i miernikiem jakości. Jakość jest mierzona w następujących obszarach:
1) klinicznym – rozumianym jako zestaw wskaźników odnoszących się do poziomu i efektów realizowanych świadczeń opieki zdrowotnej, opisywanych przez parametry:
a) efektu leczniczego,
b) powtórnych hospitalizacji z tej samej przyczyny,
c) śmiertelności po zabiegach – w trakcie hospitalizacji w okresie 30 dni, 90 dni oraz rok od dnia zakończenia hospitalizacji,
d) doświadczenia w wykonywaniu określonych świadczeń opieki zdrowotnej,
e) struktury procedur medycznych wykonywanych w przypadkach określonych problemów zdrowotnych;
2) konsumenckim – rozumianym jako wyniki badań opinii pacjentów o organizacji procesu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej;
3) zarządczym – rozumianym jako zestaw wskaźników odnoszących się do efektywności wykorzystania zasobów oraz wdrożenia systemów zarządzania, opisywanych przez parametry dotyczące:
a) posiadania akredytacji lub innego certyfikatu albo świadectwa potwierdzającego jakość wydanego przez niezależną akredytowaną jednostkę,
b) stopnia wykorzystania zasobów będących w dyspozycji podmiotu,
c) długości hospitalizacji,
d) struktury realizowanych świadczeń.
Wskaźniki z każdego z obszarów zostały doprecyzowane w rozporządzeniu poprzez wskazanie dokładnej nazwy oraz doprecyzowania danego wskaźnika.
Obszar kliniczny
Obejmuje następujące wskaźniki:
- opisywany przez parametr efektu leczniczego (np. częstość występowania rehabilitacji po udarze niedokrwiennym lub krwotocznym mózgu lub częstość występowania zapalenia wnętrza gałki ocznej po usunięciu zaćmy),
- opisywany przez parametr rehospitalizacji z tej samej przyczyny,
- opisywany przez parametr śmiertelności po zabiegach – w trakcie hospitalizacji w okresie 30 dni, 90 dni oraz roku od dnia zakończenia hospitalizacji,
- opisywany przez parametr doświadczenia w wykonywaniu określonych świadczeń opieki zdrowotnej (np. liczba wykonanych zabiegów pomostowania aortalno-wieńcowego lub związanych z leczeniem jaskry lub zaćmy wykonanych przez danego świadczeniodawcę)
- opisywany przez struktury procedur medycznych wykonywanych w przypadku określonych problemów zdrowotnych (np. częstotliwość wykonywania cesarskich cięć, wskaźnik nacięć krocza czy wykorzystanie technik małoinwazyjnych w zabiegach usunięcia jajników).
Obszar konsumencki
Obejmuje następujące wskaźniki:
- skuteczność procesu wpisywania pacjentów na listy oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej,
- zaangażowanie personelu medycznego,
- komunikacja z pacjentem,
- warunki hospitalizacji i wyżywienia pacjenta,
- respektowanie praw i potrzeb pacjenta,
- rekomendowanie świadczeniodawcy przez pacjenta.
Obszar zarządczy
Obejmuje następujące wskaźniki:
- opisywany przez parametr posiadania akredytacji lub innego certyfikatu albo świadectwa potwierdzającego jakość, wydanego przez niezależną akredytowaną jednostkę,
- opisywany przez parametr stopnia wykorzystania zasobów będących w dyspozycji podmiotu (np. liczba porad lekarza POZ na pacjenta, średnia liczba świadczeń udzielana przez lekarza ASO, średnia liczba świadczeń w ASO na pacjenta),
- opisywany przez parametr długości hospitalizacji,
- opisywany przez parametr struktury realizowanych świadczeń (np. struktura hospitalizacji zabiegowych, odsetek radioterapii udzielanych w trybie ambulatoryjnym, odsetek teleporad lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w ogólnej liczbie porad lekarza POZ).
Etap legislacyjny
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 10.9.2024 r. w sprawie wskaźników jakości opieki zdrowotnej (Dz.U. z 2024 r. poz. 1349) obowiązuje od 12.9.2024 r.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →