- Nowelizacja obejmie przepisy ustawy z 11.2.2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2407 ze zm.; dalej: PomWychDzU).
- Planowany termin wejścia w życie zmian to 1.1.2022 r.
- Od 1.1.2022 r. wnioski o świadczenie składać będzie można jedynie w formie elektronicznej, a wypłata świadczenia dokonywana będzie jedynie na rachunek bankowy.
Głównym celem nowelizacji przepisów PomWychDzU jest wykorzystanie narzędzi i systemów informatycznych do obsługi Programu Rodzina 500+ oraz przejście na bezgotówkowe formy wypłaty świadczeń. Obsługę Programu przejąć ma Zakład Ubezpieczeń Społecznych, co w ocenie ustawodawcy, usprawni proces wypłaty świadczeń i zmniejszy koszty obsługi Programu Rodzina 500+.
Zmiana podmiotu obsługującego świadczenie wychowawcze
Nowelizacja PomWychDzU ma m.in. na celu zmianę organu obsługującego sprawy związane ze świadczeniami. Dotychczas organem właściwym był wójt, burmistrz lub prezydent miasta, właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie wychowawcze lub otrzymującej świadczenie wychowawcze. Po nowelizacji organem tym będzie Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Oznacza to, że ZUS będzie prowadzić postępowania w sprawie świadczenia wychowawczego oraz będzie przyznawać i wypłacać świadczenie wychowawcze. To do ZUS trzeba będzie składać wnioski o przyznanie prawa do świadczenia i jego wypłaty. ZUS wydawać będzie decyzje o odmowie przyznania świadczenia wychowawczego, o zmianie prawa do tego świadczenia albo o rozstrzygnięciu w sprawie nienależnie pobranego świadczenia. ZUS będzie również egzekwował nienależnie pobrane świadczenie wychowawcze. Od decyzji wydawanych przez ZUS w zakresie prawa do świadczeń wychowawczych przysługiwać będzie odwołanie do Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Dla spraw dotyczących świadczeń wychowawczych zostanie zachowana właściwość sądów administracyjnych.
Zmiana sposobu składania wniosku o świadczenie wychowawcze oraz prowadzenia postępowań w sprawie świadczenia
Rozwiązania zawarte w projektowanej ustawie wyłączają możliwość składania papierowych wniosków o świadczenie wychowawcze osobiście, bezpośrednio w siedzibie urzędu czy też za pośrednictwem poczty.
Wniosek o świadczenie wychowawcze i załączniki do wniosku będzie można składać w postaci elektronicznej za pomocą dotychczas dostępnych systemów teleinformatycznych, tj.: PUE ZUS, systemu teleinformatycznego banków krajowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych świadczących usługi drogą elektroniczną lub poprzez system teleinformatyczny utworzony przez ministra właściwego do spraw rodziny – Platformę Informacyjno-Usługową Empatia.
W projektowanej ustawie przewidziano, że postępowanie na podstawie wniosku zgłoszonego elektronicznie będzie prowadzone przez ZUS wyłącznie w formie elektronicznego postępowania administracyjnego, za pomocą systemu teleinformatycznego ZUS. Decyzje podejmowane przez ZUS będą mogły zostać przekazane wnioskodawcom nie tylko za pośrednictwem systemu teleinformatycznego ZUS, ale również poprzez e-maile i SMS-y.
Nowelizacja wiąże się także z wprowadzeniem automatyzacji badania prawa do świadczeń i wydawania rozstrzygnięć przez zapewnienie odpowiedniego oprogramowania w ZUS. Pracownicy ZUS będą jedynie zajmować się sprawami wymagającymi analizy załączonych do wniosków dokumentów czy prowadzenia postępowania wyjaśniającego.
Utrzymana zostanie możliwość przekazywania świadczenia w formie rzeczowej lub w formie opłacania pewnych usług w sytuacji, gdy rodzina marnotrawi przyznawane środki. W dalszym ciągu zajmować się tym będą ośrodki pomocy społecznej lub centra usług społecznych.
Uporządkowanie przepisów
Projektowana ustawa porządkuje również przepisy w zakresie uregulowania w jednym akcie prawnym kwestii dotyczącej podmiotów uprawnionych do świadczeń z Programu Rodzina 500+. W tym celu niektóre przepisy ustawy z 9.6.2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 821 ze zm.) przeniesiono do PomWychDzU. Chodzi o regulacje przyznające prawo do dodatku w wysokości świadczenia wychowawczego.
Zmiana sposobu wypłaty świadczenia wychowawczego
Dotychczas przepisy PomWychDzU nie wskazywały formy wypłaty świadczenia wychowawczego. Było ono wypłacane zarówno w formie przelewu środków na konto bankowe wskazane we wniosku, wypłaty w kasie urzędu czy przekazania kwoty świadczenia przekazem pocztowym. Nowelizacja przepisów ustawy, poprzez preferencje dla bezgotówkowych form wypłaty świadczenia, umożliwi znaczne oszczędności i zmniejszenie kosztów obsługi Programu Rodzina 500+.
Skrócenie okresu, za który dochodzi się zwrotu nienależnie pobranych świadczeń
Ustawodawca przewiduje, że przeniesienie obsługi świadczenia wychowawczego do ZUS, który dysponuje scentralizowanym systemem informatycznym i bazą danych oraz połączony jest z innymi państwowymi rejestrami i bazami, pozwoli na większą kontrolę nad prawidłowością przyznania prawa do świadczenia wychowawczego. Dlatego też skróceniu do 2 lat ulegnie okres przeznaczony na zidentyfikowanie nienależnie pobranych świadczeń.
Artykuł pochodzi z Systemu Legalis. Bądź na bieżąco, polub nas na Facebooku →
