Dobre perspektywy dla sukcesji rodzinnych firm

Kilka dni temu ukazała się trzecia już wersja projektu ustawy o fundacji rodzinnej. To dobra wiadomość dla polskiego biznesu, w tym przede wszystkim dla średnich i dużych firm rodzinnych. Fundacja rodzinna ma być bowiem pierwszoplanowym narzędziem sukcesji w biznesie. Celem nowych przepisów jest to, aby polskie firmy rodzinne miały możliwość kontynuowania działalności przez pokolenia, bez obaw o takie potencjalne przeszkody jak np. sprawy spadkowe czy rozwodowe. Z perspektywy przedsiębiorców najistotniejsze będą trzy obszary: podatki, zakres dozwolonej działalności gospodarczej fundacji rodzinnej i zachowek.

Przedstawiony w projekcie ustawy model opodatkowania uwzględnia trzy grupy podatkowe: fundację, beneficjentów spokrewnionych oraz beneficjentów niespokrewnionych. Dla fundacji proponowane regulacje zakładają m.in. zwolnienie podatkowe np. z tytułu otrzymywanych dywidend, sprzedaży akcji lub udziałów czy otrzymywanych odsetek z lokat bankowych oraz możliwość neutralnego podatkowo reinwestowania posiadanych środków finansowych.

W przypadku beneficjentów blisko spokrewnionych z fundatorem z tzw. zerowej grupy w podatku od spadków i darowizn zaproponowano zaś korzystne opodatkowanie przychodu, tj. 15-proc. podatek dochodowy, którego podatnikiem będzie fundacja. Jeśli jednak beneficjent nie będzie spokrewniony z fundatorem, pozostając z nim np. w związku nieformalnym, to mielibyśmy do czynienia z podwójnym opodatkowaniem dochodu. Co ważne, od wypłat na rzecz fundatora i beneficjentów nie będzie pobierana danina solidarnościowa, która wynosi obecnie 4 proc. od dochodu ponad 1 mln zł. Biorąc zatem pod uwagę chociażby same tylko kwestie podatkowe, jest to dobra propozycja legislacyjna i powinna zainteresować rodzimych przedsiębiorców.

Fundacja rodzinna będzie mogła wykonywać działalność gospodarczą, ale wyłącznie w ograniczonym zakresie, jak m.in. zbywanie mienia – o ile nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia – najem i dzierżawa nieruchomości, przystępowanie do spółek handlowych i funduszy inwestycyjnych, nabywanie i zbywanie papierów wartościowych. Biorąc pod uwagę, że tylko ten zakres działalności będzie korzystał ze zwolnień podatkowych, a przekroczenie go przyniesie utratę zwolnienia, szczególnej uwagi wymagać będzie monitorowanie prowadzonej działalności gospodarczej.

Jeśli chodzi o polskie prawo spadkowe, tworzone 60 lat temu, to nie przystaje ono do obecnych realiów gospodarczych, a polski zachowek słusznie uznawany jest za jeden z najbardziej konserwatywnych w Europie. W wielu przypadkach jednorazowa i natychmiastowa realizacja zachowku mogłaby zagrażać płynności fundacji rodzinnej lub rodzinnej spółki działającej „pod” fundacją. Dlatego konieczne stało się zmodyfikowanie przepisów. W konsekwencji przyjęto, że fundusz założycielski fundacji rodzinnej będzie doliczany do spadku po fundatorze tylko przez dziesięć lat, licząc wstecz od jego otwarcia.

Przewidziano też możliwość odroczenia terminu płatności zachowku, rozłożenia go na raty – na pięć lat, a w szczególnych przypadkach na dziesięć lat – a wyjątkowo nawet jego obniżenia. Nowe przepisy zostaną uchwalone prawdopodobnie w pierwszym kwartale 2023 r.

Autor jest doradcą podatkowym, partnerem w kancelarii Ożóg Tomczykowski.

Więcej treści z Rzeczpospolitej po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Orzeczenie kończące postępowanie karne przygotowawcze to informacja publiczna

Wniosek o udzielenie informacji

K.S. zwrócił się do Urzędu Celno-Skarbowego w K. o udzielenie informacji, czy postępowanie o podanej sygnaturze akt nadal jest w toku, czy zostało zakończone, a w razie jego zakończenia – o przesłanie kopii orzeczenia kończącego to postępowanie wraz z uzasadnieniem. Organ poinformował, że informacji objętych wnioskiem nie można uznać za informacje publiczne podlegające udostępnieniu w trybie DostInfPubU. Wniosek nie dotyczy spraw publicznych tylko treści dokumentów zawartych w aktach indywidualnej sprawy karnej skarbowej, która sprowadza się do rozstrzygnięcia kwestii odpowiedzialności konkretnego podmiotu za popełnienie przestępstwa. Jednocześnie organ wskazał K.S., że kwestie dostępu do akt postępowania przygotowawczego oraz sporządzania z nich odpisów lub kopii i ich wydawania reguluje art. 156 § 5 i 5b KPK, na podstawie odesłania zawartego w art. 113 § 1 KKS. W toku postępowania przygotowawczego akta udostępnia się stronom, obrońcom, pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym, jeżeli nie zachodzi potrzeba zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania lub ochrony ważnego interesu państwa. Prawo to przysługuje stronom również po zakończeniu postępowania przygotowawczego. W wyjątkowych wypadkach możliwe jest udostępnienie akt w toku postępowania przygotowawczego innym osobom, ale wyłącznie za zgodą prokuratora.

Orzeczenie WSA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach na skutek skargi K.S. stwierdził, że Naczelnik Urzędu Celno-Skarbowego w K. dopuścił się bezczynności i zobowiązał organ do załatwienia wniosku skarżącego w terminie 14 dni. W uzasadnieniu wyroku wyjaśniono, że wbrew twierdzeniom organu obie żądane informacje stanowią informacje publiczne. Walor taki posiada informacja o stanie określonej sprawy, którą organ prowadzi lub prowadził, gdyż posiada ona charakter zbliżony do przykładowo wymienionej w art. 6 ust. 1 pkt 3 lit. e DostInfPubU informacji o stanie przyjmowanych spraw. Natomiast w art. 6 ust. 1 pkt 4 DostInfPubU wśród danych publicznych, które podlegają udostępnieniu wymieniono treść i postać dokumentów urzędowych, w szczególności: treść aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć, a także orzeczeń sądów powszechnych. W zakresie objętym treścią tej regulacji mieści się zatem postanowienie o umorzeniu śledztwa lub dochodzenia, a także orzeczenie sądu wydane po wniesieniu aktu oskarżenia albo wniosku o warunkowe umorzenie postępowania lub wniosku o umorzenie postępowania i zastosowanie środków zabezpieczających.

Ograniczenie prawa do informacji publicznej

WSA w Gliwicach zaznaczył jednak, że prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu m.in.: w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych, a także ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. W przypadku wniosku o udostępnienie orzeczenia kończącego postępowanie, może się okazać, że nawet jego zanonimizowanie nie prowadzi do zabezpieczenia przed naruszeniem dóbr podlegających ochronie z mocy odrębnych przepisów, w tym Konstytucji RP. Wnioskodawca podając sygnaturę akt z reguły zna dane podmiotu, którego dotyczą akta sprawy. Jednak jeśli organ uznałby, że wymieniona w art. 5 ust. 1 lub ust. 2 DostInfPubU przesłanka ograniczająca prawo do informacji wystąpiła w tej sprawie, to był zobowiązany do wydania decyzję o odmowie udostępnienia wnioskowanej informacji, a nie skierowania do K.S. pisma informującego.

Metodyka pracy adwokata i radcy prawnego w sprawach karnych. Skonfiguruj Twój System Legalis! Sprawdź

NSA – dostęp do akt sprawy karnej skarbowej w toku i po jej zakończeniu

Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną organu, podzielając stanowisko Sądu I instancji co do charakteru żądanych informacji. W uzasadnieniu wyroku zaznaczono jednak, że organ nie wypowiedział się wprost czy wskazane postępowanie jest nadal w toku, czy zostało zakończone. W zależności od tego czy postępowanie się toczy, czy już zostało zakończone, odmienna będzie procedura ubiegania się o dostęp do dokumentacji postępowania. Zawarta w art. 1 ust. 2 DostInfPubU norma kolizyjna wyłącza stosowanie przepisów DostInfPubU każdorazowo w przypadku istnienia regulacji szczególnych o dostępie do informacji publicznych. Jeżeli postępowanie karne nie jest zakończone, to wgląd do akt sprawy, wydawanie odpisów i kserokopii w toku postępowania przygotowawczego podlega rygorom z art. 156 § 5 KPK (zob. uchwała NSA z 9.12.2013 r., I OPS 7/13, Legalis). Jeśli jednak we wniosku o udostępnienie informacji publicznej zostaną wskazane konkretne informacje publiczne, zawarte w określonych dokumentach urzędowych znajdujących się w aktach zakończonego postępowania karnego, wówczas informacje takie winny być udostępnione przez podmiot zobowiązany (zob. wyrok NSA z 28.4.2021 r., III OSK 865/21, Legalis). NSA podkreślił, że skoro w art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a DostInfPubU wśród danych publicznych wymieniono przykładowo treść i postać dokumentów urzędowych, w szczególności: treść aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć oraz treść orzeczeń sądów powszechnych, to należy do nich zakwalifikować również inne rozstrzygnięcia kończące postępowanie przygotowawcze, wśród nich postanowienie o umorzeniu śledztwa lub dochodzenia. Zgodnie z art. 6 ust. 2 DostInfPubU dokumentem urzędowym w rozumieniu ustawy jest treść oświadczenia woli lub wiedzy, utrwalona i podpisana w dowolnej formie przez funkcjonariusza publicznego w rozumieniu przepisów KK, w ramach jego kompetencji, skierowana do innego podmiotu lub złożona do akt sprawy. W przypadku zakończenia postępowania, wobec faktu, że K.S. nie był stroną postępowania przygotowawczego, organ powinien rozpoznać wniosek o wydanie kopii orzeczenia kończącego postępowanie wraz z uzasadnieniem.

Bezczynność organu zobowiązanego do udzielenia informacji publicznej

W uzasadnieniu wyroku wyjaśniono, że jeżeli żądana informacja ma charakter informacji publicznej udostępnianej w trybie DostInfPubU, podmiot zobowiązany do jej udzielenia pozostaje w bezczynności nie tylko wówczas, gdy w ustawowo określonym terminie nie podejmuje żadnych czynności, czyli milczy i nie udziela informacji. Bezczynność ma miejsce również wówczas, gdy posiadając żądaną informację, organ udziela jej w sposób nieadekwatny do treści wniosku, informacji niepełnej lub wymijającej, albo błędnie ocenia żądanie jako niepodlegające ustawie lub też nie wydaje decyzji o odmowie udostępnienia w oparciu o art. 16 lub art. 17 DostInfPubU. Wbrew twierdzeniom organu przepisy DostInfPubU w sytuacji jak w tej sprawie nie przewidują załatwienia zwykłym pismem organu odmowy udzielenia informacji publicznej. Również powołanie się przez organ na konieczność ochrony prywatności osoby fizycznej, czyli przesłankę ograniczenia prawa do informacji publicznej wymienioną w art. 5 ust. 2 DostInfPubU wymaga wydania decyzji administracyjnej, od której wnioskodawcy przysługują środki odwoławcze.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Podatnicy będą mogli rozliczać się w ramach grupy VAT od 1.1.2023 r.

Nowelizacja przepisów ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931, dalej VATU) dokonana wspomnianą ustawą z 29.10.2021 r. wprowadza do polskiego systemu podatkowego zupełnie nowy rodzaj podatnika – grupę VAT. Przepisy art. 2 pkt 47 VATU wskazują, że grupa VAT to grupa co najmniej dwóch podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, zarejestrowana jako podatnik podatku. Grupę VAT mogą tworzyć podmioty posiadające siedzibę na terytorium Polski. Zagraniczne podmioty mogą dołączyć do grupy VAT jedynie w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski za pośrednictwem oddziału położonego w Polsce. Pomiędzy członkami grupy VAT muszą istnieć ponadto powiązania o charakterze finansowym, wskazane w art. 15a ust. 3 VATU. Podatników uważa się za powiązanych finansowo, jeżeli jeden z podatników będących członkiem grupy VAT posiada bezpośrednio ponad 50 proc. udziałów (akcji) w kapitale zakładowym lub ponad 50 proc. praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub ponad 50 proc. prawa do udziału w zysku, każdego z pozostałych podatników będących członkami tej grupy. Jak wskazano w art. 15a ust. 4 VATU, członkowie grupy VAT muszą być także powiązani ze sobą ekonomiczne, co oznacza, że przedmiot głównej działalności grupy VAT musi być taki sam lub uzupełniający się, jak rodzaj działalności prowadzonej przez członków grupy VAT. Ustawa VATU wskazuje także na konieczność organizacyjnego powiązania członków grupy VAT, w sposób określony w art. 15a ust. 5 VATU. Chodzi o to, by podmioty grupy VAT prawnie lub faktycznie, bezpośrednio lub pośrednio, znajdowały się pod wspólnym kierownictwem. Mogą również organizować swoje działania całkowicie lub częściowo w porozumieniu.

Szkolenia online z zakresu podatków – Sprawdź aktualny harmonogram Sprawdź

Ustawa nowelizująca przepisy VATU z 8.6.2022 r. nie tylko przesuwa termin wejścia w życie przepisów o grupie VAT na początek 2023 r., ale także wprowadza w nich pewne zmiany. Chodzi m.in. o obowiązek prowadzenia ewidencji przez członków grupy VAT. Od 1.1.2023 r. członkowie grupy VAT będą zobowiązani prowadzić, w postaci elektronicznej, ewidencję czynności, o których mowa w art. 8c ust. 1 VATU, zawierającą co najmniej dane dotyczące:

Członkowie grupy VAT będą zobowiązani przesłać ww. ewidencję do urzędu skarbowego, za pomocą środków komunikacji elektronicznej za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu. Ponadto wprowadzono przepisy, które zobowiązują podatników do przesyłania wspomnianej ewidencji zgodnie ze wzorem dokumentu elektronicznego w rozumieniu ustawy z 17.2.2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2070 ze zm.) i w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 193a § 3 ustawy z 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1540).

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Nowe zasady wycinki drzew od 2023 r. zdewastują drzewostany

Od 29.1.2023 r. wnioski o wycinkę drzew będzie można składać online. Trzeba będzie podać obwód pnia lub pni na wysokości 5 cm oraz 130 cm od ziemi. W przypadku krzewów, jeżeli powierzchnia, jaką zajmują, będzie mniejsza niż 25 mkw., zezwolenie nie będzie potrzebne. Niezmiennie zaś wycinka dopuszczalna będzie w terminie od 15 października do 2 lutego – z uwagi na okres lęgowy ptaków.

Obowiązek występowania o pozwolenie obejmie przedsiębiorców, spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, osoby fizyczne, którym urząd wcześniej odmówił zgody, właścicieli nieruchomości, właścicieli urządzeń służących do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej, jeżeli drzewa lub krzewy zagrażają funkcjonowaniu tych urządzeń. Zezwolenia będzie wymagała wycinka np. w pasie drogi publicznej, na obszarach objętych ochroną krajobrazową. Ale obowiązek nie dotyczy osób prywatnych, które chcą dokonać wycinki niezwiązanej z działalnością gospodarczą.

– Zignorowanie obowiązku uzyskania zgody grozi karami administracyjnymi, nakładanymi na właściciela nieruchomości – tłumaczy dr Piotr Pałka z kancelarii radców prawnych Derc Pałka. To dwukrotność opłaty za usunięcie drzewa.

Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Skonfiguruj Twój System Legalis! Sprawdź

Nieco inaczej jest w przypadku inwestycji budowlanej. Najpierw należy uzyskać pozwolenie na budowę lub pozwolenie na rozbiórkę. Zasada ta nie ma jednak zastosowania w przypadku realizacji inwestycji liniowych celu publicznego, np. gazociągu.

Bez zezwolenia będzie można usuwać kilka gatunków drzew, nawet gdy na wysokości 5 cm od ziemi mają większy obwód pnia. Są to: kasztanowiec zwyczajny, robinia akacjowa i platan klonolistny – nawet do 65 cm obwodu – oraz topola, wierzba, klon jesionolistny, a także klon srebrzysty – nawet do 80 cm obwodu. Ale zgodnie z drukiem sejmowym nr 2628 limity te mają być zmienione o dodatkowe 20 cm. Chyba że gminy wprowadzą w ramach planów miejscowych ochronę drzewostanu.

Zieleń można chronić w gminie w ramach planów zagospodarowania przestrzennego, o czym mówi art. 83f ust. 14 lit. b ustawy z 16.4.2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 916).

Więcej treści z Rzeczpospolitej po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Klauzula abuzywna w umowie konsumenta (kredytobiorcy) z prawnikiem

Stan faktyczny

W 2017 r. D. (konsumentka) zawarła z V. (adwokat) umowę zlecającą prowadzenie sprawy dotyczącej m.in. nieuczciwych warunków umownych zawartych w umowie kredytu. Umowa o prowadzenie sprawy zawierała klauzulę, zgodnie z którą „poprzez zawarcie umowy klient zobowiązuje się stosować do instrukcji kancelarii, a jeżeli cofnie powództwo z jakiegokolwiek powodu przed zakończeniem postępowania sądowego lub dojdzie do jego ugody z bankiem, bez wiedzy lub wbrew zaleceniom kancelarii, będzie on zobowiązany do zapłaty kwoty wynikającej z zastosowania tabeli opłat izby adwokackiej w Sewilli, odnoszących się do kosztów prowadzenia sprawy o stwierdzenie nieważności i kwoty” (dalej: sporna klauzula).

Przed wniesieniem pozwu o stwierdzenie nieważności, bank przedstawił bezpośrednio D. propozycję zwrotu kwoty 870,67 euro z tytułu kwot nienależnie zapłaconych na podstawie klauzuli dolnego progu zawartej w umowie kredytu. Wbrew opinii V. i już po wniesieniu pozwu – D. zaakceptowała tę ugodę. Następnie V. wszczął przed referendarzem sądowym postępowanie przeciwko D. w przedmiocie zapłaty wynagrodzenia.

Sąd powziął wątpliwości co do tego, czy hiszpańskie przepisy proceduralne regulujące postępowanie w sprawie zapłaty wynagrodzenia są zgodne z wymogami wynikającymi z dyrektywy Rady 93/13/EWG z 5.4.1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz.Urz. UE L z 1993 r. Nr 95, s. 29) z zasady skuteczności i z prawa do skutecznej ochrony sądowej przewidzianego w art. 47 KPP.

Szkolenia z zakresu KC i KPC – Sprawdź aktualny harmonogram Sprawdź

Stanowisko TS

Postępowanie w sprawie zapłaty wynagrodzenia adwokata

Zasadniczo prawo UE nie harmonizuje procedur stosowanych w odniesieniu do badania potencjalnie nieuczciwego charakteru warunku umowy i w związku z tym te procedury należą do zakresu krajowego porządku prawnego państw członkowskich (wyrok TS z 26.6.2019 r., C-407/18, Legalis, Addiko Bank, EU:C:2019:537, pkt 45). Trybunał wskazał, że ma to właśnie miejsce w rozpatrywanej sprawie w odniesieniu do przepisów proceduralnych prawa hiszpańskiego regulujących procedurę zapłaty wynagrodzenia adwokata, które w sytuacji braku harmonizacji podlegają porządkowi prawnemu tego państwa członkowskiego.

Niemniej zgodnie z zasadą lojalnej współpracy ustanowioną w art. 4 ust. 3 TUE zasady postępowania dotyczące środków prawnych mających na celu zapewnienie ochrony wynikających z prawa Unii uprawnień podmiotów prawa nie mogą być mniej korzystne niż w przypadku podobnych postępowań o charakterze wewnętrznym (zasada równoważności) i nie mogą powodować, że korzystanie z uprawnień wynikających z prawa Unii stanie się w praktyce niemożliwe lub nadmiernie utrudnione (zasada skuteczności) (wyrok TS z 24.10.2018 r., C-234/17, Legalis, XC i in., EU:C:2018:853, pkt 22).

W odniesieniu do zasady skuteczności, której dotyczyły pytania sądu odsyłającego, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem TS w każdym przypadku wymagającym analizy kwestii, czy przepis krajowego prawa procesowego powoduje, iż stosowanie prawa Unii staje się niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, musi ona uwzględniać miejsce tego przepisu w całym postępowaniu, tryb tego postępowania i jego szczególne cechy przed różnymi sądami krajowymi (wyrok TS z 14.3.2013 r., C-415/11, Legalis, Aziz, EU:C:2013:164, pkt 53).

Z wniosku prejudycjalnego wynika, że jeżeli konsument uzna, że wynagrodzenie żądane przez adwokata nie jest należne lub jest zawyżone, może on zakwestionować je przed referendarzem sądowym hiszpańskiego sądu, przed którym wszczęto postępowanie sądowe, za które naliczono te honoraria. Jako organ pozasądowy referendarz sądowy nie jest właściwy do dokonania oceny, czy warunek umowy, na podstawie którego wyliczono wynagrodzenie, ma nieuczciwy charakter w świetle dyrektywy 93/13. Jeżeli konsument postanowi wnieść skargę rewizyjną na zarządzenie referendarza sądowego musi ona zostać wniesiona w terminie pięciu dni i nie ma skutku zawieszającego. Ponadto, sąd rozpatrujący taką skargę nie ma możliwości zbadania ewentualnego nieuczciwego charakteru warunków zawartych w umowie będącej podstawą żądanego wynagrodzenia, ponieważ jego kontrola ogranicza się do przedmiotu zarządzenia referendarza sądowego. Co więcej, zasady przeprowadzania dowodów również są ograniczone do dowodów z dokumentów, które zostały już przedstawione przed tym referendarzem. W tej sytuacji zdaniem TS istnieje znaczne ryzyko, że konsument zostanie zniechęcony do dochodzenia tych praw w drodze skargi rewizyjnej.

Trybunał orzekł, że dyrektywę 93/13, analizowaną w świetle zasady skuteczności i art. 47 KPP, należy interpretować w ten sposób, iż sprzeciwia się ona uregulowaniu krajowemu dotyczącemu postępowania uproszczonego w sprawie zapłaty wynagrodzenia adwokata, zgodnie z którym rozstrzygnięcie w sprawie wniosku złożonego przeciwko klientowi będącemu konsumentem wydaje organ niebędący sądem, a udział sądu przewidziany jest dopiero na etapie ewentualnego odwołania od tego rozstrzygnięcia, przy czym sąd, przed którym ta sprawa się toczy, nie może badać, w razie potrzeby z urzędu, czy warunki zawarte w umowie stanowiącej podstawę żądanego wynagrodzenia są nieuczciwe, ani dopuścić przedstawienia przez strony dowodów innych niż dowody z dokumentów, które zostały już przedstawione przed organem pozasądowym.

Prawo i postępowanie cywilne – najczęściej wybierane moduły. Skonfiguruj Twój System Legalis! Sprawdź

Nieuczciwa praktyka handlowa

Zgodnie dyrektywą 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 11.5.2005 r. dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym oraz zmieniającej dyrektywę Rady 84/450/EWG, dyrektywy 97/7/WE, 98/27/WE i 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz Rozporządzenie (WE) Nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady (dyrektywy o nieuczciwych praktykach handlowych) (Dz.Urz. UE L z 2005 r. Nr 149, s. 22) za nieuczciwe uznaje się w szczególności praktyki wprowadzające w błąd w rozumieniu art. 6 i 7 tej dyrektywy. Z art. 7 ust. 1 i 2 wynika, że praktykę handlową uznaje się za wprowadzającą w błąd, jeżeli w konkretnym przypadku, biorąc pod uwagę wszystkie jej cechy i okoliczności oraz ograniczenia środka przekazu, pomija, zataja lub przekazuje w niejasny sposób istotne informacje potrzebne przeciętnemu konsumentowi, stosownie do okoliczności, do podjęcia świadomej decyzji dotyczącej transakcji i tym samym powoduje lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej transakcji, której inaczej by nie podjął.

W niniejszej sprawie umieszczenie w umowie zawartej między adwokatem a klientem warunku takiego jak klauzula dotycząca cofnięcia pozwu, której nie była wskazana w ofercie handlowej lub w informacjach poprzedzających zawarcie umowy, zdaniem TS, stanowi a priori zaniechanie podania istotnej informacji lub zatajenie takiej informacji, które może mieć wpływ na podjętą przez konsumenta decyzję o nawiązaniu tego stosunku umownego. Z akt sprawy wynika bowiem, że ten warunek odsyła w celu obliczenia przewidzianej w nim kary umownej do tabeli opłat sporządzonej przez izbę zawodową adwokatów w Sewilli, której treść jest trudno dostępna i zrozumiała, a w przypadku zastosowania tego warunku, że konsument jest zobowiązany do zapłaty kary umownej mogącej sięgać kwoty znaczącej, a wręcz nieproporcjonalnej do ceny usług świadczonych na podstawie tej umowy. Trybunał wskazał, że ustalenie powyższego należy jednak do sądu odsyłającego.

Co istotne niniejszy wyrok dotyczy relacji dotyczy relacji przedsiębiorca-konsument, ale nie bank-konsument, ale prawnik-konsument. Chociaż pośrednim źródłem konfliktu była umowa kredytu zawierają klauzulę abuzywną.

Trybunał odniósł się do hiszpańskich regulacji proceduralnych, które w sprawie zapłaty wynagrodzenia adwokata nie przewidują badania przez sąd z urzędu nieuczciwego charakteru postanowień umowy. Zgodnie z dotychczasową linią orzeczniczą TS uznał, że krajowe przepisy proceduralne, które nie pozwalają na kontrolę abuzywnego charakteru postanowień umowy zawartej między adwokatem a klientem: ani na etapie kwestionowania żądanych honorariów, w ramach pierwszego etapu postępowania toczącego się przed referendarzem sądowym sądu, ani na etapie skargi rewizyjnej na zarządzenie referendarza sądowego, która może zostać następnie wniesiona do sądu – są niezgodne z dyrektywą 93/13 interpretowaną w świetle zasady skuteczności i art. 47 KPP.

W niniejszym wyroku TS dokonał również analizy abuzywności spornej klauzuli w świetle dyrektywy o nieuczciwych praktykach handlowych. Zgodnie z tą klauzulą umieszczoną w umowie zawartej między adwokatem a klientem, ten ostatni zostanie obciążony karą finansową, jeżeli sam cofnie pozew w sprawie, której prowadzenie powierzył temu adwokatowi, przy czym warunek ten odsyła do tabeli opłat izby zawodowej oraz nie został zawarty ani w ofercie handlowej, ani w informacjach poprzedzających zawarcie umowy. W prezentowanym wyroku TS uznał, że stanowi ona praktykę handlową „wprowadzającą w błąd” w rozumieniu art. 7 tej dyrektywy, o ile powoduje to lub może powodować podjęcie przez przeciętnego konsumenta decyzji dotyczącej transakcji, której inaczej by nie podjął.

Powyższe stanowisko TS jest istotne między innymi dla polskich frankowiczów, którzy mają wątpliwości co do treści umowy z prawnikiem, zwłaszcza w kontekście ugody z bankiem.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Zmiany w Karcie Nauczyciela po wdrożeniu unijnych przepisów

Zmiany w Karcie Nauczyciela – nowe uprawnienia

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przygotowało projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (UC118). W związku z tym ustawę z 26.1.1982 – Karta Nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1762; dalej: KartaNauczU) czekają zmiany. Wynika to z obowiązku wdrożenia do ustawodawstwa krajowego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z 20.6.2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE L z 2019 r. Nr 186, s. 105) oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z 20.6.2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylająca dyrektywę Rady 2010/18/UE (Dz.Urz. UE L z 2019 r. Nr 188, str. 79). Nowe przepisy miały wejść w życie w sierpniu 2022 r., jednak najprawdopodobniej nauczyciele skorzystają z uprawnień dopiero w 2023 r.

Zgodnie z projektem w KartaNauczU po art. 68 dodane zostaną art. 68a i art. 68b. Na ich podstawie nauczyciele zyskają prawo do:

Zwolnienie z powodu siły wyższej

Nauczyciele nabędą prawo do zwolnienia z powodu siły wyższej w związku z implementacją dyrektywy 2019/1158/UE. W myśl art. 7 dyrektywy 2019/1158/UE państwa członkowskie mają wprowadzić niezbędne środki w celu zapewnienia każdemu pracownikowi prawa do czasu wolnego od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika.

Projekt przewiduje, że nauczyciele będę mieć prawo do zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna będzie natychmiastowa obecność pracownika. Wymiar takiego zwolnienia to 2 dni w roku kalendarzowym. Rozwiązanie takie stanowi wyjątek od sposobu wykorzystania zwolnienia z powodu siły wyższej. Zgodnie z art. 1481 ustawy z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510; dalej: KP), który zostanie dodany do KP, pracownikowi przysługiwać będzie w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w wymiarze 2 dni albo 16 godzin. O sposobie wykorzystania zwolnienia w danym roku kalendarzowym pracownik będzie decydował w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia, złożonym w danym roku kalendarzowym, co oznacza, że pracownicy zatrudnieni na podstawie KP będą mogli decydować, czy chcą wykorzystywać zwolnienie w wymiarze godzinowym, czy w wymiarze dni. Natomiast nauczycielom przysługiwać będzie zwolnienie wyłącznie w wymiarze 2 dni bez możliwości wykorzystania go w wymiarze godzinowym. Wynika to z faktu, iż zgodnie z KartaNauczU rejestracji i rozliczeniu podlegają wyłącznie godziny tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć (tzw. pensum) nauczyciela. Natomiast w ramach tygodniowego czasu pracy (do 40 godzin) nauczyciel ma obowiązek realizacji innych zadań, np. doskonalenia się i przygotowania do zajęć. W celu uniknięcia negatywnych skutków dla realizowanego przez nauczyciela procesu dydaktyczno-wychowawczego, jak wskazano w uzasadnieniu do projektu, zaproponowano odrębne uregulowanie dla nauczycieli kwestii zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej oraz w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem. Takie samo rozwiązanie funkcjonuje w przypadku wykorzystywania przez nauczycieli opieki nad zdrowym dzieckiem do lat 14.

Dyrektor szkoły będzie miał obowiązek udzielić zwolnienia z powodu siły wyższej na żądanie zgłoszone przez nauczyciela we wniosku złożonym w postaci papierowej lub elektronicznej, najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia.

Nauczyciele zachowają prawo do połowy wynagrodzenia w czasie wykorzystywania zwolnienia z powodu działania siły wyższej. Na wynagrodzenie takie składać się będzie przede wszystkim wynagrodzenie zasadnicze oraz m.in. dodatki: za wysługę lat, motywacyjny, funkcyjny, za warunki pracy, a także wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw.

Kodeks pracy. Komentarz BeckOk aktualizowany co kwartał. Skonfiguruj Twój System Legalis! Sprawdź

Prawo do urlopu opiekuńczego

Dyrektywa 2019/1158/UE przewiduje, że w celu zapewnienia mężczyznom i kobietom pełniącym obowiązki opiekuńcze większej możliwości pozostania na rynku pracy każdy pracownik powinien mieć prawo do urlopu opiekuńczego wynoszącego pięć dni roboczych w roku. Państwa członkowskie będą mogły zdecydować, że taki urlop będzie mógł być wykorzystywany w częściach obejmujących od jednego do kilku dni roboczych na konkretny przypadek, ponadto będą mogły rozszerzyć prawo do urlopu opiekuńczego na opiekę nad innymi krewnymi, takimi jak dziadkowie i rodzeństwo. To właśnie wdrożenie dyrektywy 2019/1158/UE spowoduje, że nauczyciele uzyskają prawo do urlopu opiekuńczego. Urlop taki będzie przysługiwał w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga znacznej opieki lub znacznego wsparcia z poważnych względów medycznych. Za członka rodziny uważać się będzie syna, córkę, matkę, ojca lub małżonka.

Urlopu opiekuńczego udzielać się będzie w dni pracy nauczyciela. Pracodawca będzie udzielał urlopu opiekuńczego na wniosek nauczyciela, złożony w postaci papierowej lub elektronicznej, w terminie nie krótszym niż 1 dzień przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu. We wniosku nauczyciel będzie musiał wskazać:

W odróżnieniu od zwolnienia z powodu działania siły wyższej urlop opiekuńczy będzie zwolnieniem bezpłatnym, za które nie będzie przysługiwać nauczycielowi wynagrodzenie.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Zniszczenie towarów opatrzonych unijnym znakiem towarowym

Stan faktyczny

Na podstawie licencji udzielonej przez HUGO BOSS Trade Mark Management GmbH & Co. KG (dalej jako: HB) Procter & Gamble International Operations SA (dalej: P&G) była jedynym podmiotem uprawnionym do używania słownego unijnego znaku towarowego HUGO BOSS oraz do wnoszenia i popierania we własnym imieniu wniosków i powództw związanych z naruszeniem praw do tego znaku. Aby klienci mogli testować towary opatrzone tym znakiem towarowym, HB udostępnia nieodpłatnie sprzedawcom i autoryzowanym dystrybutorom próbki towarów lub „testery”, które służą wyłącznie prezentacji i promocji kosmetyków a na ich opakowaniach jest widoczna informacja o tym, że próbki nie są przeznaczone do sprzedaży. Próbki te nie są wprowadzane do obrotu w EOG ani przez HB, ani za zgodą tej spółki.

Perfumesco.pl sp. z o.o. sp.k. prowadzi od 2012 r. internetową hurtownię wyrobów perfumeryjnych. Spółka regularnie wysyła cenniki do osób prowadzących sprzedaż internetową kosmetyków, oferując do sprzedaży m.in. próbki wyrobów perfumeryjnych opatrzone znakiem towarowym HUGO BOSS ze wzmianką „Tester”, zaznaczając, że te próbki nie różnią się zapachem od zwykłego produktu.

W wykonaniu postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia, komornik sądowy dokonał w Polsce zajęcia wyrobów perfumeryjnych, tj. nieprzeznaczonych do sprzedaży testerów, w opakowaniach opatrzonych znakiem towarowym HUGO BOSS. Umieszczone na nich kody wskazywały, że są przeznaczone przez producenta do wprowadzenia do obrotu poza terytorium EOG.

Sąd Okręgowy w Warszawie, do którego wystąpił P&G, zobowiązał Perfumesco.pl między innymi do zniszczenia perfum, wód toaletowych i perfumowanych w opakowaniach opatrzonych znakiem towarowym HUGO BOSS, w szczególności testerów, które nie zostały wprowadzone do obrotu w EOG przez HB lub za zgodą tej spółki.

Pytanie prejudycjalne

Czy art. 10 ust. 1 dyrektywy 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 29.4.2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej (Dz.Urz. UE L z 2004 r. Nr 157, s. 45) należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie takiej wykładni przepisu krajowego, zgodnie z którą środek ochronny polegający na zniszczeniu towarów nie może być stosowany do towarów, które zostały wytworzone i na których umieszczono unijny znak towarowy za zgodą właściciela tego znaku, lecz które zostały wprowadzone do obrotu w EOG bez jego zgody?

Iuscase - specjalny rabat dla użytkowników Systemu Legalis! Skorzystaj z oferty Sprawdź

Stanowisko TS

Przepis art. 10 ust. 1 dyrektywy 2002/48 stanowi, że państwa członkowskie mają obowiązek zapewnić, aby „właściwe organy sądowe (mogły) na żądanie wnioskodawcy zarządzać podejmowanie właściwych środków w odniesieniu do towarów, co do których stwierdzono naruszanie prawa własności intelektualnej”. Wśród tych środków jest, przewidziane w art. 10 ust. 1 lit. c) zniszczenie towarów. W ocenie TS z treści art. 10 ust. 1 dyrektywy 2004/48 wynika zatem, że ten przepis nie ogranicza stosowania przewidzianych w nim środków naprawczych do określonych rodzajów naruszeń prawa własności intelektualnej. Ponadto, zgodnie z art. 10 ust. 3 w zw. z motywem 17 dyrektywy 2002/48 przy rozpatrywaniu żądania zastosowania środków naprawczych właściwe organy sądowe są zobowiązane brać pod uwagę zachowanie proporcjonalności między powagą naruszenia a zarządzonymi środkami naprawczymi, a także interesy stron trzecich. Do tych organów należy zatem podjęcie decyzji o środku, jaki należy przyjąć w każdym konkretnym przypadku.

Zdaniem TS powyższą wykładnię art. 10 dyrektywy 2004/48 potwierdza zarówno kontekst, w jaki wpisuje się ten artykuł, jak i cele tej dyrektywy. Co do kontekstu, w jaki wpisuje się ten przepis, TS wskazał, że z motywów 4 i 5 tego aktu wynika, iż wszystkie państwa członkowskie oraz Unia, w zakresie spraw zgodnych ze swoimi kompetencjami, są na poziomie międzynarodowym związane Porozumieniem w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (dalej: TRIPS), które zawiera w szczególności postanowienia dotyczące środków egzekwowania praw własności intelektualnej. Są to wspólne normy stosowane na poziomie międzynarodowym i wprowadzone we wszystkich państwach członkowskich. Przepis art. 10 stanowi transpozycję do unijnego porządku prawnego art. 46 TRIPS, zgodnie z którym organy sądowe będą miały prawo „nakazania, aby towary, które uznają za stanowiące naruszenie, zostały usunięte, bez jakiegokolwiek odszkodowania, z obrotu handlowego”. Trybunał podkreślił, że treść art. 46 nie ogranicza zakresu stosowania tego przepisu do określonej kategorii naruszeń praw własności intelektualnej. Przeciwnie, ze względu na jego bardzo ogólne sformułowanie dotyczy on wszystkich towarów, co do których stwierdzono, że w jakikolwiek sposób naruszają prawo własności intelektualnej.

Artykuł 3 ust. 2 dyrektywy 2004/48 stanowi m.in., że środki, procedury i środki naprawcze przewidziane przez państwa członkowskie powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. W ocenie TS dyrektywa 2004/48 wprowadza minimalne standardy dotyczące poszanowania praw własności intelektualnej i nie zakazuje państwom członkowskim ustanowienia środków stanowiących dalej idącą ochronę (wyrok TS z 9.6.2016 r., C-481/14, Legalis, Hansson, EU:C:2016:419, pkt 36, 40). Natomiast państwa członkowskie nie mogą ustanawiać środków przewidujących ochronę o węższym zakresie, na przykład poprzez ograniczenie stosowania środków przewidzianych w tej dyrektywie do niektórych rodzajów naruszeń praw własności intelektualnej. Z art. 2 ust. 1 owej dyrektywy wynika bowiem, że stosuje się ją „do wszelkich naruszeń praw własności intelektualnej określonych w prawie wspólnotowym i/lub prawie wewnętrznym zainteresowanego państwa członkowskiego”. Zdaniem TS art. 10 dyrektywy 2004/48 dotyczy wszystkich towarów, co do których stwierdzono, że w jakikolwiek sposób naruszają prawa własności intelektualnej, bez wykluczenia a priori w przypadku niektórych z tych naruszeń zastosowania środka naprawczego w postaci zniszczenia, przewidzianego w art. 10 ust. 1 lit. c) tej dyrektywy.

Ustawa z 30.6.2000 r. – Prawo własności przemysłowej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 286, dalej: PrWłPrzem) odnosi się do praw wynikających z unijnego znaku towarowego. Z wyroku TS z 12.7.2011 r., C-324/09, Legalis, L’Oréal i in., EU:C:2011:474, wynika, że unijny znak towarowy objęty jest pojęciem „własności intelektualnej” w rozumieniu dyrektywy 2004/48. W konsekwencji, ponieważ do właściwych krajowych organów sądowych należy określenie w każdym konkretnym przypadku środka, który spośród środków przewidzianych w art. 10 ust. 1 dyrektywy 2004/48 może zostać nałożony w wyniku naruszenia prawa własności intelektualnej – zdaniem TS – nie można uznać, że środek naprawczy polegający na zniszczeniu towarów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 lit. c) tej dyrektywy, ma zastosowanie wyłącznie w przypadku naruszenia prawa przyznanego przez art. 9 ust. 3 lit. a) rozporządzenia 207/2009, natomiast nie można go stosować w przypadku naruszenia praw przyznanych przez art. 9 ust. 3 lit. b) lub c) tego rozporządzenia.

Reasumując TS orzekł, że art. 10 ust. 1 dyrektywy 2004/48 należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie takiej wykładni przepisu krajowego, zgodnie z którą środek ochronny polegający na zniszczeniu towarów nie może być stosowany do towarów, które zostały wytworzone i na których umieszczono unijny znak towarowy za zgodą właściciela tego znaku, lecz które zostały wprowadzone do obrotu w EOG bez jego zgody.

W niniejszym wyroku w polskiej sprawie TS dokonał wykładni pojęcia „naruszania prawa własności intelektualnej” zawartego w art. 10 ust. 1 dyrektywy 2004/48. Przepis ten został transponowany w art. 286 PrWłPrzem. Co istotne, w niniejszej sprawie nie była podnoszona bezprawność wytworzenia lub oznaczenia towarów, ale bezprawność wprowadzenia do obrotu ich egzemplarzy, tzn. zostały one wprowadzone do obrotu w Polsce w sytuacji, gdy – z umieszczonych na egzemplarzach oznaczeń – wynikało, że nie były w ogóle przeznaczone do wprowadzenia do obrotu.

W polskim orzecznictwie i doktrynie prezentowano już stanowisko, że zawarty w art. 10 ust. 1 dyrektywy 2004/48 termin „towarów, co do których stwierdzono naruszanie prawa własności intelektualnej” jest szerszy, niż umieszczone w art. 286 PrWłPrzem pojęcie „wytworów bezprawnie wytworzonych lub oznaczonych”. W prezentowanym wyroku TS potwierdził, że naruszenie praw własności przemysłowej może nastąpić nie tylko w następstwie wytworzenia lub oznaczenia towarów, ale także w następstwie ich nieuprawnionego wprowadzenia do obrotu. Argumentując swoje stanowisko TS powołał się na art. 46 TRIPS. Zatem polski sąd powinien stosować w tym zakresie regułę wykładni zgodnej prawa krajowego z prawem UE i odrzucając wykładnię językową art. 286 PrWłPrzem, powinien uznać, że każdy towar naruszający prawa własności przemysłowej jest bezprawnie wytworzony w rozumieniu tego przepisu.

Na marginesie warto zauważyć, że w niniejszym wyroku Trybunał rozstrzygnął również kwestię dopuszczalności wydania orzeczenia, w związku z wątpliwościami co do procesu powołania sędziów Sądu Najwyższego, zasiadających w tym składzie sędziowskim, który sporządziły wniosek prejudycjalne w niniejszej sprawie.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Wysokość emerytury sprawdzisz w telefonie

Centralna Informacja Emerytalna odpowie na potrzeby Polaków. W jednym miejscu, w telefonie zobaczymy pełny obraz obecnego stanu oszczędności na jesień życia. To zachęci Polaków do oszczędzania i dłuższej aktywności, a zniechęci do pracy na czarno.

Wiele osób nie wie nawet, gdzie i jakie oszczędności zgromadziło na emeryturę. Należymy do OFE, mamy konto i subkonto w ZUS, oszczędzamy w PPK. Ale stan tych rachunków, na co możemy liczyć w przyszłości, kto dziedziczy po nas pieniądze – często pozostaje jedynie w domysłach albo wręcz bagatelizujemy to, mówiąc „jakoś to będzie” lub „kiedyś się tym zajmę”. Nie czujemy się z tym jednak komfortowo. Z badań dla Polskiego Funduszu Rozwoju wykonanych przez IBRiS wynika, że 28 proc. Polaków pozytywnie ocenia dostęp do informacji o produktach emerytalnych. Aż 75 proc. uważa, że potrzeba uniwersalnej platformy do kont emerytalnych. 45 proc. jest o tym mocno przekonanych. Tylko 16 proc. uważa to za zbędne.

Na te potrzeby i obawy odpowiada powoływana właśnie do życia Centralna Informacja Emerytalna (CIE), która ma zachęcić do aktywności w tym obszarze. Jest tworzona wspólnie przez KPRM Cyfryzacja, PFR i Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Projekt ustawy przesądzający o jej powstaniu jest po konsultacjach, przed Radą Ministrów.

CIE ma powstać w bezpiecznej dla użytkowników domenie publicznej. Dostęp do aplikacji zyskamy w wersji www, na obywatel.gov.pl i mobilnej, w znanej szeroko Polakom aplikacji mObywatel.

W jednym miejscu

Aplikacja zaprezentuje osobie – tylko tej, która zdecyduje się z niej skorzystać i to wyrazi zgodę na zebranie jej danych – pełną informację o jej produktach emerytalnych. Wszystko będzie zebrane w jednym miejscu, a dostęp będzie bardzo prosty – po zalogowaniu się profilem zaufanym, także przez bankowość elektroniczną, co wyklucza konieczność pamiętania wielu loginów i haseł.

Użytkownik zyska tym samym dane o swym uczestnictwie w systemie emerytalnym we wszystkich trzech istniejących obecnie, filarach:

Warto zauważyć, że Polska, powołując do życia ten system, znajdzie się w awangardzie krajów, budujących takie rozwiązania. Robią to lub zrobiło zaledwie klika państw na świecie, jak Szwecja, Australia, Holandia czy W. Brytania (można np. zajrzeć www.pensionsdashboardsprogramme.org.uk, by zobaczyć, jak wygląda to na Wyspach).

Oni dostrzegają ogromną wartość dla obywateli w uruchomieniu tego rodzaju platform. To też projekt edukacji ekonomicznej i prawnej. Można założyć, że użytkowników tego rodzaju aplikacji będą miliony. W porównaniu z korzyścią budżetową koszty budowy i utrzymania CIE (odpowiednio do 35 mln zł i 20 mln zł) zarówno z perspektywy wydatków na cyfryzację, jak i skali całego budżetu są bardzo niewygórowane.

Pisma procesowe z zakresu prawa pracy z objaśnieniami. Skonfiguruj Twój System Legalis! Sprawdź

Nie tylko informacja

Ale wyświetlenie informacji o zgromadzonych pieniądzach to niejedyna przewidziana funkcjonalność CIE. Aplikacja, gromadząc dane ze wszystkich filarów, spełni trzy główne zadania:

1. Stan rachunku i prognoza. CIE dostarczy informacji poglądowej o stanie oszczędności, ale i wysokości przyszłego świadczenia. Polacy zobaczą, ile pieniędzy zgromadzili i jaka będzie lub może być wysokość ich świadczenia w przyszłości – będą tu korzystać z kalkulatorów. W CIE znajdziemy ponadto informacje o przelewach do ZUS, co umożliwi kontrolowanie firm w kontekście realizowanych przelewów, bo będzie tam widoczna historia rachunku. To wszystko spowoduje większe zainteresowanie dodatkowymi oszczędnościami na jesień życia, wydłużaniem aktywności zawodowej (większa świadomość wzrostu świadczenia w wyniku dłuższej pracy) oraz będzie zapobiegać łatwemu godzeniu się na pracę za gotówkę, bez odprowadzanych składek na emeryturę (widoczne jasno straty).

2. Elektroniczna korespondencja. CIE umożliwi otrzymywanie wszystkich informacji o stanie kont w jednym miejscu w wersji elektronicznej. Obecnie wiele instytucji finansowych (np. TFI prowadzące PPK, PTE prowadzące OFE) i ZUS wysyłają informacje o stanie kont emerytalnych klientów. Jest to masowa korespondencja, co rodzi określone koszty, a ze względu na często nieaktualne dane adresowe/e-mailowe nie dociera do adresatów. Powołanie do życia CIE uprości i udrożni ten proces, obniży też koszty. Ubezpieczony będzie miał w jednym miejscu w wersji elektronicznej całą korespondencję dotyczącą jego produktów emerytalnych.

3. Aktualizacja danych. CIE umożliwi też aktualizację danych osobowych. Obecnie, np. po zmianie adresu czy numeru dokumentu, obywatele chcący zachować aktualne dane i otrzymywać z instytucji bieżące informacje muszą udać się do każdej z nich osobno, by je zgłosić. Często odbywa się to w postaci papierowej, co utrudnia im życie, podraża koszty, może powodować pomyłki i konieczność składania wyjaśnień lub korekt. System CIE umożliwi ich użytkownikom złożenie tylko jednej elektronicznej dyspozycji zmiany danych, które zostaną przekazane do wszystkich instytucji, w których ma konta.

W systemie będzie też można samemu sprawdzić listę beneficjentów upoważnionych do dziedziczenia pieniędzy, a jeśli ich nie ma – wprowadzić takie osoby. Da to gwarancję, że po naszej śmierci pieniądze nie przepadną i trafią do osób, do których chcemy, by trafiły.

System CIE będzie też komunikował się z rejestrem PESEL, więc osoba zmieniająca podstawowe dane w tym rejestrze (np. nazwisko czy numer dowodu) będzie miała automatycznie aktualizowane te dane w bazach instytucji gromadzących jej oszczędności emerytalne.

Wymierne korzyści

Od lat w Polsce mówimy o konieczności edukacji ekonomicznej i wprowadzenia realnych zachęt do oszczędzania czy dłuższej pracy. CIE idealnie i bardzo realnie wpisuje się w te postulaty. Trudno wyobrazić sobie, by ktoś mógł nie życzyć sobie powstania systemu, który użytkownikom daje taką wiedzę i możliwości. Oczywiście trzeba uważnie słuchać uwag i postulatów zgłaszanych przez różne środowiska w trakcie konsultacji, m.in. dlatego projekt został w trakcie konsultacji zmieniony, dając większe bezpieczeństwo użytkownikom i ograniczenia w tworzeniu baz gromadzących dane, które będą im udostępniane.

Trudno jednak nie mieć na uwadze, że uruchomieniu CIE spowoduje wiele korzystnych efektów, m.in.:

Wszystko to przemawia jednoznacznie za tym, by powołać do życia ten projekt.

Autor jest wiceprezesem PFR odpowiedzialnym m.in. za tarcze finansowe MSP, program PPK i CIE, wcześniej był m.in. wiceministrem rodziny.

Więcej treści z Rzeczpospolitej po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Komplementariusze w spółce komandytowo-akcyjnej będą od 1.1.2023 r. podlegać składkom ZUS

Polski Ład 2.0 wprowadza istotną zmianę dotyczącą komplementariuszy w spółkach komandytowo-akcyjnych, uznając ich za osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą. Pociąga to za sobą objęcie komplementariuszy obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym, a także ubezpieczeniem zdrowotnym.

Komplementariusze spółek komandytowo-akcyjnych muszą pamiętać, że obowiązek ubezpieczenia będzie powstawał od dnia wpisania spółki komandytowo-akcyjnej do Krajowego Rejestru Sądowego albo od dnia nabycia ogółu praw i obowiązków w spółce do dnia wykreślenia spółki z KRS albo zbycia ogółu praw i obowiązków w spółce. Obowiązek ubezpieczenia nie obejmuje okresu, w którym na podstawie przepisów ustawy z 6.3.2018 r. Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 162), wykonywanie działalności przez spółkę komandytowo-akcyjną zostało zawieszone. Także komplementariusze w spółkach komandytowo-akcyjnych, które zostały wpisane do KRS przed 1.1.2023 r., albo którzy nabyli udziały w spółce przed tym dniem, od 1.1.2023 r. objęci zostaną obowiązkiem ubezpieczeń społecznych.

Powyższe zmiany pociągnęły za sobą konieczność zmiany opisów kodów tytułu ubezpieczeń w ZUS. Zmiany te zawarte zostały w Rozporządzeniu Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 27.7.2022 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów (Dz.U. z 2022 r. poz. 1598). Dzięki tym zmianom kod 05 43 będzie opisywał nie tylko wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej czy akcjonariusza prostej spółki akcyjnej wnoszącego jako wkład świadczenie pracy lub usług, ale także komplementariusza w spółce komandytowo-akcyjnej.

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź

Podatki i opłaty lokalne w 2023 r.

Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie I półrocza roku ustalany jest na podstawie komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Zgodnie z komunikatem Prezesa GUS z 15.7.2022 r. w sprawie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w I półroczu 2022 r. (M.P. z 2022 r. poz. 696), ceny towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu 2022 r. wzrosły o 11,8 proc. w stosunku do I półrocza roku 2021.

Podatek od nieruchomości w 2023 r. – stawki maksymalne

W 2023 r. wzrosną podatki od gruntów:

W 2023 r. wzrosną podatki od budynków lub ich części:

Stawka podatku od budowli natomiast ustalana jest procentowo i wynosi 2 proc. wartości budowli ustalonej zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 3 i ust. 3-7 PodLokU.

Szkolenia online z zakresu podatków – Sprawdź aktualny harmonogram Sprawdź

Podatek od środków transportowych w 2023 r. – stawki maksymalne

W 2023 r. podatek od samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony i poniżej 12 ton będzie kształtował się następująco:

W 2023 r. podatek od samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej równej lub wyższej niż 12 ton wynosić będzie 3897,01 zł.

Podatek od ciągnika siodłowego lub balastowego przystosowanego do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów od 3,5 tony i poniżej 12 ton wyniesie w 2023 r. 2382,52 zł. Podatek od ciągnika siodłowego lub balastowego przystosowanego do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów równej lub wyższej niż 12 ton w 2023 r. wynosić będzie 3012,13 zł (dla ciągników do 36 ton włącznie) lub 3897,01 zł (dla ciągników powyżej 36 ton).

Podatek od przyczep lub naczep, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą od 7 ton i poniżej 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego w 2023 r. wynosić będzie 2042,19 zł. Natomiast podatek od przyczep lub naczep, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą równą lub wyższą niż 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego w 2023 r. wynosić będzie 2382,52 zł (dla przyczep lub naczep do 36 ton włącznie) lub 3012,13 zł (dla przyczep lub naczep powyżej 36 ton).

W 2023 r. podatek od autobusu, w zależności od liczby miejsc do siedzenia poza miejscem kierowcy, wynosić będzie 2411,44 zł (dla liczby miejsc mniejszej niż 22) lub 3048,71 zł (dla liczby miejsc równej lub większej 22).

Opłaty lokalne w 2023 r. – stawki maksymalne

Obwieszczenie Ministra Finansów zawiera także stawki opłat lokalnych na 2023 r. Zgodnie z nim określona w uchwale rady gminy na 2023 r.:

Wszystkie aktualności n.ius® po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Kup online, korzystaj od razu! Sprawdź
C.H.Beck

Wydawnictwo C.H.Beck

ul. Bonifraterska 17
00-203 Warszawa
E-mail: legalis@beck.pl
NIP: 522-010-50-28,
KRS: 0000155734
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy
w Warszawie
Kapitał Spółki: 88 000 zł

Inne produkty Legalis

Infolinia: 22 311 22 22

Zobacz także

© 2025 System Informacji Prawnej Legalis

Wypróbuj System Legalis przez 7 dni

Zadzwoń: 22 311 22 22

lub zostaw swoje dane, a Doradca przeprowadzi szkolenie z obsługi i uruchomi dostęp:

W polu numeru telefonu należy stosować wyłącznie cyfry (min. 9).

W polu numeru NIP należy stosować wyłącznie cyfry (min. 10).

Wyślij
Oferta nie jest dostępna dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.

* Pola wymagane
Administratorem danych osobowych jest Wydawnictwo C.H.Beck sp. z o.o., Warszawa, ul. Bonifraterska 17, kontakt: daneosobowe[at]beck.pl. Dane przetwarzamy w celu marketingu własnych produktów i usług, w celach wskazanych w treści zgód, jeśli były wyrażane, w celu realizacji obowiązków prawnych, oraz w celach statystycznych. W sytuacjach przewidzianych prawem, przysługują Ci prawa do: dostępu do swoich danych, otrzymania ich kopii, sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, przenoszenia, cofnięcia zgody oraz wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych. Pełne informacje w Polityce prywatności.

Zaloguj się do Systemu Legalis

Potrzebujesz pomocy z logowaniem?